Hermann Fegelein
| Hermann Otto Fegelein | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 30 Ekim 1906 Ansbach, Almanya |
| Ölüm | 29 Nisan 1945 (38 yaşında) Berlin, Almanya |
| Bağlılığı |
|
| Branşı |  Reichswehr Waffen-SS |
| Hizmet yılları | 1925-1945 |
| Rütbesi | Obergruppenführer |
| Komutası | 1. Totenkopf Süvari Tugayı 8. SS Süvari Tümeni "Florian Geyer" |
| Çatışma/savaşları | II. Dünya Savaşı |
| Ödülleri |         |
Hans Georg Otto Hermann Fegelein (30 Ekim 1906 - 29 Nisan 1945), Nazi Almanyası'nın Waffen-SS'inde yüksek rütbeli bir komutandı. Adolf Hitler'in yakın çevresinin bir üyesi ve kız kardeşi Gretl ile olan evliliğinden dolayı Eva Braun'un eniştesiydi.
Eylül 1943'te ciddi şekilde yaralandıktan sonra Fegelein, Heinrich Himmler tarafından Hitler'in karargah kurmaylarına onun irtibat subayı ve SS temsilcisi olarak atandı. Fegelein, 20 Temmuz 1944'te Hitler'e yönelik başarısız suikast girişiminde orada bulundu. Savaşın son aylarında Berlin'deki Hitler'in Führerbunker'inde görevliydi ve Hitler'in intiharından iki gün önce 28 Nisan 1945'te firar ettiği için vuruldu. Tarihçi Michael D. Miller, Fegelein'i, kendisine en iyi görevleri ve hızlı terfileri veren Himmler'e aşık olan bir fırsatçı ve kariyerci olarak tanımlıyor. Gazeteci William L. Shirer ve tarihçi Sir Ian Kershaw onu alaycı ve itibarsız biri olarak nitelendiriyor. Hitler'in mimarı Albert Speer onu "Hitler'in çevresindeki en iğrenç insanlardan biri" olarak nitelendirmiştir.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]SS Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Asker olmadan önce seyisti ve sonra at jokeyi oldu. At yarışlarında turnuva birincisiydi. Adolf Hitler'in en eski parti arkadaşlarından at meraklısı Christian Weber'in adamıydı. Weber'in yardımıyla Nazi Almanyası'nda yükseldi. 1925 yılında, Münih Üniversitesi'nde iki dönem okuduktan sonra, 17. Süvari Alayı'na katıldı. 20 Nisan 1927 tarihinde, subay adayı olarak Münih'teki Bavyera Eyalet Polisine katıldı. Bir öğretim görevlisinin ofisinden sınav çözümlerini çalarken yakalandı ve 1929 yılında polislikten ayrıldı.
1931'da Nazi Partisi'ne, 1933'te SS'e girdi. 1935'te Münih'teki SS Merkez Binicilik Okulu'nun kurucusu oldu. 1936'da SS-Sturmbannführer (Binbaşı) oldu. Sonra Waffen SS'e geçti. SS Süvari Tugayı'nın komutanı oldu. 1942'de SS Yönetim Merkezi'nde Binicilik ve Ulaştırma İşleri Müfettişi, 1943'te SS-Oberführer rütbesine terfi etti ve 8. Süvari Tümeni Florian Geyer 'in komutanlığına getirildi. Reitinstitut Fegelein öğretim görevlisi olarak çalıştı ve SS-Reitersturm lideri oldu. Kasım 1935 yılından itibaren, 1936 Berlin Olimpiyat Oyunları'nın binicilik dersleri için kurslar ve tesislerin hazırlanmasını yönetti. 30 Ocak 1936 tarihinde SS-Sturmbannführer rütbesine terfi etti. 30 Ocak 1937 tarihinde SS-Obersturmbannführer ve aynı yıl SS-Standartenführer rütbesine terfi etti. 1938 yılında Münih'te binicilik okulu binasında gerçekleştirilen yıllık at yarışını kazandı.
