Haydutlara Karşı Savaş

Haydutlara Karşı Savaş
	Küba Devriminin Konsolidasyonu
	; 1959-1964 yılları arasında Küba'daki anti-komünist isyancılar
Tarih	1959-1965
Bölge	Escambray Dağları, Küba
Sonuç	Küba hükûmetinin zaferi
Taraflar
İsyancılar: Anti-komünistler; Batista destekçileri;	Küba hükûmeti
Komutanlar ve liderler
Osvaldo Ramírez (ölü); Tomás San Gil (ölü); Julio Emilio Carretero ; Cheito León (ölü); Manolo López López (ölü); William A. Morgan ; Eloy Gutiérrez Menoyo (esir); Sinesio Walsh (esir)	Fidel Castro; Lizardo Proenza; Raúl Menéndez Tomassevich; Manuel Fajardo (ölü); Francisco Ciutat de Miguel
Çatışan birlikler
y. 177 yasadışı grup Eski DR gerillaları; Escambray'in İkinci Ulusal Cephesi kalıntıları;	Küba Devrimci Silahlı Kuvvetleri; Ulusal Devrimci Milisler; Devlet Güvenlik Bakanlığı
Güçler
2.000-3.995 savaşçı; 6.000+ işbirlikçi	250.000 (silahlı kuvvetler ve milisler)
Kayıplar
2.000-3.000 ölü; 5.000 esir	Silahlı Kuvvetleri:; 500 asker ölü; 1.000+ asker yaralı; Milisler:; 3.500 ölü
	Toplam 1.000-7.000 ölü

Escambray isyanı, 1959-1965 yılları arasında Escambray Dağları'nda gerçekleşen ve birçok silahlı isyancı grubun Fidel Castro liderliğindeki Küba hükûmetine karşı savaştığı bir silahlı çatışmadır. Küba hükûmeti, isyana karşı yürütülen askerî harekâta Haydutlara Karşı Savaş (İspanyolca: Lucha Contra Bandidos veya LCB) adını verdi.^[7]

İsyancılar; Batista rejiminin eski askerleri, yerel çiftçiler ve Küba Devrimi sırasında Batista'ya karşı Castro'yla birlikte savaşmış, ancak daha sonra karşı tarafa geçen eski gerillalardan oluşuyordu. Çatışmaların sonucunda 1965'te tüm isyancılar Küba hükûmet güçleri tarafından etkisiz hâle getirildi.

İsyanın başlangıcı

Ayaklanmalar, 1959'daki Küba Devrimi'nin başarıya ulaşmasının hemen ardından başladı. Hareketin liderliğini, daha önce Batista'ya karşı savaşmış ancak Küba Devrimi'nin sosyalist yönelimine ve Sovyetler Birliği ile kurulan yakın ilişkilere karşı çıkan eski bir gerilla üstlendi. Sosyalist hükûmetin tarım arazilerini kolektifleştirme politikasına karşı çıkan küçük toprak sahibi köylüler de başarısızlıkla sonuçlanan bu isyanda merkezî bir rol oynadı. Ayaklanma ayrıca, Castro'nun Sovyetler Birliği ile olan ilişkileri nedeniyle CIA ve Eisenhower yönetimi tarafından gizlice desteklendi.^[8]

İsyancı guajiro (kırsal köylü) çiftçiler, bazı eski Batista güçlerinin desteğini alsalar da, esas olarak 13 Mart Hareketi'ne (DR) mensup eski isyancılar tarafından yönetiliyordu. Bunlar arasında anti-komünist Osvaldo Ramirez ve Komutan William Alexander Morgan öne çıkıyordu. Her ikisi de birkaç yıl önce aynı bölgede Batista'nın casquitos olarak bilinen birliklerine karşı savaşmıştı (Morgan ise direniş sona ermeden çok önce, 1961 yılında idam edilmişti).^[9] Ramírez ve Morgan, Amerika Birleşik Devletleri tarafından Küba için olası "demokrasi yanlısı" alternatifler olarak görülmüş, bu nedenle CIA tarafından eğitilmiş Kübalı sürgünler, onları Castro'ya alternatif olarak tanıtmak ve desteklemek amacıyla görevlendirilmiştir.^[8]

