Helena Argyre
Helena Argyre veya Argyropoulaina (Yunanca: Grekçe: Ἑλένη Ἀργυρή/Ἀργυροπούλαινα, Gürcüce: ელენე, elene) (yaklaşık 1033'te öldü), Argyros ailesinden bir Bizans asilzadesi ve Bagrationi kralı IV. Bagrat'ın ilk karısı olmasından dolayı Gürcistan Kraliyet Eşi idi. Amcası Bizans imparatoru III. Romanos Argyros tarafından çocuk-kral Bagrat ile 1032 yılı civarında evlendirildi. Helena herhangi bir rahatsızlık belirtisi göstermeden bir yıl içinde öldü.[1]
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Helena, magistros Basil Argyros'un kızıydı ve bu nedenle İmparator III. Romanos Argyros'un yeğeniydi.[1] Helena'nın o sıralarda 14 yaşında olan Kral Bagrat ile evlenmesi, Bagrat'ın annesi ve naibi Meryem tarafından Konstantinopolis ziyareti sırasında müzakere edilen bir barış anlaşmasının bir parçası olarak düzenlendi ve bu da Bizans–Gürcü düşmanlıklarının patlak vermesini sona erdirdi.[2] Helena'nın ailesi Gürcü liderler tarafından iyi biliniyordu; Kraliçe Zengin Dul Meryem, vasiyetini İmparator II. Basil'e teslim eden Vaspurakan'ın son kralı Ermeni hükümdarı John-Senekerim'in kızıydı. Vasburagan'ın ilk Bizans valisi, Helena'nın babası Basil Argyros'du.
Evliliği
[değiştir | kaynağı değiştir]
Meryem, gelinle ve oğlu için kuropalatislerın yüksek imparatorluk haysiyetiyle Gürcistan'a döndü. Evlilik, aynı zamanda 1027'de IV. Bagrat'ın taç giyme töreni için de hizmet vermiş olan Gürcü Bagratilerinin başlıca kraliyet kiliselerinden biri olan Bana Manastırı'nda kutlandı.[4] Evlilik muhtemelen Oşki Manastırı'ndan Bana'daki bir kraliyet olayını tasvir eden 1036 freskinin konusudur.[3]
Gürcü tarihi geleneğine göre Helene, çeyizinin bir parçası olarak "İsa Mesih'in çivilerinden birini, Okona'nın simgesini ve büyük zenginlikleri" getirdi.[5] Ayrıca bir dizi Bizans ressamı ve zanaatkâr da Gürcistan'a kadar ona eşlik etti.[6] Gürcü asil Garsevanişvili ailesi daha sonra Helena'nın koristlikten geldiğini ve Okona ikonunun kalıtsal koruyucuları olarak hizmet etme ayrıcalığına sahip olduğu iddia etti.[1] Tanrı'nın Annesinin bu Bizans fildişi ikonu, olaylarla dolu bir tarihin ardından, 2004 yılında Tiflis'teki Gürcistan Sanat Müzesi'ne yerleştirildi. Helena ayrıca Megrelya'daki Gordi Kilisesi'nin süslemesiyle de tanınır.[7]
Helena Kutaisi şehrinde evlendikten yaklaşık bir yıl sonra hiçbir rahatsızlık belirtisi göstermeden öldü. Bagrat'ın tüm çocukları, Alan prenses Borena ile yaptığı ikinci evliliğinden doğdu. Helena'nın ölümü, Gürcü Bagratileri ile Bizans sarayının kısa süreli yakınlaşmasını sona erdirdi ve ilişkiler kısa süre sonra tekrar istikrarsız hale geldi.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Allen, William Edward David (1932), A History of the Georgian People: From the Beginning Down to the Russian Conquest in the Nineteenth Century. Taylor & Francis, 0-7100-6959-6.
- Eastmond, Antony (1998), Royal Imagery in Medieval Georgia. Penn State Press, 0-271-01628-0.
- Thomson, Robert W. (1996), Rewriting Caucasian History. Oxford University Press, 0-19-826373-2.
- (Fransızca) Vannier, Jean F. (1975), Familles byzantines, les Argyroi: IXe-XIIe siècles. Paris: Publications de la Sorbonne.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Helena, III. Romanos'un yeğeni, Gürcistan Kralı IV. Bagrat'ın karısı 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . Bizans Dünyasının Prosopografisi . 28 Mayıs 2011'de erişildi.