Antrozooloji
Antrozooloji, insan-insan-olmayan-hayvan çalışmaları (HAS) olarak da bilinen etnobiyolojinin insanlarla diğer hayvanlar arasındaki etkileşimlerle ilgilenen alt kümesidir. Antropoloji, etnoloji, tıp, psikoloji, sosyal hizmet, Veteriner tıp ve zooloji gibi diğer disiplinler ile örtüşen disiplinler arası bir alandır. Antrozoolojik araştırmaların ana odak noktalarından biri, insan-hayvan ilişkilerinin her iki taraf üzerindeki olumlu etkilerinin ölçülmesi ve bunların etkileşimlerinin incelenmesidir.[1] Antropoloji, sosyoloji, biyoloji, tarih ve felsefe gibi alanlardan akademisyenleri içerir.[2][3][4]
Pauleen Bennett gibi antrozooloji bilim insanları, geçmişte insan olmayan hayvanlara ve insan ve insan olmayan hayvanlar arasındaki ilişkilere, özellikle hayvan temsillerinin, sembollerin, hikâyelerin büyüklüğü ve insan toplumlarındaki gerçek fiziksel varlıkları ışığında, verilen bilimsel ilgi eksikliğinin farkındadır. Birleşik bir yaklaşımdan ziyade, alan şu anda insan-insan olmayan hayvan ilişkilerini ve zaman zaman Sui generis yöntemler geliştirmeye yönelik çabaları kapsayan çeşitli katılımcı disiplinlerden uyarlanmış birkaç yöntemden oluşmaktadır.
Çalışma alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Esir hayvan etkileşimleri içindeki etkileşim ve geliştirme
- İnsanlar ve hayvanlar arasındaki duygusal veya ilişkisel bağlar
- Diğer hayvanlarla ilgili insan algıları ve inançları
- Bazı hayvanlar insan toplumlarına nasıl uyar
- Bunların kültürler arasında değişimi ve zaman içinde nasıl değiştiği
- Hayvan evcilleştirme çalışması: evcil hayvanların vahşi türlerden nasıl ve neden evrimleştiği (paleoantrozooloji)[5]
- Esir hayvanat bahçesi hayvanlarının bakıcıları ile bağ kurması
- Hayvanların sosyal yapısı ve hayvan olmanın ne anlama geldiği
- İnsan-hayvan bağı
- İnsan-hayvan etkileşimleri ve insan-teknoloji etkileşimleri arasındaki paralellikler
- Edebiyat ve sanatta hayvanların sembolizmi
- Hayvanların evcilleştirilmesinin tarihi
- Türcülük, ırkçılık ve cinsiyetçiliğin kesiştiği noktalar
- İnsanların yaşadığı mekanlarda hayvanların yeri
- İnsanlık tarihi boyunca hayvanların dini önemi
- Kültürler arası hayvanlara etik muameleyi keşfetmek
- Hayvan istismarı ve sömürüsünün eleştirel değerlendirmesi
- İnsan olmayan hayvanlarda zihin, benlik ve kişilik
- Evcil hayvan sahipliğinin potansiyel insan sağlığı faydaları
Alanın büyümesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Şu anda Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Büyük Britanya, Almanya, İsrail ve Hollanda'da HAS'ta veya ilgili bir alanda 23 üniversite programı ve ayrıca Kuzey Amerika'da ek sekiz veterinerlik okulu programı ve ABD, Kanada, Büyük Britanya, Avustralya, Fransa, Almanya, Yeni Zelanda, İsrail, İsveç ve İsviçre'de otuzun üzerinde HAS kuruluşu bulunmaktadır.
Birleşik Krallık'ta, Exeter Üniversitesi'nde, insan-hayvan etkileşimlerini antropolojik (kültürler arası) perspektiflerden araştıran Antrozooloji alanında yüksek lisans programı vardır. Evcil hayvanları içeren insan hayvan etkileşimleri (HAI), çocuk gelişimi ve yaşlanma ile ilgili HAI'yi araştırmak için ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri ile ortak olan Waltham Hayvan Besleme Merkezi tarafından da incelenmektedir.[6]
Şu anda HAS akademisyenleri ve öğrencileri için üç ana liste vardır: H-Hayvan, İnsan-Hayvan Çalışmaları listserv, NILAS ile Kritik Hayvan Çalışmaları listesi.
Şu anda, çoğu son on yılda kurulmuş olan HAS konularını kapsayan bir düzineden fazla dergi ve çoğu son on yılda yayınlanmış yüzlerce HAS kitabı var (örneğin bkz. Humanimalia). Brill, Berg, Johns Hopkins, Purdue, Columbia, Reaktion, Palgrave-Macmillan, Minnesota Üniversitesi, Illinois Üniversitesi ve Oxford'un tümü ya bir HAS serisi ya da çok sayıda HAS kitabı sunmaktadır.
Ek olarak, 2006 yılında, Hayvanlar ve Toplum Enstitüsü (ASI), doktora öncesi ve sonrası araştırmacıların ev sahibi rehberliğinde bir üniversitede bir HAS araştırma projesi üzerinde çalıştıkları altı haftalık bir program olan İnsan-Hayvan Çalışmaları Bursu'na bilim adamları ve uzaktan eş düzey bilim adamları için ev sahipliği yapmaya başladı. 2011'den itibaren ASI, ASI ile birlikte bursu ağırlayacak olan Wesleyan Animal Studies ile ortaklık kurdu. Ayrıca, ISAZ ve NILAS tarafından düzenlenenler ve 2009'da Avustralya'da düzenlenen Minding Animals konferansı da dahil olmak üzere, yılda birkaç HAS konferansı düzenlenmektedir. Son olarak, günümüzde her zamankinden daha fazla HAS dersi verilmektedir. ASI web sitesi, 100'den fazla hukuk fakültesi dersi hariç, 200'den fazla üniversitede yirmi dokuz disiplinde 300'den fazla dersi (öncelikle Kuzey Amerika'da, ancak Büyük Britanya, Yeni Zelanda, Avustralya, Almanya ve Polonya dahil) listelemektedir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Mills, Daniel S. "Anthrozoology" 3 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Encyclopedia of Applied Animal Behaviour and Welfare. CABI 2010, pp. 28–30.
- ^ DeMello, Margo. Teaching the Animal: Human–Animal Studies Across the Disciplines. Lantern Books, 2010, p. xi. and Hurn, Samantha. Humans and Other Animals. Pluto Press, 2012.
- ^ Animals & Society Institute. 25 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Accessed 23 Şubat 2011.
- ^ Note: the term should not be confused with "animal studies," which often refers to animal testing.
- ^ College of Zoological Studies at London Hanover University - Paleoanthrozoology: Domestication of Species [1] 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Processes in Social & Affective Development: Human–Animal Interaction (HAI) Research". Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development (NICHD). 30 Aralık 2017. 23 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2018.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Animals and Society Institute 20 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Anthrozoology Research Group
- H-Animal 15 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Human-Animal Studies listserve
- Humanimalia: a journal of human-animal interface studies 18 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- NILAS 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
