Nâilî Abdullah Paşa
| Nâilî Abdullah Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 18 Mayıs 1755 - 24 Ağustos 1755 | |
| Hükümdar | III. Osman |
| Yerine geldiği | Hekimoğlu Ali Paşa |
| Yerine gelen | Silahdar Bıyıklı Ali Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | Mayıs 1758 Medine, Osmanlı İmparatorluğu |
Nâilî Abdullah Paşa (d. İstanbul – ö. 1758 Medine), III. Osman saltanatında 18 Mayıs 1755 - 24 Ağustos 1755 tarihleri arasında üç ay yedi gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Osmanlı devlet teşrifatını düzenleyip birleştirmiştir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]İstanbul'da doğdu. Babası Hotin ağalığından emekli olan Halil Ağa idi. İyi bir medrese eğitiminden sonra 1713'te Divan-ı Humayun kalemine mülazım olarak girdi. 1730'da beylikçi kesedarı oldu. 1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı'ında 1736'da Rusya'ya karşı seferde Babadağ ordugahında iken beylikçi oldu. Sonra doğuda 1735-1736 Osmanlı-İran Savaşı'na katılıp rikap beylikçiliğine terfi ettirildi. 1737'de "teşrifatçılık" görevi verildi. O zaman kadar teşrifatçılık çok dağınık ve çok karışık durumda idi. Sultan I. Mahmut emrine uyarak teşrifat kurallarını düzenleyip birleştirdi. 1743'te kendisine teşrifatçılık ile birlikte beylikçilik de verildi. 1747'de reîsü'l-küttâb görevine getirildi.
19 Mart 1755'te Hekimoğlu Ali Paşa'nın sadrazamlıktan azledilmesinden Silahdar Bıyıklı Ali Ağa'nın Sultan III. Osman'a tavsiyesi ile Sadrazam oldu.
Sadrazamlığı döneminde Temmuz 1755'te Kadırga Limanı'nda 20 saat süren bir yangın çıktı. Bu sırada vezirlik verilen Bıyıklı Ali Paşa sadrazamlık için sanki sırada beklemekteydi. Devlet ricali arasında bu kişinin "sakalı çıkıp sadrazamlığa uygun olmasına kadar" sıra beklediği alayı şehirde yayıldı. 24 Ağustos 1755'te Abdullah Nâilî Paşa sadrazamlıktan azledilip Bıyıklı Ali Paşa sadrazam olduğunda Abdullah Nâilî Paşa'nın bu alayı ima ederek "Sadr-i sadarette hülle oldu" dediği belirtilmiştir.
Sadrazamlıktan azledildikten sonra Sakız Adası'na sürgüne gönderildi. Fakat kısa bir müddet sonra affedildi ve Girit valiliğine atandı. 1758'de kendi isteği ile Cidde valiliğine gönderildi. Bu görevde iken 1758'de hac ifa etmekte iken Medine'ye giderken hastalanıp yolda hayatını kaybetti. Mezarı Medine'dedir.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Abdullah Nâilî Paşa'nın şu eserleri bulunmaktadır;
- Mukaddeme-i Kavanin-i Tesrifat
- Ifadatul'l muknia fi kiraat'll eimmetti'l erbaa
- Divan
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Danışmend, İsmail Hami, (1971) Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi,
- Ìpşirli, Mehmet "Naili Abdullah Paşa" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.340 ISBN 975-08-0072-9
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN 975-254-278-5,
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.3 say.381 [1]
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [2]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Hekimoğlu Ali Paşa |
 Osmanlı Sadrazamı 18 Mayıs 1755 - 24 Ağustos 1755 |
Sonra gelen: Silahdar Bıyıklı Ali Paşa |
