Portal:Coğrafya
 | 31 Temmuz 2022'de Türkçe Vikipedi'de portallerin sonlandırılmasıyla birlikte, bu portal artık kullanılmamakta ve tarihsel bir kayıt olarak saklanmaktadır. Bu konu hakkında tartışmayı yeniden başlatmak için köy çeşmesi gibi daha geniş bir ortamda görüş isteyiniz. |
Coğrafya Portalı Coğrafya Portalı'nda, Coğrafya'yla ilgili geniş ve seçkin bilgi bulabilirsiniz... Ayrıca Coğrafya Projesi'nin açılmasınada yardımcı olabilirsiniz... Arşiv - Geçmiş seçkin kriterler için...   Kıtalar
Seçilen Madde Surtsey , İzlanda'nın güney kıyıları yakınında bulunan volkanik bir ada. Adı, İzlandaca "Surtur'ün adası" anlamına gelir. 63.30° Kuzey, 20.62° Batı koordinatlarında bulunan ada İzlanda'nın en güneydeki toprak parçasıdır. Ada, 130 metre derinlikte okyanus tabanından başlayarak 14 Kasım 1963 tarihinde yüzeye ulaşan bir volkanik hareketlenme sonucunda oluşmuştur. Hareketliliğin yüzeye yansımasından birkaç gün kadar önce başladığı tahmin edilmektedir. Ada, püskürmenin durduğu 5 Haziran 1967 tarihinde, 2,7 km²'lik yüzölçümü en geniş durumuna ulaşmıştır. O günden bu yana bölgede sık sık görülen dalga ve rüzgâr erozyonu nedeniyle adacığın boyutları hızla küçülmektedir. 2002 itibarıyla adanın yüzölçümünün sadece 1,4 km²'dir. Yeni oluşan adaya, İzlandalılarca İskandinav Mitolojisi'nde bir dev olarak nitelenen Surtur'un adı verildi ve ada hareketlenmenin yaşandığı süre boyunca yanardağ araştırmacıları tarafından ilgiyle izlendi. Yanardağın sönmesinin ardından ise ada, botanikçiler ile biyoloji araştırmacılarının yoğun ilgisiyle karşı karşıya kaldı. Bütünüyle çorak ve boş olan adada, sıfırdan başlayarak yavaş yavaş oluşmaya başlayan doğal yaşamın gelişmesi bilim adamlarınca izlendi. Surtsey'i oluşturan denizaltı yarıkları, Vestmannaeyjar (Vestmann Adaları) denizaltı volkan sisteminin parçalarıdır. Deniz tabanında bulunan bu büyük çatlaklar Orta Atlantik Yükselimi (Mid-Atlantic Ridge) olarak adlandırılır. Vestmannaeyjar'ın oluşturduğu bir başka büyük volkan patlaması ise 1973 yılında Heimaey Adası'ndaki Eldfell'dir. Surtsey'in oluşmasında etkili olan püskürme, bu volkanik zincir boyunca Jólnir Adası ve adlandırılmamış birçok küçük tepeciğin yanı sıra daha küçük çapta birçok başka adacık daha oluşturmuş, ancak bunların pek çoğu kısa süre içinde aşınarak küçülmüş ve su altında kalmışlardır. Bunları Biliyor Muydunuz?..
Seçilen Ülke-Bölge-Şehir Salvador da Bahia, (Uzun açılımı Tüm Kutsal Kurtacıların Azizi, Portekizce: São Salvador da Bahia de Todos os Santos), Brezilya’nın kuzeydoğusunda yer alan bir eyalet olan Bahia’nın başkentidir. Salvador da Bahia, Brezilya’da sayısız açıkhava partisi ve karnaval etkinliklerinin düzenlenmesi ile tanınmıştır. Yeni Dünya’daki en eski şehirlerden birisi olup, Koloni Brezilya’sının ilk başkenti unvanını da taşımaktadır. Latin Amerika’nın en kalabalık dokuzuncu şehri olan Salvador da Bahia, Brezilya’da ise São Paulo ve Rio de Janeiro şehirlerinden sonra, en kalabalık üçüncü şehridir. Salvador da Bahia, Brezilya’nın en yoksul bölgesi olan kuzeydoğu bölgesindeki en kalkınmış bölge niteliğini taşımaktadır. Nüfusun %80’nin siyah ve Afrikalı olduğu bu şehirde Afrika kökenli Brezilyalıların kültürü ağır basmaktadır. Büyük bir tarihi geçmişi olan şehir merkezi 17. yüzyıl ile 19. yüzyıllar arasında inşa edilmiş Portekiz koloni döneminin mimarisi ve anıtsal yapıları ile ünlüdür. Şehir 1985 yılında UNESCO tarafında Dünya Kültür Mirası listesine alınmıştır. Seçkin Coğrafya Resmi Seçilen Yeryüzü Şekli Viktorya Gölü, Afrika'nın doğusunda Tanzanya, Uganda ve Kenya topraklarında bulunan Dünya'nın en büyük ikinci tatlı su gölüdür. Afrika'nın en büyük gölüdür. Nil Nehrinin başlıca su kaynağını oluşturur. Büyük bölümü Tanzanya ve Uganda'da kalır; küçük bir bölümü Kenya'ya taşar. Toplam 68.800 km²'lik bir alanı kaplar. Dünya'daki tatlı su gölleri arasında Kuzey Amerika'daki Superior Gölü'nden sonra ikinci sırada yer alır. Kenarları düzgün olmayan bir dörtgen biçimindedir; batı kesimi dışında kıyıları derin girintilerle örülüdür. Kuzey-güney doğrultusunda uzunluğu 337 km'yi bulur; en geniş yeri ise 240 km.'dir. Suları, Batı ve Doğu Rift vadileri arasında uzanan büyük platonun ortasındaki sığ bir çukuru doldurur. Göldeki 200'den fazla balık türünden ekonomik açıdan en önemlisi Tilapia'dır. Gölün su toplama alanı 238.900 km²'dir. Göl kıyıları birbirinden çok farklı özellikler gösterir. Güneybatı kıyısının hemen gerisinde 90 metreye varan uçurumlar yükselir. Bu uçurumlar batı kıyısında yerini Kagera Irmağı'nın deltasını oluşturan, papirüs ve bölgeye özgü dikenli ağaçlarla kaplı bataklıklara bırakır. Derin girintilerle oyulmuş kuzey kıyısı ise düz ve çıplaktır. Kuzeydoğu kıyısında ortalama 25 km genişliğinde bir koy 64 km kadar Kenya içlerine sokulur. Uganda'nın Kampala ve Entebbe kentleri gölün kuzey kıyısında kuruludur. Gölün güneydoğu köşesinde Speke, güneybatı köşesinde ise Emin Paşa körfezleri yer alır. Göldeki sayısız adanın en büyüğü Speke Körfezi'nin kuzeyindeki Ukerewe'dir. Kuzeybatı köşesinde ise 62 adayla beraber Sese Adaları yer alır. Okyanuslar
Alt Portaller 1
İlgili Projeler
|
