Jean Gabin

Jean Gabin
Jean Gabin, Touchez pas au grisbi (Haracıma Dokunmayın, 1954) filminde
Doğum	Jean-Alexis Moncorgé 17 Mayıs 1904(1904-05-17) Paris, Fransa
Ölüm	15 Kasım 1976 (72 yaşında) Neuilly-sur-Seine, Île-de-France, Fransa
Meslek	Sinema oyuncusu
Etkin yıllar	1928 - 1976
Evlilik	Gaby Basset (1925-1930) Suzanne Marguerite Jeanne Mauchain (1933-1939) Dominique Fournier (1949-1976)
Ödüller	La nuit est mon royaume (1951) Volpi Kupası, Venedik Film Festivali L'air de Paris (1954) Volpi Kupası, Venedik Film Festivali Archimède, le clochard (1959) Gümüş Ayı "en iyi aktör", (Berlin Film Festivali) Le chat (1971) Gümüş Ayı "en iyi aktör", (Berlin Film Festivali) César Onur Ödülü (1987) Légion d'honneur (1960)

Jean Gabin, (17 Mayıs 1904, Paris - 15 Kasım 1976, Neuilly-sur-Seine), Fransız sinema oyuncusu, Légion d'honneur nişanı sahibi savaş kahramanı.

Gabin, II. Dünya Savaşı öncesi döneminin en gözde Fransız oyuncusuydu. Savaş yorgunu bir dünyanın ruhunu yansıtan, acılara göğüs germe felsefesinin önde gelen temsilcisi, klasik bir anti-kahramandı. Beyaz perdede daha çok toplum kurbanı olmuş, dışlanmış, yenik insanları ve hayatın mahvettiği, tutunma umudunu yitirmiş toplum dışı serserileri başarıyla canlandırdı. Bu lümpen ve asi karakterler tüm yerleşik değerlere karşı geliyorlar ama iyilerin ve ezilenlerin de yanında yer alıyorlardı. Gabin 1930'larda Fransa'da ortaya çıkan Şiirsel Gerçekçilik sinema akımının önde gelen oyuncularındandı. Sinemadaki en parlak dönemini de iki savaş arasındaki bu yıllarda yaşadı. Bunların dışında melodramlardan komedilere kadar birçok farklı tarzdan filmde de oynadı. Dedektif Maigret i canlandırdığı bir dizi polisiye filmle de akıllara kazındı. Birlikte en çok film yaptığı yönetmenlerden biri de, yine Şiirsel Gerçekçilik akımının babası olarak anılan Jean Renoir'dı.

Gabin Fransa'yla olduğu kadar Paris'le de özdeşleşmiş olan ikonik bir Fransız figürüydü. 1928 yılında başladığı sinemadan, öldüğü 1976 yılına kadar hiç kopmadı. Yarım asır boyunca 100'e yakın filmde rol aldı. Kalp krizinden öldüğü yıl bile film yapmıştı.

Yaşam öyküsü

Jean Gabin 17 Mayıs 1904'te Paris'te dünyaya geldi. Doğduğunda verilen ismi Jean-Alexis Moncorgé'du. Anne ve babası kabare gösterilerine çıkan profesyonel oyunculardı ve çok meşguldüler, bu nedenle Jean Paris yakınlarında bir köy olan Mériel'de akrabaları tarafından yetiştirildi. Bir inşaat şirketinde işçi olarak çalışırken 19 yaşında rol aldığı bir Folies Bergère yapımıyla gösteri dünyasına ilk adımını atmış oldu. Askere gitmeden önce benzeri birçok gösteride küçük rollerde sahneye çıktı.

Askerlik görevini tamamladıktan sonra eğlence dünyasına geri dönen Jean, sahne ismi olan Jean Gabin'i kullanmaya başladı. Paris müzikhollerinde ve operetlerde önüne hangi rol konursa oynuyordu, daha çok da, o günlerde moda olduğu üzere, sahnede devrin ünlü şarkıcısı Maurice Chevalier'nin tarzını taklit ediyordu. Bir gösteri grubuyla birlikte çıktığı Güney Amerika turnesi dönüşünde ünlü Moulin Rouge'da kendine iş buldu. Oyunculuğuyla dikkatleri çekmeye başlayınca daha iyi sahne rolleri geldi ve 1928'de iki sessiz filmde oynadı.