İsyanın gerçekleşmesi

İsyancılara belli bir destek sağlayan CIA, 1961'de Domuzlar Körfezi Çıkarması'nın başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından tüm desteğini çekti bu da isyancıların nihai yenilgisini kaçınılmaz hale getirdi. Başarısızlığın nedenlerinden biri de, Castro'nun Küba'daki CIA ajanlarını "tasfiye etmesi" olarak gösterilmektedir.^[10] Domuzlar Körfezi yenilgisinden sonra Osvaldo Ramirez, yeniden Escambray Dağları'na döndü ve Castro'nun temsilcisi Komutan Faure Chomón'un teslim olma teklifini reddetti.^[11]

Küba hükûmetinin temel taktiği, küçük isyancı gruplara karşı binlerce askerin sevk edilmesi ve giderek daralan kuşatma halkaları oluşturulmasıydı.^[12] Castro'nun Escambray Dağları'nı temizlemek üzere gönderdiği komünist liderlere, isyancıların tamamen ortadan kaldırılması emri verildi. Birliklere, anti-komünist isyancılardan tepeleri tamamen temizleyene kadar "çalıları dirsek dirseğe taramaları" talimatı verildi.^[13] Lucha Contra Bandidos adlı karşı-ayaklanma harekâtının başındaki komutanlar ise, Küba Komünist Partisi'nin kurucu üyelerinden olan Komutan Raul Menendez Tomassevich ile Komutan Lizardo Proenza idi.^[14]^[15]^[16]^[17]

İsyanın bastırılması

İsyancıların hem sayıca az olmaları hem de özellikle ikmal olmak üzere dış destekten yoksun kalmaları, yenilgilerini kaçınılmaz hâle getirdi.^[13] Küba kuvvetleri, hükûmete ciddi kayıplar verdirmekle birlikte savaşın kazanılmasını sağlayan Ulusal Milislerle yapılan tarama harekâtlarını kullandı. Domuzlar Körfezi Çıkarması'nda da bulunmuş olan İspanyol-Sovyet danışman Francisco Ciutat de Miguel, bastırma operasyonunda önemli bir rol oynadı. Ezici bir güç kullanan Castro, zaman zaman 250.000'e kadar asker sevk etti; bunların neredeyse tamamı milislerden oluşuyordu (devletin toplam 4.000 kaybının 3.500'ü milislerden oluşmaktaydı).^[18] Ayaklanma, Castro'nun sayısal üstünlüğünü büyük ölçüde kullanmasıyla bastırıldı. İsyancıların bir kısmı sonunda teslim oldu ancak derhâl kurşuna dizilerek infaz edildi. Sadece küçük bir kısmı kaçmayı başarabildi.^[19]^[20]

Mirası

Haydutlara Karşı Savaş, Batista güçlerine karşı yürütülen önceki savaştan daha uzun sürmüş ve bu savaşa daha fazla asker katılmıştır.^[21]^[22]

Raúl Castro, 1970'te yaptığı bir konuşmada, ayaklanmanın Küba Devrimci Silahlı Kuvvetleri'nden 500 mensubun ölümüne yol açtığını ileri sürmüştür. İsyancılar ile ayaklanmaya dâhil olan diğer kişilerin (siviller ve hükûmet yanlısı milisler dâhil) toplam can kaybı kesin olarak bilinmemektedir. Toplam çatışma kaynaklı ölü sayısının 1.000 ile 7.000 arasında olduğu tahmin edilmektedir.^[6]

