Mihrân Hanedanı
| Mihrân Hanedanı | |
|---|---|
| Ülke | Part İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu |
| Aktif bölge(ler) | Rey |
| Ana hanedan | Arşak Hanedanı (iddia) |
| Ünlü üyeleri | Perozes, Golon Mihran, Behrâm Çubin, Shapur Mihran, Mihransitad, Şehrbârâz, Izadgushasp |
| Güncel durumu | aktif değil |
| Unvan(lar) | Mihrân |
| Alt kolları |
|
Mihrān Hanedanı veya Mehrān Hanedanı ( Orta Farsça : 𐭬𐭨𐭥𐭠𐭭; Yeni Farsça : مهران ), Sasani İmparatorluğu'nun İran'ın Yedi Büyük Hanedanı'ndan biri olan önde gelen bir İran soylu ailesiydi (šahrdārān), Arşak Hanedanı'ndan geldiğini iddia ediyordu.[1] Ailenin bir kolu Kafkas Albanyası krallarının Mihranî soyunu ve Kartli'nin Chosroid Hanedanı'nı oluşturmuştur.[2]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk olarak, Sasani İmparatoru I. Şâpûr'un siyasi, askeri ve dini faaliyetleriyle ilgili olarak, MS 3. yüzyıl ortalarında Kâbe-i Zerdüşt'te bulunan üç dilli bir yazıtta adı geçen aile, Sasani dönemi boyunca Rey'in kalıtsal "Margrafları" olarak kalmışlardır. Ailenin birkaç üyesi Pers-Roma savaşları'nda general olarak görev yapmış ve bu savaşlarda Yunan kaynaklarında basitçe Mihrân veya Μιρράνης, mirranēs olarak anılmışlardır. Gerçekten de, Prokopius, Savaşlar Tarihi'nde, Mihrân soyadının General'e eşdeğer bir unvan olduğunu ileri sürer.[3][4]
Mihran sülalesinden önemli generaller arasında şunlar yer alıyordu: 482'de kısa bir süre Sasani Ermenistanı'nın marzbanı olarak görev yapan Shapur Mihran, Anastasya Savaşı ve Dara Muharebesi sırasında Pers başkomutanı olan Perozes, I. Hüsrev'in diplomatı Mihransitad, 572-573'te Ermenistan'da Bizanslılara karşı savaşan Golon Mihran ve II. Hüsrev'e karşı bir darbe düzenleyen ve 590'dan 591'e kadar kısa bir süre tacı gasp eden Behrâm Çubin[5] ve son Roma-Pers savaşının komutanı ve gaspçı Şehrbârâz.
4. yüzyıl boyunca, bu ailenin iddia edilen kolları İberya (Hüsrevîler), Gogarene ve Kafkas Albanya/Gardman (Mihranîler) olmak üzere üç Kafkas devletinin taçlarını ele geçirmişlerdir.[6]
9. ve 10. yüzyıllarda İran'ın çoğunu yöneten çok daha sonraki Sâmânîler, Behrâm Çubin'in soyundan geldiğini iddia etmişlerdir.[7][8][9][10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Yarshater (1968), p. xlii
- ^ Yarshater (1968), p. lviii
- ^ Procopius, History of the Wars: The Persian War, I.13.16
- ^ Dodgeon, Greatrex, Lieu (1991), p. xx
- ^ A. Sh. Shahbazi. Bahrām[Usurped]. Encyclopædia Iranica Online Edition. Accessed October 15, 2007.
- ^ Toumanoff, Cyril. Introduction to Christian Caucasian History, II: States and Dynasties of the Formative Period. Traditio 17 (1961), p. 38.
- ^ Britannica, "The Samanids", Their eponym was Sāmān-Khodā, a landlord in the district of Balkh and, according to the dynasty’s claims, a descendant of Bahrām Chūbīn, the Sāsānian general.[1] or [2]
- ^ Kamoliddin, Shamsiddin S. "To the Question of the Origin of the Samanids", Transoxiana: Journal Libre de Estudios Orientales, ]
- ^ Iran and America: Re-Kind[l]ing a Love Lost By Badi Badiozamani, Ghazal Badiozamani, pg. 123
- ^ History of Bukhara by Narshakhi, Chapter XXIV, Pg 79
- Genel
- Dodgeon, Michael H.; Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part I, 226–363 AD). Routledge. ISBN 0-415-00342-3.
- Yarshater, Ehsan (1968). The Cambridge History of Iran, Vol. 3 : The Seleucid, Parthian, and Sasanian periods. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-20092-9.