Peripatetik ekol
Peripatetik Ekol ya da Peripatetik Okul (Yunanca: Περιπατητική Σχολή), Antik Yunanda kurulmuş felsefe ekolüdür. Yunanca, 'yürüyen, gezgin' anlamındaki peripatetikos (περιπατητικός) kelimesinden türetilmiştir. Ekolün kurucusu Aristoteles'tir. Antik Yunan'da Aristoteles'in yorumcularına, İslam-Doğu Felsefesi içerisinde ağırlıklı olarak Aristoteles felsefesi üzerinde yoğunlaşanlara, Orta Çağ Avrupasında 13. ve 14. yüzyıl sonrası oluşan Aristoteles etkisiyle felsefe yapanlara da "peripatetik" denilir.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Aristo, Atina'da Lykeion (Λύκειον) adıyla kurduğu felsefe okulunda MÖ 335-323 yılları arasında bir yandan ders okuturken bir yandan da eserlerini kaleme almıştı. Filozof, öğrencilerine zihin jimnastiğiyle beden jimnastiğini aynı anda yaptırmak amacıyla derslerini okulunun geniş revakları arasında yürüyerek veriyordu. Bu sebeple onun felsefesine Yunanca, “gezinmek, yürümek” anlamındaki perĭpătéō (περῐπᾰτέω) kelimesinin mastarından peripatetizm denilmiştir.[1]
Peripatetizm kelimesi başlangıçta Aristo'nun ders verme yöntemini gösterirken, sonradan -Helenistik dönemde, İslâm ve Hristiyan Orta Çağ'ında yetişen ve Aristo doktrinini temel alan filozoflarda- sistemi ifade eden bir terim olarak yaygınlık kazanmıştır.[1]
Okulun özellikleri ve başkanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Aristo'nun on iki yıl başkanlığını yaptığı Lykeion'daki dersleri genellikle mantık, fizik, metafizik, ahlâk, siyaset ve edebî sanatlara (belâgat ve şiir) dairdi. Aristo'nun MÖ 322'de ölümünden sonra peripatetik okulun başkanlığına gelenler;
- Midillili Theophrastos, Aristo'nun öğrencisidir ve otuz dört yıl süreyle okulu yürütmüştür.
- Lapsekili Straton, Theophrastos öğrencisidir ve on sekiz yıl süreyle okulu yürütmüştür.
- Truvalı Lykon, hatiptir ve kırk dört yıl başkanlık yaptı.
- Ariston,
- Kritolaos,
- Diodoros,
- Erimneos, kendisinden sonra gelen iki başkanın adı bilinmemektedir.
- Rodoslu Andronikos, Aristo'nun eserlerinin külliyatını yeni baştan düzene koyarak kataloğunu çıkardı. Bu külliyatın büyük ölçüde onun düzenlediği şekliyle günümüze ulaştığı kabul edilmektedir.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "TDV Ansiklopedisi, cilt 29, Sayfa 393". 19 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2017.