İkinci Dünya Savaşı
[değiştir | kaynağı değiştir]Eylül 1939'da Fegelein, Polonya Seferi'nin bitiminden kısa bir süre sonra Polonya'ya gelen SS Totenkopf Reiterstandarte'ye (Ölümün Başı At Alayı) komuta etti.[2] Birim, Ordnungspolizei'nin (Orpo; düzen polisi) komutası altına alındı ve Poznan bölgesindeki karakollarda polis faaliyetlerini desteklemek üzere atanan küçük gruplara ayrıldı.[2] Fegelein'in birimi, Hitler tarafından emredilen, Polonyalı seçkinlerin entelektüeller, aristokratlar ve din adamları gibi üyelerinin, Intelligenzaktion adlı bir eylemde imha edilmesinde Orpo ile birlikte yer aldı.[3] 7 Aralık 1939'da Fegelein'in birliği Kampinos Ormanı'nda bu türden 1.700 kişinin toplu olarak vurulması olayına karıştı.[4]
23 Nisan 1941'de Fegelein, 1940'ta kendisinin ve biriminin Almanya'ya geri götürmek için para ve lüks mallar çalarken yakalandığı bir olay nedeniyle askeri mahkemeye çıkarıldı. Fegelein'in askeri mahkemesi, Himmler'in doğrudan emriyle bozuldu.[5][6] Fegelein aleyhine öne sürülen iddialar arasında "açgözlülük güdümlü cinayet" de yer alıyordu. Görünüşe göre Varşova'daki Gestapo hapishanesinde tutuklama ve infaz emri vermişti. Buna ek olarak, Fegelein, Polonyalı bir kadınla yasa dışı cinsel ilişkiye girmekle suçlandı. Kadın hamile kaldı ve Fegelein onu kürtaj yaptırmaya zorladı. Reinhard Heydrich birkaç kez Fegelein'e yönelik suçlamaları soruşturmaya çalıştı, ancak Himmler her seferinde girişimi bozdu.[7]
Fegelein, Partizanlarla mücadelede Pripjet bataklıklarında görevlendirildi ve yaralandı. İyileştikten sonra 1 Ocak 1944 tarihinde Waffen SS'in Hitler'le irtibat subayı oldu. Heinrich Himmler'in irtibat subayı görevine getirildi.
Evlilik
[değiştir | kaynağı değiştir]Adolf Hitler'in sonradan eşi olacak Eva Braun'un kız kardeşi Gretl Braun ile siyasi amaçlı evliliği 3 Haziran 1944'te Salzburg'da gerçekleşti. Tarihçi Ian Kershaw ve gazeteci Shirer, Braun'u kariyerinde ilerlemenin bir yolu olarak gördüğüne inanmaktadır.[8][9] Hitler, Himmler ve Martin Bormann törende şahit oldular.[10] Daha sonra Hitler'in ve Bormann'ın Obersalzberg dağ evlerinde ve Kartal Yuvası'nda iki günlük bir kutlama yapıldı.[11] Fegelein tanınmış bir playboydu ve birçok evlilik dışı ilişkisi vardı.[9] Hitler'in sekreterleri Christa Schroeder ve Traudl Junge, Fegelein'in özellikle kadınlar arasında sosyal olarak popüler olduğunu, komik, eğlenceli ve çekici biri olduğunu belirtmişlerdir. Eva, Hitler'in sosyal ortamlarda mesafeli olması ve alenen sevgisini göstermekten kaçınması nedeniyle, çevresinde dans edip flört edebileceği biri olmasından memnundu.[12] Fegelein, Hitler'in güçlü özel sekreteri Martin Bormann ile bir dostluk geliştirmek için çok çalıştı. Fegelein sürekli olarak Bormann'ın içki partilerine katıldı ve Junge'a önemli olan tek şeyin "kariyeri ve eğlence dolu bir hayat" olduğunu söyledi.[13]
