Mona Caird
| Alice Mona Caird | |
|---|---|
 Mona Caird'in portresi | |
| Doğum | 24 Mayıs 1854 Ryde, Isle of Wight, İngiltere |
| Ölüm | 4 Şubat 1932 (77 yaşında) Hampstead, Londra, İngiltere |
| Meslek | Deneme yazarı, romancı, sosyal reformcu |
| Evlilik | James Alexander Henryson (d. 1877; ö. 1921) |
| Çocuklar | 1 |
Alice Mona Caird (24 Mayıs 1854 [1] - 4 Şubat 1932) bir İngiliz romancı ve deneme yazarıdır. Feminist yazıları ve görüşleri 19. yüzyılın sonlarında tartışmalara yol açtı.[1] Aynı zamanda hayvan hakları ve sivil özgürlüklerin savunucusuydu ve Yeni Kadın'ın kamusal alandaki çıkarlarının geliştirilmesinde rol oynadı.[2]
Yaşamı ve çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Alice Mona Alison, Ryde, Isle of Wight'da bazı kaynaklara göre dikey kazanın mucidi olan İskoç John Alison ile[3] Almanya Schleswig-Holstein doğumlu Matilda Hector'un en büyük kızları olarak dünyaya geldi. Ebeveynleri 21 Haziran 1853'te St. Leonards'da (Glenelg, Güney Avustralya yakınlarında) evlendi. Babası o dönem Melbourne'da yaşıyordu ve annesi Matilda, tanınmış bir vatandaşın en büyük kızıydı.[4] Caird, erken çocukluk döneminden kalma öyküler ve oyunlar yazdı. Bu da İngilizcenin yanı sıra Fransızca ve Almancada da yeterliliği ortaya koydu. Çocukluk arkadaşlarından biri, William Sharp ile evlenen sanat eleştirmeni Elizabeth Sharp'dır.
Aralık 1877'de Sir James Caird'in oğlu James Alexander Henryson-Caird ile evlendi. Kocası, İskoçya, Cassencary'de yaklaşık 1700 dönümlük (688 hektar) arazi çiftliği yaptı ve sekiz yıl kadar sonra Caird'in bir kadın olarak bağımsızlığını destekledi. Eşi Cassencary ve Northbrook House, Micheldever, Hampshire'da yaşarken, Caird Londra'da ve yurt dışında çok zaman geçirdi. Bu dönemde Mona Caird, çalışmalarına hayranlık duyduğu Thomas Hardy de dahil olmak üzere edebi insanlarla ilişki kurdu ve kendini beşeri bilimler ve bilim alanlarında eğitti.[5] Cairds ailesinin bir çocuğu oldu. 22 Mart 1884'te Alison James adıyla (İngiltere ve Galler doğum kayıtlarına göre), ancak Alister adını verdiği bir oğlu vardı[6] Mona Caird'in eşi James Alexander Henryson 1921'de öldü.
Caird ilk iki romanı olan Whom Nature Leadeth (1883) ve One That Wins (1887) 'G. Noel Hatton' takma adıyla yayımladı. Ancak çok az ilgi gördü. Sonraki yazıları kendi adını taşıyordu. 1888'de Westminster Review adlı yayında, evlilikte kadınların tarihsel olarak maruz kaldığı aşağılamaları analiz ettiği, şu anki durumunu "can sıkıcı bir başarısızlık" olarak nitelendirdiği ve evlilik partnerleri arasında eşitlik ve özerkliği savunduğu "Evlilik" (Marriage) adlı bir makale yayınladığında adı öne çıktı. Londra'da yaygın olarak satılan Daily Telegraph, dünyanın dört bir yanından bildirilen 27.000 mektup alan ve üç ay boyunca devam eden "Evlilik Bir Başarısız mı?" ("Is Marriage a Failure?") adlı bir dizi ile hızlı bir şekilde yanıt verdi.[2] Görüşlerinin yanlış anlaşıldığını hissettiği için o yıl "İdeal Evlilik" (Ideal Marriage) adlı başka bir makale yayınladı. 1888-1894'te evlilik ve kadın meseleleri üzerine yazdığı sayısız makalesi, 1897'de "Evliliğin Ahlakı ve Kadının Statüsü ve Kaderi Üzerine Diğer Makaleler"'de (The Morality of Marriage and Other Essays on the Status and Destiny of Women) toplandı.[7]
Caird daha sonra evlilik içi tecavüzü konu alan "The Wing of Azrael" (1889) adlı romanını yayınladı. Romanda Viola Sedley adlı karakter zalim kocasını nefsi müdafaa için öldürmektedir. Daha sonra, kısa öykü derlemesi, "A Romance of the Moors" (1891) geldi. Baş hikâyede, dul bir sanatçı Margaret Ellwood, genç bir çifti, her birine bağımsız ve kendi kendine yeter hale gelmeleri için danışmanlık yaparak harekete geçirmektedir. En tanınmış romanı "Danaus'un Kızları" ("The Daughters of Danaus")[8] (1894), besteci olmayı arzulayan ancak ailesine, ailesine ve bir eş ve anne olarak yükümlülüklerinin çok az zaman ayırdığını fark eden Hadria Fullerton'dan bahseder. Bu hikâye o zamandan beri feminist bir klasik olarak görülmektedir. Vanora Haydon'un kadın ve erkek alanlarının geleneksel ayrımına meydan okuduğu kısa öykü "Sarı Çizim Odası" (The Yellow Drawing-Room, 1892) da iyi bilinmektedir. Bu tür çalışmalarına "Yeni Kadının kurgusu" adı verildi.[9]
Yirmili yaşlarının başından itibaren kadınların oy hakkı hareketinde aktif olan Caird, 1878'de National Society for Women's Suffrage'a (Kadınların Oy Hakkı Ulusal Topluluğu) ve daha sonra Women's Franchise League (Kadınların Özgürlüğü Birliği), Elizabeth Clarke Wolstenholme Elmy ve Londra Kadınların Oy Hakkı Derneği'ne katıldı. "Kadınlar Neden Franchise İstiyor?" Adlı makalesi 1892 WEU Konferansı'nda okundu. 1908'de "Militan Taktikler ve Kadının Oy Hakkı" adlı makalesini yayınladı ve ikinci Hyde Park kadınların oy hakkı gösterisinde yer aldı. Ayrıca, "The Sanctuary of Mercy" (1895), "Beyond the Pale" (1896), "The Ethics of Vivisection" (1900) ve "The Logicians: An episode in dialogue" (1902) yazıları ile canlı hayvanlar üzerinde yapılan deneylere karşı görüşlerini belirtmiştir.