Bunu sesli filmler takip etti. Birkaç önemsiz filmden sonra Pathé-Natan'la kontrat imzaladı ve şirket için 1930'da Chacun sa chance'ı çekti. Bunu 1931'de Mephisto ve Paris-Beguin (Canım Paris) takip etti. Aralarında Jacques Tourneur (on Tout ca ne Vaut pas L'Amour) ve Anatole Litvak (Coeur de Lilas)'ın da olduğu bazı prestijli yönetmenlerin filmlerinde oynadı. Artık yüzüne iyice oturmuş olan bıkkın ve alaycı ifade ve dudağının kenarından küstahça sarkıttığı sigarasıyla sinemada bir marka figür haline gelmişti. Nihayet 1934'te Julien Duvivier'nin yönettiği Maria Chapdelaine filmiyle sinemadaki gerçek çıkışını yaptı. Duvivier'nin çektiği 1936 tarihli savaş dramı La Bandera bir star olarak Gabin'in ününü pekiştirdi. Ertesi yıl Duvivier ile üçüncü kez bir araya geldiği Pépé le Moko (Cezayir Batakhaneleri) 1937 yılının dünya çapında en fazla gişe yapan filmi oldu ve Gabin'i de uluslararası bir yıldız yaptı. Aynı yıl Jean Renoir'ın savaş karşıtı başyapıtı La grande illusion (Harp Esirleri/Büyük Aldanış)'da Teğmen Maréchal rolünde dünya çapında parladı. Gişe rekorlarını altüst eden film, New York'ta bir sinemada 6 ay afişte kaldı. 1938'de yine Renoir'ın yönettiği, bir Émile Zola uyarlaması olan kara film La Bête Humaine (Hayvanlaşan İnsan)'de Simone Simon'la başrolleri paylaştı ve başarısını bir kez daha perçinledi. Aynı yıl Marcel Carné'nin ünlü filmi, Şiirsel Gerçekçilik sinema akımının başyapıtlarından Le quai des brumes (Sisler Rıhtımı)'de oynadı.

Kendisine Hollywood'dan teklifler yağıyordu. Önceleri bu tekliflerin tümünü geri çevirdi, ancak Alman istilası başlayınca Jean Renoir ve Julien Duvivier'yle birlikte ABD'ye geçti. 1939'da ikinci eşinden boşanmıştı. ABD'de aktris Marlene Dietrich'le aşk yaşamaya başladı. Ancak Amerika'daki sinema kariyeri beklendiği gibi olmadı. Sevgilisi Dietrich'i inatla oynadığı bir filme dahil etmek istedi ama stüdyo bunu reddetti. Dediğim dedik kişiliği onu RKO'dan kovdurttu. Stüdyo sistemine uyum sağlayamayan Gabin cesur bir kararla General Charles de Gaulle'ün Özgür Fransa güçlerine katılarak Kuzey Afrika cephesinde çarpıştı, kahramanlık madalyaları kazandı. Paris'in kurtuluşu sırasında kente ilk giren birliklerin içinde o da vardı.

1946'da aynı şekilde Marcel Carné ile de anlaşamadı ve yine kovuldu. Bağımsız bir yapımcıya yaptırttığı ve Marlene Dietrich'le oynadığı Martin Roumagnac filmi başarısız olunca sevgilisiyle de yolları ayrıldı. Sinemadaki başarısızlıklar üzerine 1947'de sahnelere döndü ama orada da beklenen ticari başarı gelmedi. 1949'da René Clément'ın yönettiği Le mura di Malapaga (diğer adıyla "Au-Delà Des Grilles")'de başroldeydi ve film ABD'de Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü'nü kazandı. Film bu başarısına rağmen Fransa'da yine de gişe yapmadı.