Fegelein, 21 Haziran 1944 tarihinde SS-Gruppenführer rütbesine terfi ettirildi.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]1945'in başlarında, Almanya'nın askeri durumu tamamen çöküşün eşiğindeydi. Hızla parçalanan Üçüncü Reich'a başkanlık eden Hitler, 16 Ocak 1945'te Berlin'deki yer altı sığınağı Führerbunker'e çekildi. Nazi liderliği için, Berlin Savaşı'nın savaşın son savaşı olacağı açıktı.[14] Berlin, 20 Nisan 1945'te (Hitler'in doğum günü) ilk kez Sovyet topçuları tarafından bombalandı. 21 Nisan akşamı Kızıl Ordu tankları şehrin kenar mahallelerine ulaştı.[15] 27 Nisan'a kadar Berlin'in Almanya'nın geri kalanından bağlantısı kesildi.[16]
Bağlı olduğu Heinrich Himmler Nisan 1945'te Müttefiklere karşı sağ kalma çabası içinde Kont Folke Bernadotte ile görüşmelere başladı. Hitler'in sığınağı olan Führerbunker'i 26 Nisan'da kimseye haber vermeden çabucak terk etti. Hitler ertesi gün Fegelein'ın ortadan kaybolduğunun farkına vardı. Hemen şüphelenerek Fegelein'ı buldurmak için başında SS-Obersturmbannführer Peter Högl'ün bulunduğu silahlı bir SS müfrezesi gönderdi. Fegelein Berlin'deki Charlottenburg mahallesindeki evinde sivil elbiselerini giymiş oturuyordu. Ruslar neredeyse mahalleye gireceklerdi. Fegelein, İsveç ya da İsviçre'ye kaçmaya hazırlanıyordu. Yanında Alman ve yabancı nakit para ve bir kısmı karısı Gretl Braun'a ait olan mücevherler vardı. Högl, Himmler'in Batılı Müttefiklerle barış görüşmelerine giriştiğine dair kanıtlar içeren bir evrak çantası buldu.[17] Çoğu görüşe göre, Fegelein tutuklandığında sarhoştu ve Führerbunker'e yaka paça geri götürüldü.[9] 28 Nisan akşamına kadar geçici bir hücrede tutuldu. O gece, Hitler, Himmler'in Kont Bernadotte aracılığıyla batılı Müttefiklerle müzakere girişimleri hakkında bir Reuters haber raporunun BBC yayınından haberdar edildi.[18] Hitler bu bariz ihanet karşısında öfkeye kapıldı ve Himmler'in tutuklanmasını emretti. Fegelein'in ortadan kaybolması ile Himmler'in ihaneti arasında bir bağlantı sezen Hitler, SS-Gruppenführer Heinrich Müller'e Himmler'in planlarını bildiği konusunda Fegelein'ı sorgulamasını emretti.[19] Bundan sonra, Otto Günsche'ye (Hitler'in özel yaveri) göre, Hitler, Fegelein'in tüm rütbelerinden çıkarılmasını ve savaşta sadakatini kanıtlamak için Kampfgruppe "Mohnke" birliğine transfer edilmesini emretti. Günsche ve Martin Bormann, Hitler'e Fegelein'ın tekrar firar edebileceği konusundaki endişelerini dile getirdiler. Hitler daha sonra Fegelein'ın askeri mahkemeye çıkarılmasına karar verdi.[17] Fegelein'in karısı o sırada hamileliğinin son evrelerindeydi (bebek 5 Mayıs'ta doğdu).[20] Hitler onu cezasız bırakmayı veya Mohnke'nin birliklerine atamayı düşündü.[21][22] Sığınak olaylarına tanık olan Junge, Braun'un Hitler'e eniştesini bağışlaması için yalvardığını ve Fegelein'ın eylemlerini haklı çıkarmaya çalıştığını belirtti. Junge, Fegelein'in 28 Nisan'da Reich Şansölyeliğinin bahçesine götürüldüğünü ve "bir köpek gibi vurulduğunu" söyledi.[23][24] Führerbunker'den kurtulan son kişi olan Rochus Misch, Der Spiegel ile 2007'de yaptığı bir röportajda bu açıklamanın bazı yönlerine itiraz etti. Misch'e göre Hitler, Fegelein'in infazını emretmedi, sadece rütbesi indirildi. Misch, Fegelein'ın katilinin kimliğini bildiğini iddia etti, ancak adını açıklamayı reddetti.[25]
