Fars alfabesi - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Harfler
    • 1.1 Farsçanın Latinizasyonu
  • 2 Fars alfabesi ile yazılan diller
  • 3 Ayrıca bakınız

Fars alfabesi

  • العربية
  • مصرى
  • تۆرکجه
  • বাংলা
  • Català
  • Qırımtatarca
  • Čeština
  • Deutsch
  • Zazaki
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • فارسی
  • Français
  • Galego
  • हिन्दी
  • Magyar
  • Հայերեն
  • Bahasa Indonesia
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • Taqbaylit
  • Kumoring
  • 한국어
  • کٲشُر
  • Latviešu
  • Македонски
  • मराठी
  • مازِرونی
  • नेपाली
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Polski
  • پنجابی
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Svenska
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Татарча / tatarça
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikikitap
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nestâlik, Fars alfabesini genel olarak bu yazı türü ile yazılır.

Fars alfabesi, Farsçanın İran ve Afganistan'da kullanılan yazı sistemidir. Arap alfabesine dayanır. Arapçada bulunmayıp Farsçada bulunan fonemleri karşılayan پ (p), چ (ç), ژ (j) ve گ (g) harflerin de eklenmesiyle oluşmuştur. Osmanlı alfabesi büyük ölçüde bu alfabeden uyarlanmıştır.

Harfler

[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim ALA-LC'ye göre Latin harfi
karşılığı (İngilizce için)
IPA Kelime içindeki yerlerine göre
Sonda Ortada Başta Yalnız
elif ā / ʾ [ɒ], [ʔ] ﺎ ﺎ آ / ا ﺍ
be b [b] ﺐ ﺒ ﺑ ب
pe p [p] ﭗ ﭙ ﭙ پ
te t [t] ﺖ ﺘ ﺗ ﺕ
s̱e (peltek) s̱ [s] ﺚ ﺜ ﺛ ﺙ
cim j [dʒ] ﺞ ﺠ ﺟ ﺝ
çim ch [tʃ] ﭻ ﭽ ﭼ ﭺ
ḥā ḥ [h] ﺢ ﺤ ﺣ ﺡ
ḫa kh [x] ﺦ ﺨ ﺧ ﺥ
dāl d [d] ﺪ ﺪ ﺩ ﺩ
ẕel ẕ [z] ﺬ ﺬ ﺫ ﺫ
re r [ɾ] ﺮ ﺮ ﺭ ﺭ
ze z [z] ﺰ ﺰ ﺯ ﺯ
je jh [ʒ] ﮋ ﮋ ژ ژ
sīn s [s] ﺲ ﺴ ﺳ ﺱ
şīn sh [ʃ] ﺶ ﺸ ﺷ ﺵ
ṣād ṣ [s] ﺺ ﺼ ﺻ ﺹ
z̤ād / ḍād z̤ [z] ﺾ ﻀ ﺿ ﺽ
ṭā (tı) ṭ [t] ﻂ ﻄ ﻃ ﻁ
ẓā (zı) ẓ [z] ﻆ ﻈ ﻇ ﻅ
ʻayn ʻ [ʔ] ﻊ ﻌ ﻋ ﻉ
ğayn gh [ɣ] / [ɢ] ﻎ ﻐ ﻏ ﻍ
fe f [f] ﻒ ﻔ ﻓ ﻑ
kāf q [k] / [ɣ] / [q] (bazı ağızlarda) ﻖ ﻘ ﻗ ﻕ
kef k [k] ﮏ ﮑ ﮐ ک
gef g [ɡ] ﮓ ﮕ ﮔ گ
lām l [l] ﻞ ﻠ ﻟ ﻝ
mīm m [m] ﻢ ﻤ ﻣ ﻡ
nūn n [n] ﻦ ﻨ ﻧ ﻥ
vāv v / ū / ow [v] / [uː] / [o] / [ow] / [oː] (Darice'de) ﻮ ﻮ و و
he h [h] ﻪ ﻬ ﻫ ﻩ
ye y / ī / á [j] / [i] / [ɒː] / [eː] (Darice'de) ﯽ ﻴ ﻳ ﻯ