Kaynakça

^ Brown (2017), 35. paragraf.
^ Brown (2017), 36. paragraf.
^ ^a ^b ^c Brown (2017), 78. paragraf.
^ Brown (2017), 39. paragraf.
^ ^a ^b Swanger, s. 243
^ ^a ^b Swanger, Joanna. "Rebel Lands of Cuba: The Campesino Struggles of Oriente and Escambray, 1934-1974." s. 243.
^ Brown (2017), 66. paragraf.
^ ^a ^b Warner, Michael. The CIA's internal probe of the Bay of Pigs affair (PDF). [Forgotten History]. OCLC 176629005. 3 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2022.
^ "William Morgan". Latin American Studies.
^ Volkman, 1995.^{[sayfa belirt]}
^ Faria, ss. 88-89.
^ Encinosa, Unvanquished, ss. 73-86.
^ ^a ^b Faria, ss. 105-115.
^ "Cuban General Raul Menendez Tomassevich Dies". Associated Press. 17 Ağustos 2001. 22 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2007.
^ Encinosa, Enrique G. "Escambray: La Guerra Olvidada". Latin American Studies. s. 27. 21 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2007.
^ "Montañas". Escambray. 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2007.
^ "Todo Sobre la Guerra en el Escambray". Secretos de Cuba. 21 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Cuba News". Cuba Net. 2 Mayıs 2002. 5 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. (bakınız Puebla).
^ Encinosa, Enrique G. "Escambray: La Guerra Olvidada". Latin American Studies. s. 18. 4 Ekim 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2005.
^ Franqui (1984), ss. 111-115.
^ Ros (2006) ss. 159-201.
^ "Anti-Cuba Bandits: terrorism in past tense". 22 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Konuyla ilgili yazılan eserler

Brown, Jonathan (2017). "The bandido counterrevolution in Cuba, 1959-1965". Nuevo Mundo Mundos Nuevos. doi:10.4000/nuevomundo.71412 .
De la Cova, Antonio Rafael. 2007. The Moncada Attack: Birth of the Cuban Revolution. University of South Carolina Press. 978-1-57003-672-9, s. 314 not 47.
Dreke, Victor (Edited by Mary-Alice Waters) 2002. From el Escambray to the Congo. Pathfinder Press, New York. 0-87348-947-0, 0-87348-948-9.
Encinosa, Enrique G. 1989. El Escopetero Chapter in Escambray: La Guerra Olvidada, Un Libro Historico de Los Combatientes Anticastristas en Cuba (1960–1966). Editorial SIBI, Miami.
Encinosa, Enrique G. 2004. Unvanquished – Cuba's Resistance to Fidel Castro, Pureplay Press, Los Angeles, ss. 73-86. 0-9714366-6-5.
Faria, Miguel A. Cuba in Revolution – Escape from a Lost Paradise. Hacienda Publishing, Macon, GA, ss. 88-93. 0-9641077-3-2.
Fermoselle, Rafael 1992. Cuban Leadership after Castro: Biographies of Cuba's Top Commanders, North-South Center, University of Miami, Research Institute for Cuban Studies; 2nd ed (paperback) 0-935501-35-5.
Franqui, Carlos 1984 (G. Cabrera Infante'nin önsözüyle ve Alfred MacAdam'ın 1981 İspanyolca versiyonundan çevirisiyle). Family portrait with Fidel, Random House First Vintage Books, New York. 0-394-72620-0.
Priestland, Jane (editor) 2003. British Archives on Cuba: Cuba under Castro 1959–1962. Archival Publications International Limited, 2003, London 1-903008-20-4.
Puebla, Teté (Brigadier General of the Cuban Armed Forces) 2003. Marianas in Combat: the Mariana Grajales Women's Platoon in Cuba's Revolutionary War 1956–58, New York Pathfinder (Paperback) 0-87348-957-8.
Ros, Enrique 2006. El Clandestinaje y la Lucha Armada Contra Castro (The clandestinity and the armed fight against Castro), Ediciones Universal, Miami 1-59388-079-0.
Volkman, Ernest 1995. "Our man in Havana. Cuban double agents 1961–1987" in Espionage: The Greatest Spy Operations of the Twentieth Century, Wiley, New York 0-471-16157-8.

