Elizabeth Blackburn
Elizabeth Blackburn | |
|---|---|
 Elizabeth Blackburn, 2024 | |
| Doğum | 26 Kasım 1948 Hobart, Tasmania |
| Vatandaşlık | Avustralya, ABD |
| Mezun olduğu okul(lar) | University of Melbourne, Darwin College, Cambridge |
| Din | Moleküler biyoloji |
| Ödüller | Harvey Ödülü {1999}, Heineken Ödülü, Lasker Ödülü, Louisa Gross Horwitz Prize, L'Oréal-UNESCO Award for Women in Science (2008) Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (2009) |
| Kariyeri | |
| Çalıştığı kurumlar | University of California, Berkeley University of California, San Francisco Yale University the Salk Institute |
| Doktora danışmanı | Frederick Sanger |
| Doktora öğrencileri | Carol W. Greider |
Elizabeth Helen Blackburn (26 Kasım 1948, Tasmania), Avustralya doğumlu Amerikalı moleküler biyolog. Kromozomların uç kısımlarında bulunan ve kromozomları koruyan telomer isimli yapılarla ilgili çalışmalarıyla bilinir. Telomer yapımında etkin telomeraz enziminin kaşifleri arasındadır. Bu çalışmalarından dolayı 2009 yılında Carol W. Greider ve Jack W. Szostak ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı. Tıbbi etik üzerine de çalışmaları vardır.
İlk yılları ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yedi çocuktan biri olan Elizabeth Helen Blackburn, 26 Kasım 1948'de Hobart, Tazmanya'da her ikisi de aile hekimi olan bir anne babanın çocuğu olarak doğdu. Ailesi, dört yaşındayken Launceston şehrine taşındı ve burada on altı yaşına kadar Broadland House Church of England Girls 'Grammar School'a gitti. Ailesinin Melbourne'a taşınması üzerine Üniversite Lisesi'ne girdi ve sonuçta yıl sonu eyalet çapındaki final sınavlarında çok yüksek notlar aldı. Biyokimya alanında Melbourne Üniversitesi'nden 1970'te Bachelor of Science ve 1972'de Master of Science'ı almaya devam etti. Blackburn daha sonra 1975'te Cambridge Üniversitesi'ndeki Darwin Koleji'nden doktorasını almaya gitti ve burada Frederick Sanger ile birlikte DNA'yı kullanarak DNA dizilimi yapmak için yöntemler geliştirdi. Aynı zamanda, bakteriofaj Phi X 174 üzerinde çalışmaktadır. Burada, Blackburn'ün kocası John Sedat ile tanıştığı Cambridge Üniversitesi'ndeki Tıbbi Araştırma Konseyi Moleküler Biyoloji Laboratuvarı da buradaydı. Blackburn'un gelecekteki eşi, Yale'de bir pozisyon almıştı ve Blackburn orada doktora sonrası araştırmasını bitirmeye karar verdi. "Böylece aşk beni en şanslı ve etkili bir seçeneğe getirdi: Joe Gall'in Yale'deki laboratuvarı".[1]
Moleküler biyoloji çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]1978 yılında Blackburn, University of California, Berkeley'de Moleküler Biyoloji Bölümü'ne katıldı. 1990 yılında San Francisco Körfezi'ndeki California Üniversitesi, San Francisco Mikrobiyoloji ve İmmünoloji Anabilim Dalına geçti. Burada 1993 yılından 1999 yılına kadar Bölüm Başkanı olarak görev yaptı. American Association for Cancer Research başkanlığına seçildi.
Son yıllarda Blackburn ve arkadaşları, telomeraz ve telomerler üzerinde stresin etkisini araştırmaktadırlar.[2] Ayrıca meditasyon etkisi de araştırmaları arasındadır.[3][4]
Biyoetik
[değiştir | kaynağı değiştir]Blackburn 2001 yılında President's Council on Bioethics üyeliğine seçildi. Bush yönetimine muhalif olarak insan embriyonik hücre araştırmalarını desteklemiştir. Bunun üzerine 27 Şubat 2004 tarihinde Beyaz Saray tarafından konsey üyeliği sonlandırılmıştır.[5]
Kişisel bilgileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Blackburn, John W. Sedat ile evlidir ve Benjamin isminde bir oğlu vardır.[6]
Ödülleri ve dereceleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Eli Lilly Mikrobiyoloji ve İmmünoloji Araştırma Ödülü (1988)
- Ulusal Bilimler Akademisi Moleküler Biyoloji Ödülü (1990)
- Yale Üniversitesi Fahri Doktora (1991)
- Harvey Derneği Öğretim Görevlisi New York (1990)
- Amerikan Bilim ve Sanatlar Akademisi üyeliği (1991)[7]
- Londra Royal Society üyeliği (1992)
- Amerikan Mikrobiyoloji Akademisi üyeliği (1993)
- Avustralya Ödülü (1998)
- Gairdner Vakfı Uluslararası Ödülü (1998)
- Harvey Ödülü (1999)
- Keio Medical Science Prize (1999)
- California Yılın Bilim İnsanı (1999)
- California Hall of Fame (2011)
- Amerikan Kanser Araştırma Derneği - GHA Clowes Memorial Ödülü (2000)