Jean Gabin tam unutulmaya yüz tutmuşken 1954'te Jacques Becker'in yönettiği Touchez pas au grisbi (Haracıma Dokunmayın) adlı filmde oynadı. Film hem eleştirmenlerden iyi not aldı hem de uluslararası alanda ticari başarı kazandı. 1954'te French Canncan adlı filmde yönetmen Jean Renoir'la bir kez daha bir araya geldi. Sonraki yıllarda birçok başarılı filme daha imza attı. Arkadaşı aktör Fernandel'in yapım şirketi Gafer Films için birçok film çekti. Dönemin birçok ünlü oyuncusuyla başrolleri paylaştı: Brigitte Bardot'yla 1958'de En cas de malheur'ü, Jean-Paul Belmondo'yla 1962'de Un singe en hiver'i, Louis de Funès'le 1968'de Le Tatoué'yü, Alain Delon'la 1969'da Le Clan des Siciliens (Sicilyalılar Çetesi)'i ve 1973'te Deux hommes dans la ville'i çekti.

Gabin'e 1960 yılında Légion d'honneur nişanı verildi. 1976'da başrolünü oynadığı L'Annee Sainte onun son filmi oldu. 15 Kasım 1976'da Neuilly-sur-Seine'de 72 yaşındayken öldü. Yetiştiği köy olan Mériel'de adına bir müze kurulmuştur.

Filmografisi

Jean Gabin ve Jacques Prévert, 1961 tarihli Belçika yapımı televizyon belgeseli "Mon frère Jacques" da.