Farsçanın Latinizasyonu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Arapçanın romanizasyonu
Farsça Latinizasyon
Arapça: ي Arapça: و Arapça: ه Arapça: ن Arapça: م Arapça: ل Arapça: ݢ Arapça: ݣ Arapça: ك Arapça: ق Arapça: ف Arapça: غ Arapça: ع Arapça: ظ Arapça: ط Arapça: ض Arapça: ص Arapça: ش Arapça: س Arapça: ژ Arapça: ز Arapça: ر Arapça: ذ Arapça: د Arapça: خ Arapça: ح Arapça: چ‎ Arapça: ج Arapça: ث Arapça: ت Arapça: پ Arapça: ب Arapça: ا Arapça: ء
Y W H N M L G Ň K Q F Ģ Ă Ż Ṫ Ḋ Ṡ Ş S J Z R Ž D X Ḩ Ç C Š T P B A, E Ä,U, İ
  • Š=Ť ve Ž=Ď harfleri Peltek seslerdir; dil ucu ile dişlerin arasından çıkar.
  • Alfabede Arapçada yer almayan ancak Farsçada bulunan üç noktalı harflere de yer verilmiştir.
  • خ: Hı sesi boğazın gırtlağa yakın bölümünden boğazı hırıldatmak suretiyle çıkarılan bir sestir (X). Türkçedeki Xalı (Halı), Xala (Hala), Xoroz (Horoz) sözcüklerinin bu harfle yazılması doğru ses değerlerine örnek teşkil eder. Normal H sesinden biraz daha sert ve hırıltılıdır. Standart H sesi hiçbir engele takılmadan çıkarken, bu ses boğazın üst kısmında titreşir. Örneğin: Bakmak sözcüğü İran Azericesinde, Azerbaycanda ve ayrıca İç ve Doğu Anadoluda Baḥmaḥ şeklinde telaffuz edilir ancak kelimenin içindeki h harfleri gırtlaktan ve hırıltılı olarak çıkartılır. Çaxmax (Çaḥmaḥ; Çakmak), Yanmax (Yanmaḥ; Yanmak) gibi...
  • ق: Anadolu Türkçesindeki gırtlağa yakın olarak çıkarılan kalın K harfini gösterir. Örneğin: Qomşu (Komşu)... Bazı Türki dillerde ise yine kalın K sesine yakın olarak gırtlaktan çıkarılan kalın bir G sesini karşılar. İç Anadolu ve Doğu Anadolu ağızlarında yaygın olarak kullanılır. Azeri Türkçesinin resmi harflerinden birisidir. Örneğin: Qadın (Kadın) sözcüğünün okunuşu "Gadın" şeklindedir. Baştaki G sesi gırtlaktan ve kalın bir tonla söylenir. (Kimi lehçelerde ise ve bu sese oldukça yakın olan kalın gırtlaksı bir K sesi olarak okunur ve söylenir.)
  • و: Arapçada açık bir V harfidir. Klasik V sesinden kesinlikle farklıdır. V harfinde dudaklar birbirine değerken, bu seste (W harfinde) tıpkı U sesinde olduğu gibi dudakların birbirine değmesi söz konusu değildir. Batı dillerindeki w harfi yine bu sesi karşılar. Örneğin: Dawul (Davul), Hawlu (Havlu),Yawaş (Yavaş). Ancak Farsçada normal V harfi ile bu fark ortadan kalkmıştır.

Fars alfabesi ile yazılan diller

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Azerice (İran)
  • Belucice
  • Brahuice
  • Darice (Doğu Farsçası)
  • Gilekçe
  • Keşmirce
  • Kazakça (Çin)
  • Kürtçe (İran ve Irak)
  • Kırgızca (Çin ve Afganistan)
  • Lakice
  • Lurca
  • Peştuca
  • Marwari
  • Mazenderanca
  • Farsça
  • Pencapça
  • Kaşkayca
  • Sindçe
  • Saraikice
  • Tacikçe (Afganistan)
  • Türkmence (İran ve Afganistan)
  • Urduca
  • Burushaski
  • Özbekçe (Çin ve Afganistan)
  • Uygurca
  • Mandarin

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Osmanlı alfabesi
  • Arapçanın romanizasyonu
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • NKC: ph124048
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fars_alfabesi&oldid=36421682" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Farsça
  • Arap alfabesinden türeyen alfabeler
Gizli kategoriler:
  • Yinelenen şablon değişkenleri kullanan sayfalar
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 19.53, 20 Kasım 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Fars alfabesi
Konu ekle