Muhammed el-Cevâd
Muhammed el-Cevâd | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 15 Haziran 811 Medine, Abbasi Devleti |
| Ölüm | 25 Kasım 835 (24 yaşında) Bağdat |
| Diğer ad(lar)ı | Ebû Ca'fer Muhammed Muhammed el-Takî Ebû Ca‘fer es-Sânî |
| Meslek | Şiilik 9. imamı |
| Çocuk(lar) | Ali el-Hadî[1] |
| İmza | |
 | |
| dizisinin bir parçası |
 |
| Makale serilerinden |
|
Muhammed el-Cevâd (Arapça: محمّد الجواد) veya Muhammed el-Takî (15 Haziran 811, Medine - 25 Kasım 835, Bağdad), Şiîliğin bir fırkası olan İsnâaşeriyye’nin dokuzuncu imamıdır.[2]
Doğumu ve ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]15 Haziran 811 (19 Ramazan 195) yılında Medine'de doğdu. Babası Ali er-Rızâ, annesi Muhammed'in eşlerinden Mâriye'nin kavminden Sudanlı bir kadındır.
Tam adı 'Ebû Ca'fer Muhammed bin Ali er-Rızâ bin Musa el-Kâzım bin Ca'fer es-Sâdık' olup daha çok Ebû Ca'fer Muhammed, Muhammed el-Takî, Muhammed el-Cevâd, Ebû Ca‘fer es-Sânî isimleriyle bilinir. Cömert anlamındaki 'Cevad' lakabı olup daha başka Takī, Münteceb, Necîb, Murtazâ, Kāni gibi lakaplar da ismiyle beraber yazılır.
İmamlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]Babası Ali er-Rıza öldüğünde (818) 7 yaşındaydı. Bu durum o dönem Şii toplumunda çeşitli tartışmaları da başlatmıştır. Bu topluluklardan İsnâaşeriyye (onikiciler) imametin şartı olan ilmin önceki imamdan alınamayacağı durumlar olabileceğini, imam adayının rüya, ilham veya ilahi yolla da ilim sahibi olabileceğini öne sürerek onun imamlığını kabul eder. Buna delil olarak da bu tartışmalar sırasında Muhammed el-Cevâd'ın “Ali'nin de müslüman olduğunda dokuz yaşında olduğunu” söylediğini öne sürerler.[3]
İmamlığı dönemi ve ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Babasının ölümünden sonra Abbasi halifesi Memûn tarafından Bağdat'a getirtildi ve halifenin kızı Ümmü'l-Fazl ile evlendi. Burada sekiz yıl kaldı ve sonra hac için mekke'ye geldi. Me'mun'un ölümü üzerine yeni halife Mu'tasım-Billâh'ın davetiyle 835 yılında tekrar Bağdat'a döndü. Aynı yılda da (Zilkade 220) burada öldü. Mekke'de dedesi Mûsâ el-Kâzım'ın mezarının yanına defnedildi. Bu mezar yerleri Şia tarafından kutsal sayılır ve ziyaret edilir. Şia kaynakları onun halife Mu'tasım-Billâh tarafından zehirletildiğini iddia etse de bu konuda geçerli bir kaynak yoktur.[4]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "MUHAMMED el-CEVÂD - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 12 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2025.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- ^ Mes‘ûdî, İŝbâtü’l-vaśıyye, s. 179-181
- ^ Şeyh Müfîd, s. 320-322