- Amerikan Kanser Derneği Liyakat Madalyası (2000)
- American Association for the Advancement of Science üyeliği (2000)
- Academy of Achievement's Golden Plate Award (2000)
- General Motors Kanser Araştırma Vakfı Alfred P. Sloan Ödülü (2001)
- E. B. Wilson Ödülü, Amerikan Hücre Biyolojisi Derneği (2001)
- Robert J. and Claire Pasarow Foundation Medical Research Award (2003)
- Dr A.H. Heineken Prize for Medicine (2004)
- Benjamin Franklin Medal (2005)
- Albert Lasker Award for Basic Medical Research (2006)
- Peter Gruber Vakfı Genetik Ödülü (2006)
- Harvard Üniversitesi Fahri Bilim Doktorası (2006)
- Wiley Vakfı Biyomedikal Bilimler Wiley Ödülü (2006)
- Avustralya Bilim Akademisi Sorumlu Üyesi (2007)
- Princeton Üniversitesi Fahri Bilim Doktorası (2007)
- Louisa Gross Horwitz Ödülü (2007)
- L'Oréal-UNESCO Award for Women in Science (2008)
- Paul Ehrlich ve Ludwig Darmstaedter Ödülü (2009)
- Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (2009) (Carol W. Greider ve Jack Szostak ile paylaştı)[8][8][9]
- Üyelik ve başkanlıkları
- Amerikan Kanser Araştırma Derneği 2010 yılı başkanı.[10]
- Amerikan Hücre Biyolojisi Derneği 1998 yılı başkanı
- Ulusal Bilimler Akademisi üyeliği (1993)
- Institute of Medicine üyeliği (2000)
- Amerika Genetik Derneği Yönetim Kurulu üyesi (2000-2002)
- 2007 yılında Time Dergisi, Time 100-Dünyamızı şekillendiren insanlar (The TIME 100—The People Who Shape Our World.) listesinde yer aldı.[11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009" (İngilizce). NobelPrize.org. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Epel ES, Lin J, Dhabhar FS, Wolkowitz OM, Puterman E, Karan L, Blackburn EH (2010). "Dynamics of telomerase activity in response to acute psychological stress". Brain, Behavior, and Immunity. 24 (4). ss. 531-539. doi:10.1016/j.bbi.2009.11.018. PMC 2856774
. PMID 20018236.
- ^ Jacobs TL, Epel ES, Lin J, Blackburn EH, Wolkowitz OM, Bridwell DA, Zanesco AP, Aichele SR, Sahdra BK, Maclean KA, King BG, Shaver PR, Rosenberg EL, Ferrer E, Wallace BA, Saron CD (2010). "Intensive meditation training, immune cell telomerase activity, and psychological mediators". Psychoneuroendocrinology. 36 (5). ss. 664-681. doi:10.1016/j.psyneuen.2010.09.010. PMID 21035949.
- ^ Elissa Epel1, Jennifer Daubenmier, Judith Tedlie Moskowitz, Susan Folkman, Elizabeth Blackburn (2009). "Can Meditation Slow Rate of Cellular Aging? Cognitive Stress, Mindfulness, and Telomeres". Annals of the New York Academy of Sciences. 1172 (1). ss. 34-53. doi:10.1111/j.1749-6632.2009.04414.x. PMC 3057175 . PMID 19735238.
- ^ Blackburn, E.; Rowley, J. (2004). "Reason as Our Guide". PLoS Biology. 2 (4). ss. e116. doi:10.1371/journal.pbio.0020116. PMC 359389 . PMID 15024408.
- ^ UCSF’s Elizabeth Blackburn Receives Nobel Prize in Physiology or Medicine, By Jennifer O'Brien. 11 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Press release.
- ^ "Book of Members, 1780-2010: Chapter B" (PDF). American Academy of Arts and Sciences. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2011.
- ^ a b "Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009". Nobel Foundation. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012.
- ^ "Blackburn, Greider, and Szostak share Nobel". Dolan DNA Learning Center. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2009.
- ^ "Officers of the AACR". Aacr.org. 18 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2011.
- ^ Alice Park (3 Mayıs 2007). "The Time 100: Elizabeth Blackburn". Time Magazine. 27 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2008.
- Yaşayan insanlar
- 1948 doğumlular
- Hobart doğumlular
- Avustralyalı bilim insanları
- 20. yüzyıl Amerikalı biyologları
- 21. yüzyıl Amerikalı biyologları
- Amerikalı Nobel Ödülü sahipleri
- Cambridge Üniversitesinde öğrenim görenler
- Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley öğretim üyeleri
- Yale Üniversitesi öğretim üyeleri
- Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahipleri
- Royal Society üyesi Amerikalılar
- Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi üyeleri
- Royal Society'nin kadın üyeleri
- Royal Society üyeleri
- Melbourne Üniversitesinde öğrenim görenler
- Ulusal Bilimler Akademisi üyesi yabancılar