Monarşianizm

Monarşianizm, 3. yüzyılda Sabellius’un görüşlerinin etkileşimiyle ortaya çıkmış ve yayılmıştır. Bu görüş monarşi (tek prensip) anlamındadır. İlahi tekliği vurgulamaktadır.^[1]^[2]^[3] Homoousios olarak Tanrı Baba ile Nasıralı İsa'nın "aynı mahiyetten" eş-tözlü ve eş-ebedi/ezeli olduklarını söyleyen denklik üzerine kurulu Teslis inancını savunanların tam zıddı bir görüştür.^[4]

a. Dinamik Monarşianizm (Adoptionizm)

Bizanslı deri tüccarı Theodotus tarafından savunulmuştur. Mesih, vaftiz olduğunda yalnızca insandı, ahlak standartlarının çok yüksek olmasından ötürü Tanrı, onu oğulluğa kabul edip Ruhça güçlendirdi. Böylelikle mucizeler yapabildi. Bu nedenle bu görüşe evlatlık edinme anlamında (adoptionizm) bir isim de verilmektedir. Bu görüşü o dönemde Antakya'da piskoposluk yapan Samsatlı Pavlus savunuyordu ve sonunda Antakya Sinod'u tarafından sapkın olarak değerlendirilerek 268 yılında görevinden alındı.

b. Modalistik Monarşianizm (Sabellianizm/Patripassianizm)

Bu inanışta olanlar hem Tanrı'nın tekliğine hem de Mesih'in ilahiliğine inanırlar. Bu insanlara göre Tanrı tektir. Ama kendisini hem Baba, hem Oğul ve hem de Kutsal Ruh olarak gösterebilir. Tek Tanrı'da üç kişilik değil, Tek Tanrı'nın kendini farklı farklı yüzlerde göstermesi tarzında bir algıya sahiptirler.

Kaynakça

^ "Encyclopaedia Britannica: Monarchianism". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2013.
^ Monarchians 18 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Catholic Encyclopedia, newadvent.org
^ Oxford Dictionary of the Christian Church (Oxford University Press 2005 ISBN 978-0-19-280290-3): Monarchianism
^ Kevin Knight ((Ed.)). Catholic Encyclopedia. New Advent. 23 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2013. The dogma of the Trinity

[EB-1] "Encyclopaedia Britannica: Monarchianism". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2013.

[CE-2] Monarchians 18 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Catholic Encyclopedia, newadvent.org

[3] Oxford Dictionary of the Christian Church (Oxford University Press 2005 ISBN 978-0-19-280290-3): Monarchianism

[4] Kevin Knight ((Ed.)). Catholic Encyclopedia. New Advent. 23 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2013. The dogma of the Trinity

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Katolik Kilisesi tarafından sapkınlık ilan edilen inançlar
Antik Çağ	Adoptionism Apollinarizm Ariusçuluk Antidicomarianites Audianism Doketizm Donatizm Düalizm Ebiyonitler Euchites Gnostisizm Maniheizm Pavlusçuluk Priscillianism Naassenes Ophites Sethianizm Valentinusçuluk İkonoklazm Luciferianism Macedonianism Marcionism Melchisedechians Monarşianizm Athinganoi Monofizitizm Monotelitizm Montanizm Nestûrîlik Novatiyanizm Patripassianizm Pelagianizm Semipelagianism Pneumatomachians Sabelliyanizm Tabiiyetçilik Valentinusçuluk
Orta Çağ	Arnoldizm Bogomilizm Bosna Kilisesi Katharizm Conciliarism Dolcinoculuk Fraticelli Free Spirits Henricians Humiliati Husçuluk Impanation Josephçilik Lollard Migetians Pasagians Taborculuk Valdoculuk
Yeni Çağ	İbahilik Consubstantiation Febroniusçuluk Gallikanizm Jansencilik Josephçilik Panteizm Protestanlık Anabaptizm Arminiusçuluk Kalvinizm Lütercilik