1970'lerde kapsamlı röportajlar yürüten gazeteci James P. O'Donnell, Fegelein'ın askeri mahkemesi hakkında bir açıklama sunmaktadır. Firar için askeri mahkemeye başkanlık eden SS-Brigadeführer Wilhelm Mohnke, gazeteci O'Donnell'e Hitler'in kendisine bir mahkeme kurmasını emrettiğini söyledi. Mohnke, generaller Wilhelm Burgdorf, Hans Krebs, SS-Gruppenführer Johann Rattenhuber ve kendisinden oluşan bir askeri mahkeme heyeti düzenledi. Hâlâ sarhoş olan Fegelein, Hitler'e hesap vermek zorunda olduğunu kabul etmeyi reddetti ve sadece Himmler'e karşı sorumlu olduğunu belirtti. Fegelein o kadar sarhoştu ki ağlıyor ve kusuyordu; ayağa kalkamadı ve hatta yere idrarını yaptı. Alman askeri ve sivil hukukuna göre bir sanığın sağduyulu olmasını ve aleyhindeki suçlamaları anlamasını gerektirdiğinden, Mohnke bir ikilem içindeydi. Mohnke, Fegelein'in "açıkça firar suçlusu" olduğundan emin olmasına rağmen, yargıçların görüşüne göre yargılanacak durumda değildi, bu yüzden Mohnke davayı kapattı ve sanığı General Rattenhuber'in güvenlik ekibine teslim etti. Mohnke, Fegelein'ı bir daha hiç görmedi.[26]
Fegelein'in ölümünün alternatif bir senaryosu, Hitler'in Joseph Stalin isteği üzerine yazılmış 1948/49 Sovyet NKVD dosyasına dayanmaktadır. Dosya, Günsche ve Heinz Linge'nin (Hitler'in uşağı) sorgu raporlarına dayanmaktadır. Bu dosya, Mohnke ve Rattenhuber'in görüşlerinden kısmen farklıdır.[26][27] Sarhoş Fegelein tutuklandıktan ve Führerbunker'e geri götürüldükten sonra, Hitler önce Fegelein'in savaşta sadakatini kanıtlamak için Kampfgruppe "Mohnke" birimine transfer edilmesini emretti. Günsche ve Bormann, Hitler'e Fegelein'ın tekrar firar edeceği endişesini dile getirdiler. Hitler daha sonra Fegelein'in rütbesinin düşürülmesini ve Mohnke liderliğindeki bir mahkeme tarafından askeri mahkemeye çıkarılmasını emretti.[28] NKVD dosyası, Fegelein'in 28 Nisan akşamı Mohnke, SS-Obersturmbannführer Alfred Krause ve SS-Sturmbannführer Herbert Kaschula tarafından yönetilen bir mahkeme tarafından askeri mahkemeye çıkarıldığını belirttiğinden, bu noktadaki görüşler farklıdır. Mohnke ve subay arkadaşları Fegelein'ı ölüme mahkûm etti. Aynı akşam, Fegelein, Sicherheitsdienst'in bir üyesi tarafından arkadan vuruldu.[29] Bu belirtilen olaylar zincirine dayanarak, yazar Veit Scherzer, Fegelein'in Alman yasalarına göre, tüm onur ve rütbelerinden yoksun bırakıldı ve bu nedenle Şövalye Demir Haç Şövalyesi Haçı'nın fiili, ancak yasal olmayan bir alıcısı olarak kabul edilmelidir.[30]
Değerlendirme