Caird, 1904'ten 1909'a kadar Teosofi Cemiyeti'nin bir üyesiydi. Daha sonraki yazıları arasında resimli bir seyahat denemeleri olan 1906 yılında yazdığı "Provence Romantik Şehirleri" ve fedakarlığın kadınlar üzerindeki zararlı etkilerini gösteren Kurban Taşları (The Stones of Sacrifice, 1915) romanı yer almaktadır. 1931 yılında kurgu çalışması olan "The Great Wave" olumsuz öjeni ırkçılığına saldıran bir sosyal bilimkurgu çalışmasıdır.[10]
Mona Caird, 4 Şubat 1932'de Hampstead'de 77 yaşında öldü.[11]
Bibliyografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Caird yedi roman, birkaç kısa öykü, çeşitli denemeler ve bir seyahat kitabı yazdı.:[12]
- Whom Nature Leadeth (1883) roman
- One That Wins (1887) roman
- Marriage (1888) deneme
- "Ideal Marriage" (1888)deneme
- The Wing of Azrael (1889) roman
- "The Emancipation of the Family" (1890) deneme
- A Romance of The Moors (1891) hikâyeler
- "The Yellow Drawing-Room" (1892) hikâye
- "A Defence of the So-Called Wild Women" (1892) deneme
- The Daughters of Danaus 28 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1894) roman
- "The Sanctuary of Mercy 10 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." (1895) deneme
- "A Sentimental View of Vivisection" (1895) deneme
- "Vivisection: An Appeal to the Workers" (1895) deneme
- "Beyond the Pale: An Appeal on Behalf of the Victims of Vivisection 9 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." (1897) uzun makale
- The Morality of Marriage and Other Essays on the Status and Destiny of Women (1897) denemeler
- The Pathway of the Gods 27 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1898) roman
- "The Ethics of Vivisection" (1900) deneme
- The Logicians: An episode in dialogue (1902) oyun
- Romantic Cities of Provence 26 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1906) gezi kitabı
- "Militant Tactics and Woman's Suffrage" (1908) deneme
- "The Stones of Sacrifice" (1915) deneme
- The Great Wave (1931) roman
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Doğum yılı bazen yanlış bir şekilde 1855 veya 1858 olarak verilir. Ancak İngiltere ve Galler'deki doğum kayıtları, doğumunun 1854'ün Temmuz - Eylül çeyreğinde kaydedildiğini açıkça ortaya koymaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Hookway, Demelza (2012). "Liberating Conversations: John Stuart Mill and Mona Caird". Literature Compass (İngilizce). 9 (11): 873-883. doi:10.1111/j.1741-4113.2012.00911.x. ISSN 1741-4113.
- ^ a b Heilmann, Ann (1 Mart 1996). "Mona Caird (1854-1932): wild woman, new woman, and early radical feminist critic of marriage and motherhood1". Women's History Review. 5 (1): 67-95. doi:10.1080/09612029600200100. ISSN 0961-2025.
- ^ "Caird, Mrs. Mona". Who's Who. Cilt 59. 1907. ss. 272-273.
- ^ John Hector 6 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Family Notices". Examiner (SA: 1853). 24 Haziran 1853. s. 4. 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2019.
- ^ Broomfield, Andrea; Mitchell, Sally (16 Aralık 2013). Prose by Victorian Women: An Anthology (İngilizce). Routledge. ISBN 9781317777588.
- ^ "Family Notices". Express and Telegraph (Adelaide, SA: 1867–1922). 17 Mayıs 1884. s. 2. 12 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2019.
- ^ "Deviance, disorder and the self: Alice Mona Caird". bbk.ac.uk. 2 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2017.
- ^ "The Daughters of Danaus". 3 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021.
- ^ Cano, Marina (18 Şubat 2019). "A Woman's Novel: Olive Schreiner, Mona Caird, and Hélène Cixous's Écriture Féminine". Victoriographies. 9 (1): 1-18. doi:10.3366/vic.2019.0323. ISSN 2044-2416.
- ^ Kelly, Roger. "Mona Caird". kosmoid.net. 19 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2021.
- ^ Todd, Janet M. (1989). British Women Writers: A Critical Reference Guide (İngilizce). New York, NY: Continuum. s. 119. ISBN 978-0-8044-3334-1. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021.
- ^ Heilmann, Ann (1996). "Mona Caird (1854–1932): wild woman, new woman, and early radical feminist critic of marriage and motherhood 1". Women's History Review. 5 (1): 67-95. doi:10.1080/09612029600200100.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mona Caird çalışmaları – Gutenberg Projesi
- Internet Archive'daki Mona Caird tarafından oluşturulan ya da hakkındaki eserler