1. L'année sainte (1976) .... Max Lambert
2. Verdict (1974) .... Başkan Leguen
3. Deux hommes dans la ville (1973) .... Germain Cazeneuve
4. L'affaire Dominici (1973) .... Gaston Dominici
5. Le tueur (1972) .... Komiser Le Guen
6. Le drapeau noir flotte sur la marmite (1971) .... Victor Ploubaz
7. Le chat (1971) .... Julien Bouin
8. La Horse (Aile Şerefi) (1970) .... Auguste Maroilleur
9. Le clan des Siciliens (Sicilyalılar Çetesi) (1969) .... Vittorio Manalese
10. Sous le signe du taureau (1969) .... Albert Raynal - roket üreticisi
11. Le tatoué (1968) .... Comte Enguerand
12. Le pacha (1968) .... Comissaire Joss, le Pacha
13. Le soleil des voyous (1967) .... Denis Farrand
14. Le jardinier d'Argenteuil (1966) .... Le père Tulipe
15. Du rififi à Paname (1966) .... Paul Berger dit Paulo les Diam's
16. Le tonnerre de Dieu (1965) .... Léandre Brassac
17. L'âge ingrat (1964) .... Émile Malhouin
18. Monsieur (1964) .... Monsieur
19. Maigret voit rouge (1963) .... Commissaire Jules Maigret
20. Mélodie en sous-sol (1963) .... Charles
21. Le gentleman d'Epsom (1962) .... Richard Briand-Charmery
22. Un singe en hiver (1962) .... Albert Quentin
23. Le cave se rebiffe (1961) .... Ferdinand Maréchal dit 'Le Dabe'
24. Le président (1961) .... Émile Beaufort
25. Les vieux de la vieille (1960) .... Jean-Marie Péjat
26. Le baron de l'écluse (1960) .... Baron Jérôme Napoléon Antoine
27. Rue des Prairies (1959) .... Henri Neveux
28. Maigret et l'affaire Saint-Fiacre (1959) .... Le commissaire Jules Maigret
29. Archimède, le clochard (1959) .... Joseph Hugues Guillaume Boutier-Blainville dit Archimède
30. Les grandes familles (1958) .... Noël Schoudler
31. En cas de malheur (1958) .... Maître André Gobillot
32. Le désordre et la nuit (1958) .... Inspecteur Georges Vallois
33. Les misérables (Sefiller) (1958) .... Jean Valjean / Champmathieu
34. Maigret tend un piège (1958) .... Le commissaire divisionnaire Jules Maigret
35. Le rouge est mis (1957) .... Louis Bertain/Louis le Blond
36. Le cas du Dr Laurent (1957) .... Docteur Laurent
37. Crime et châtiment (1956) .... Commissaire Gallet
38. La traversée de Paris (Paris Yolculuğu) (1956) .... Grandgil
39. Le sang à la tête (1956) .... François Cardinaud
40. Voici le temps des assassins... (1956) .... André Chatelin
41. Des gens sans importance (1956) .... Jean Viard
42. Gas-oil (1955) .... Jean Chape
43. Chiens perdus sans collier (1955) .... Le juge Julien Lamy
44. Le port du désir (1955) .... Le commandant Lequévic
45. Razzia sur la Chnouf (1955) .... Henri Ferré dit 'Le Nantais'
46. Napoléon (1955) .... Le maréchal Lannes
47. French Cancan (1954) .... Henri Danglard
48. L'air de Paris (Paris Havası) (1954) .... Victor Le Garrec
49. Touchez pas au grisbi (Haracıma Dokunmayın) (1954) .... Max
50. La vierge du Rhin (1953) .... Jacques Ledru/Martin Schmidt
51. Leur dernière nuit (1953) .... Pierre Ruffin
52. Bufere (1953) .... Dr. Antonio Sanna
53. La minute de vérité (1952) .... Pierre Richard
54. Le plaisir (1952) .... Joseph Rivet
55. La vérité sur Bébé Donge (1952) .... François Donge
56. La nuit est mon royaume (1951) .... Raymond Pinsard
57. Victor (1951) .... Victor
58. È più facile che un cammello... (1950) .... Carlo Bacchi
59. La Marie du port (Limanın Marie'si) (1950) .... Henri Chatelard
60. Le mura di Malapaga (Au-Delà Des Grilles) (1949) .... Pierre Arrignon
61. Miroir (1947) .... Pierre Lussac
62. Martin Roumagnac (1946) .... Martin Roumagnac
63. The Impostor (1944) .... Clement/Maurice LeFarge
64. Moontide (1942) .... Bobo
65. Remorques (Römorkörler) (1941) .... Le capitaine André Laurent
66. Le jour se lève (Gün Ağarıyor) (1939) .... François
67. La bête humaine (Hayvanlaşan İnsan) (1938) .... Jacques Lantier
68. Le quai des brumes (Sisler Rıhtımı) (1938) .... Jean
69. Le récif de corail (1938) .... Trott Lennard
70. Gueule d'amour (1937) .... Lucien Bourrache, 'Gueule d'Amour'
71. Le messager (1937) .... Nicolas Dange
72. La grande illusion (Harp Esirleri/Büyük Aldanış) (1937) .... Teğmen Maréchal
73. Pépé le Moko (Cezayir Batakhaneleri) (1937) .... Pépé le Moko
74. Les bas-fonds (Ayaktakımı Arasında) (1936) .... Wasska Pepel
75. La belle équipe (Müthiş Ekip) (1936) .... Jean dit Jeannot
76. Variétés (1935) .... Georges
77. La bandera (Çete) (1935) .... Pierre Gilieth
78. Golgotha (1935) .... Ponce Pilate
79. Zouzou (1934) .... Jean
80. Maria Chapdelaine (1934) .... François Paradis
81. Le tunnel (1933) .... Mac Allan
82. Du haut en bas (1933) .... Charles Boulla
83. Adieu les beaux jours (1933) .... Pierre Lavernay
84. L'étoile de Valencia (1933) .... Pedro Savedra
85. La belle marinière (1932) .... Le capitaine / The captain
86. La foule hurle (1932) .... Joe Greer
87. Les gaîtés de l'escadron (1932) .... Fricot
88. Coeur de lilas (1932) .... Martousse
89. Coeurs joyeux (1932) .... Charles
90. Chacun sa chance (1931) .... Marcel Grivot
91. Gloria (1931) .... Robert Nourry
92. Paris-Beguin (Canım Paris) (1931) .... Bob
93. Pour un soir..! (1931) .... Jean
94. Tout ça ne vaut pas l'amour (1931) .... Jean Cordier
95. L'héritage de Lilette (1930)
96. Méphisto (1930) .... Jacques Miral
97. Les lions (1928)
98. Ohé! Les valises (1928)

Dış bağlantılar

• IMDb'de "Jean Gabin"22 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Allmovie.com'da "Jean Gabin"
• Mériel'deki Jean Gabin Müzesi