[değiştir | kaynağı değiştir]William L. Shirer ve tarihçi Ian Kershaw, Fegelein'ı alaycı ve itibarsız olarak nitelendiriyor;[8][9] Albert Speer, onu "Hitler'in çevresindeki en iğrenç insanlardan biri" olarak nitelendirdi.[1] Tarihçi Michael D. Miller, Fegelein'i Himmler'in gözüne sokan, karşılığında ona en iyi görevleri (çoğunlukla süvarilerle ilgili) veren ve hızlı terfi eden bir oportünist olarak tanımlar.[31][32] Mart 1942'ye kadar olan dönemi inceleyen tarihçi Henning Pieper, Fegelein'in bir subay olarak resmi eğitimden yoksun olmasının SS Süvari Tugayının aktif hizmet için hazırlanma biçiminde eksikliklere yol açtığını belirtiyor.[33] Fegelein, Pieper'ın görüşüne göre, terfi ve onurlara layık bir lider olarak görülmek için birliklerinin savaşa hazır olma durumunu defalarca abarttı ve elde ettiği başarılarını da abarttı.[34] Fegelein'in tugayının hazır olup olmadığına ilişkin hatalı analizi, onların uygun olmadığı ve eğitimsiz oldukları muharebe durumlarında Aralık 1941'den Mart 1942'ye kadar kullanılmasına yol açtı;[35] ancak, askeri durum kötüleştikçe, ne olursa olsun eninde sonunda cephede görev alacaklardı.[36] Mart 1942'nin sonunda, tugay yüzde 50'lik zayiat verdi; bu, aynı bölgede konuşlanmış ordu birliklerinden çok daha fazlaydı.[37]
Fegelein'in ebeveynleri ve kardeşi Waldemar savaştan sağ çıktı.[38] Eva'nın değerli mücevherlerinden bazılarını miras alan Gretl de savaştan sağ çıktı. 5 Mayıs 1945'te bir kız bebek (ölen teyzesinin isminin verildiği Eva Barbara Fegelein) doğurdu.[10] Eva Fegelein, erkek arkadaşı bir trafik kazasında öldükten sonra Nisan 1971'de kendini öldürdü.[10] Gretl Braun-Fegelein Münih'e taşındı ve 1954'te yeniden evlendi. 1987'de 72 yaşında öldü.[10]
Popüler kültürde
[değiştir | kaynağı değiştir]- 2004 yapımı Çöküş filminde Thomas Kretschmann tarafından canlandırıldı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Fest 2006, s. 143.
- ^ a b Pieper 2015, s. 29.
- ^ Pieper 2015, s. 38.
- ^ Miller 2006, s. 308.
- ^ Miller 2006, s. 309.
- ^ Krüger & Scharenberg 2014, s. 84.
- ^ Krüger & Scharenberg 2014, s. 85.
- ^ a b Shirer 1960, s. 1121.
- ^ a b c d Kershaw 2008, s. 942.
- ^ a b c d Miller 2006, s. 316.
- ^ Eberle & Uhl 2005, s. 144.
- ^ Joachimsthaler 1999, ss. 264, 270–273.
- ^ Joachimsthaler 1999, ss. 270–271.
- ^ Beevor 2002, s. 139.
- ^ Beevor 2002, ss. 255–256, 262.
- ^ Beevor 2002, s. 323.
- ^ a b Joachimsthaler 1999, ss. 277, 278.
- ^ Kershaw 2008, ss. 942, 943, 945, 946.
- ^ Beevor 2002, ss. 341, 342.
- ^ Misch 2014, s. 221.
- ^ Fest 2002, s. 99.
- ^ Kershaw 2008, s. 946.
- ^ Junge 2004, s. 180.
- ^ Kershaw 2008, s. 945.
- ^ Simon 2007.
- ^ a b O'Donnell 1978, ss. 182, 183.
- ^ Vinogradov 2005, ss. 191, 192.
- ^ Eberle & Uhl 2011, ss. 430–431.
- ^ Eberle & Uhl 2011, s. 436.
- ^ Scherzer 2007, ss. 115–116, 128.
- ^ Miller 2006, s. 306.
- ^ Joachimsthaler 1999, ss. 267–269, 285.
- ^ Pieper 2015, s. 30.
- ^ Pieper 2015, s. 167–168.
- ^ Pieper 2015, s. 146.
- ^ Pieper 2015, s. 170.
- ^ Pieper 2015, s. 171.
- ^ Miller 2006, s. 315.
- 1906 doğumlular
- 1945'te ölenler
- Waffen-SS generalleri
- Waffen-SS personeli
- II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın askerleri
- 20. yüzyılda Freikorps personeli
- Hitler ailesi
- Bavyera Krallığı doğumlular
- İdam edilmiş askerler
- İdam edilmiş Almanlar
- Heinrich Himmler
- SS-Gruppenführer
- Ansbach doğumlular
- Berlin'de ölenler