Koloneia (thema)
| |||||||||||||||||||
Koloneia Theması (Yunanca: θέμα Κολωνείας), Kuzey Kapadokya ile güney Pontus'da (modern Türkiye) Bizans İmparatorluğu küçük bir theması (askeri-sivil vilayet). 9. yüzyıl ortasında bir zaman kurulmuş ve 1071'de Malazgirt Meydan Muharebesi'nin hemen sonrası Selçuklular tarafından fethedilmiştir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Aslen Armeniakon Theması'nın bir parçası olan thema, Lykos nehri üzerinde Koloneia (modern Şebinkarahisar) kenti etrafında oluşturulmuştur.[1] Thema ilk kez 863'te kaydedildi,[1][2][3] ama görünüşe göre daha önce ayrı bir bölge olarak var oldu: Nikolaos Oikonomides, Arap coğrafyacı El-Mesûdî tarafından ilk önce bir kleisura (müstahkem bir sınır bölgesi) oluşturulduğu anlamına gelen bir referansı yorumlar.[4][2] Ayrıca Amorion'un 42 Şehidi'nin hayatı'nın bir versiyonunda İmparator Theofilos (h. 829-842) bu vilayete doux olarak Kallistos isimli bir Spatharios'u yaklaşık 842 yılında ataması muhtemelen komşu Haldia ile beraber buranın tam themaya yükselmesi tarihidir.[1][3][4]
Koloneia'nın uzak konumu, 939/940'ta Seyfü'd Devle tarafından yapılan büyük bir akın dışında, Arap baskınlarının en kötülerinden korudu. 1057'de Katakalon Kekavmenos yönetimindeki yerel alay, I. İsaakios'un (h. 1057-1059) ayaklanmasını destekledi. 1069'da thema asi Norman paralı asker Robert Crispin tarafından işgal edildi. Bölge, 1071'de Malazgirt Meydan Muharebesi'nden kısa bir süre sonra Selçuklu Türklerinin eline geçti.[1][5]
Yeri
[değiştir | kaynağı değiştir]İmparator VII. Konstantinos (h. 913-959) De Thematibus adlı eserinde themayı, Koloneia Koloneia, doğuda Niksar, Arabraca, Phalakros Dağı (muhtemelen modern Karaçam Dağı), Niksar ve Divriği ile çevrilmiş küçük bir bölge olarak nitelendirir. Ayrıca on altı isimsiz kale yer alıyordu.[3][4] Konstantinos, ayrıca babası VI. Leon'un (h. 886-912) Kemah turma'sını Koloneia'dan alıp Erzincan ile beraber Mezopotamya isimli yeni bir thema kurduğunu kaydeder.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b c d ODB, "Koloneia 1. Koloneia on the Lykos in interior Pontos" (C. Foss), p. 1138.
- ^ a b Oikonomides 1972, s. 349.
- ^ a b c Pertusi 1952, ss. 141-142.
- ^ a b c Bryer & Winfield 1985, s. 147.
- ^ Bryer & Winfield 1985, ss. 147-148.
- ^ ODB, "Kamacha" (C. Foss), p. 1097.
- Genel
- Bryer, Anthony; Winfield, David (1985). Byzantine Monuments and Topography of the Pontos, Volume 1 (İngilizce). Washington, District of Columbia: Dumbarton Oaks Research Library and Collection. ISBN 0-88402-122-X.
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
- Oikonomides, Nicolas (1972). Les Listes de Préséance Byzantines des IXe et Xe Siècles (Fransızca). Paris, France: Editions du Centre National de la Recherche Scientifique. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020.
- Pertusi, A. (1952). Constantino Porfirogenito: De Thematibus (İtalyanca). Roma: Biblioteca Apostolica Vaticana.