Aram Yerganyan
Aram Yerganyan | |
|---|---|
| Doğum | 20 Mayıs 1900 Erzurum, Erzurum Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 2 Ağustos 1934 (34 yaşında) Córdoba, Arjantin |
| Siyasi parti | Ermeni Devrimci Federasyonu |
| Nemesis Operasyonu |
|---|
 |
| Arka plan |
| Öldürülenler |
| Suikastçiler ve planlayanlar |
| Sonrası |
Aram Yerganyan (Ermenice: Արամ Երկանեան; (20 Mayıs 1900 - 2 Ağustos 1934), Ermeni devrimci. Ermeni Kırımı'nda ve Bakü'deki Ermenilerin katledilişinde rol aldıkları iddiasıyla intikam eyleminde bulunarak Bahattin Şakir ve Fetali Han Hoyski'ye suikast düzenlemiştir.[1][2][3] Ermeni ulusal kahramanı olarak kabul edilir.[4]
Aram Yerganyan 20 Mayıs 1900 tarihinde Erzurum'da doğdu. Sarkis Yerganyan ve Mariam Soghoyan-Yerganyan'ın üçüncü çocuğu idi. Erzurum'da bir yerel okul katıldı.
Ermeni Kırımı'na tanık olan Yerganyan, Kafkasya'ya sığınmıştır. 1917 yılında Ermeni gönüllü müfrezelerinde askerliğe katılarak Baş Abaran Muharebesi'nde General Dro için savaştı. 1918 yılında Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin Osmanlı kuvvetleri üzerinde zafer ilan etmesi ile, Nemesis Operasyonunun kurulmasında etkili oldu. Ermeni Devrimci Federasyonu yürütme organı içinde yer aldı. Azerbaycan ve Osmanlı İmparatorluğu'nda Ermenilere karşı suikast amaçlı gizli operasyonlarda, katliamlarda kilit rol oynadı.
Nemesis Operasyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Ermenistan, Bolşeviklere karşı bağımsızlığını kaybettikten sonra, Yerganyan Misak Grigoryan ile beraber Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti eski Başbakanı Fetali Han Hoyski ve Müsavat Partisinin lideri Han Mahmadov'a suikast için Tiflis'e gittiler. Orada suç ortaklarından gelecek bir işaret beklediler. 19 Haziran 1920 tarihinde Tiflis'te Erivan Meydanı'nda bir araya geldiler. Hoyski ve Mahmadov 100 ila 150 metrelik mesafedeyken, onlara ateş açtılar. Hoyski, anında öldürüldü ancak yaralanan Mahmadov kaçtı.[2] Tiflis'te görevi bittikten sonra Yerganyan İstanbul'a gitti.
Yerganyan ve Arşavir Şirakyan'a sonradan Berlin'de Cemal Azmi Bey ve Bahattin Şakir'e suikast görevi verildi. 17 Nisan 1922 tarihinde Şirakyan ve Yerganyan Uhlandstrasse'de aileleri ile birlikte yürüyen Azmi ve Şakir ile karşılaştılar. Şirakyan sadece Azmi'yi öldürmeyi başardı ve Şakir yaralandı. Yerganyan hemen Şakir'in ardından koştu ve kafasına bir el ateş ederek onu öldürdü.
Daha sonraki hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerganyan, Almanya'da yaptığı eylem sonrasında, önce Avusturya'ya ve daha sonra Bükreş'e gitti. 1927 yılında Arjantin'in başkenti Buenos Aires'e taşındı. Buenos Aires'te yerel "Ermenistan" gazetesinin editörü oldu.
1931 yılında Zabel Paragyan ile evli evlendi ve bir kızı oldu.
Tüberküloz hastalığına yakalandıktan sonra, Cordoba kentine taşındı. 34 yaşındayken 2 Ağustos 1934 yılında öldü.[5] ve Yerel Ermeni Devrimci Federasyonu merkezine gömüldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Aram Yerganian - Biography" (PDF) (Ermenice). Operation Nemesis. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2013.
- ^ a b Derogy, Jacques (1990). Resistance and revenge: the Armenian assassination of the Turkish leaders responsible for the 1915 massacres and deportations. Transaction Publishers. s. 61. ISBN 9781412833165. 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2015.
- ^ "The Avengers". Operation Nemesis. 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2013.
- ^ Nazer, James (1968). The first genocide of the 20th century: the story of the Armenian massacres in text and pictures. T & T Publishing Inc. s. 158. 11 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2015.
- ^ Houshamadian of Armenian Revolutionary Federation (ARF) Dashnaktsutiun Album - Atlas Volume 2, Jacob Manjikian Editor, Next Day Color Printing Inc. (2000), p. 215