[FOOTNOTEBrown201735._paragraf-1] Brown (2017), 35. paragraf.

[FOOTNOTEBrown201736._paragraf-2] Brown (2017), 36. paragraf.

[FOOTNOTEBrown201778._paragraf-3] Brown (2017), 78. paragraf.

[FOOTNOTEBrown201739._paragraf-4] Brown (2017), 39. paragraf.

[Swanger,_p._243-5] Swanger, s. 243

[Swanger-6] Swanger, Joanna. "Rebel Lands of Cuba: The Campesino Struggles of Oriente and Escambray, 1934-1974." s. 243.

[FOOTNOTEBrown201766._paragraf-7] Brown (2017), 66. paragraf.

[Warner,_Michael-8] Warner, Michael. The CIA's internal probe of the Bay of Pigs affair (PDF). [Forgotten History]. OCLC 176629005. 3 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2022.

[9] "William Morgan". Latin American Studies.

[Volkman-10] Volkman, 1995.^{[sayfa belirt]}

[Faria88-89-11] Faria, ss. 88-89.

[Encinosa-12] Encinosa, Unvanquished, ss. 73-86.

[Faria105-115-13] Faria, ss. 105-115.

[14] "Cuban General Raul Menendez Tomassevich Dies". Associated Press. 17 Ağustos 2001. 22 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2007.

[Escambray-15] Encinosa, Enrique G. "Escambray: La Guerra Olvidada". Latin American Studies. s. 27. 21 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2007.

[Che-16] "Montañas". Escambray. 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2007.

[Secretos-17] "Todo Sobre la Guerra en el Escambray". Secretos de Cuba. 21 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[Cubanet-18] "Cuba News". Cuba Net. 2 Mayıs 2002. 5 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. (bakınız Puebla).

[Escambray_18-19] Encinosa, Enrique G. "Escambray: La Guerra Olvidada". Latin American Studies. s. 18. 4 Ekim 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2005.

[Franqui-20] Franqui (1984), ss. 111-115.

[Ros-21] Ros (2006) ss. 159-201.

[Cuba-22] "Anti-Cuba Bandits: terrorism in past tense". 22 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

g t d Küba Devrimi süreci (1956-1962)
İspanyol-Amerikan Savaşı Küba Bağımsızlık Savaşı Küba Devrimi Domuzlar Körfezi Çıkarması Küba Füze Krizi
Taraflar	26 Temmuz Hareketi Sosyalist Halkçı Parti İsyancı Ordu Batista rejimi CIA United Fruit Company 2506. Tugay
Olaylar ve Muharebeler	Moncada Kışlası Baskını Alegría de Pío çatışması Santa Clara Muharebesi Haydutlara Karşı Savaş La Coubre Patlaması Domuzlar Körfezi Çıkarması Mongoose Operasyonu
Kişiler	Abelardo Colomé Ibarra Alberto Bayo Álvaro López Miera Camilo Cienfuegos Carlos Franqui Celia Sánchez Che Guevara Fidel Castro Francisco Ciutat de Miguel Frank Pais Fulgencio Batista Huber Matos Juan Almeida Bosque Leopoldo Cintra Frías Manuel Urrutia Lleó Norberto Collado Abreu Osvaldo Dorticós Torrado Raúl Castro Victor Dreke Vilma Espín Enrique Oltuski Armando Hart Ciro Redondo
Diğer	Domuzlar Körfezi Nişanı Granma (yat) Guantanamo Kampı Küba Cumhuriyeti Kahramanı Radio Rebelde Sierra Maestra Dağı Tarih beni beraat ettirecektir