Probiyotik
Probiyotikler insanlarda bağırsak florasında yaşayan, sindirime yardımcı olan bakteriler, mikro organizmalardır.
Bazı Türleri
- Lactobacillus rhamnosus
- Lactobacillus acidophillus
- Lactobacillus casei
- Lactobacillus plantarum
- Lactobacillus paracasei
- Lactobacillus helveticus
- Lactobacillus Bulgaricus
- Lactobacillus Brevis
- Lactobacillus Reuteri
- Streptococcus thermophilus
- Lactococcus lactis
- Bacillus clausii
- Bifidobacterium lactis
- Enterococcus faecium
- Bifidobacterium bifidum
- Bifidobacterium longum
- Bifidobacterium lactis
- Bifidobacterium longum
- Bifidobacterium infantis
Probiyotikler doğal olarak aşağıdaki fermente yiyeceklerde bulunur. Lif bakımından zengin çeşitli sebzeler, kabuklu yemişler, tohumlar, fasulyeler ve kepekli tahıllar da bağırsak florasına iyi gelir.
- Yoğurt (Katkı maddesiz ev yapımı doğal yoğurtlar, yüksek miktarda probiyotik içerir.)
- Turşu
- Lahana turşusu
- Kefir
- Salamura Zeytin
- Elma Sirkesi
- Kombuça çayı
- Parmesan Peyniri
Probiyotik bakteriler, sindirim sistemini düzenlemeye ve bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olur. Probiyotik mikroorganizmalar bağırsak mikrobiyotasının dengelenmesine katkıda bulunur. Probiyotik bakteriler mide enzimlerine ve mide asidine dayanıklı değildir.[1]
Hasta olunca hekim tarafından verilen yoğun antibiyotik kullanımı sonrası zararlı bakteriler dışında probiyotik gibi yararlı bakteriler de ölmektedir, bunun sonucu ishal olunur. Bunu düzeltmek, bağırsak florasında yararlı probiyotik bakterileri çoğaltmak için, fermente yiyecekler öğünlerde yenilmelidir.
Hekimler saflaştırılmış ürünleri bağırsak flora bozukluğuna bağlı ishallerde bağırsak düzenleyici olarak reçete edilebilirler. İlaç olarak satılan takviye probiyotik ürünlerin kullanımı bazı insanlarda farklı hastalığa sebep olabilir, probiyotiklerin bazı türleri bazı insanlar için çok zararlı olabilir,[2] takviye ürünler birkaç gün içinde işe yaramıyorsa hemen bırakılmalıdır, takviye ürünler en fazla 10 gün kadar kullanılmalıdır. Fazla alınan probiyotikler de bağırsak florasına zarar verebilir. Bu yüzden sindirimi iyi ve sağlıklı olan insanların takviye probiyotik alımı asla önerilmez.
Laktik asit bakterileri ve bifidobacterium probiyotik olarak en sık kullanılan bakterilerdir, fakat bazı maya ve basiller de kullanılabilir. Örneğin Saccharomyces boulardii kaşe veya kapsül formunda hastalara önerilmektedir.
Probiotikler "genel olarak güvenle tüketilebilir" kabul edilmektedir, fakat ender durumlarda bakteri ile barındırıcı ortam arası etkileşimlere ve istenmeyen yan etkilere neden olabilir.[3][4][5]
Probiotik pazarının hızla büyümesi karşısında, probiotik olduğu iddia edilen mikroorganizmaların sağladığı söylenen faydaların bilimsel olarak kanıtlanması için şartlar ileri sürülmesine ihtiyaç duyulmuştur. Probiotik ürünlerin tüketilmesinin sayısız faydaları sıralanmakla beraber, bunlar bilimsel kanıtlarla desteklenmemekte olup,[6][7] ABD'de Federal Ticaret Komisyonu tarafından yanıltıcı reklam olarak kabul edilip yasaklanmıştır.[8]
Avrupa Gıda Güvenliği İdaresi, Avrupa'da ticari üreticilerin probiotik ürünlerle ilgili sağlık iddiaları ve başvurularının tümünü yetersiz araştırma ve dolayısıyla etkili olduğuna dair kanıt yetersizliği gerekçesiyle geri çevirmiştir. Yıllardır bilimsel incelemeler, başvuru yapılan ürünlerde neden-sonuç ilişkisinin yeterince kanıtlanmadığını tespit etmiştir. Avrupa Komisyonu ürün ambalajlarında "probiotik" sözcüğünün kullanılmasını yasaklamış olup gerekçesi bu şekilde bir etiketlendirmenin sağlığa söz konusu etkisi olduğunu gösteren hiçbir bilimsel kanıt olmadığı halde tüketicileri söz konusu ürünün sağlığa faydası olduğu şeklinde yanıltıcı olduğudur.[9][10][11]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Probiyotik - Probiyotika - Doktor Ümit Aktaş". Doktor Ümit Aktaş. 19 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023.
- ^ Aydınlık (10 Ocak 2023). "Probiyotik hayatını kararttı". www.aydinlik.com.tr/haber/probiyotik-hayatini-karartti-422180. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2023.
- ^ Doron S, Snydman DR (2015). "Risk and safety of probiotics". Clin Infect Dis (Review). Cilt 60 Suppl 2. ss. S129-34. doi:10.1093/cid/civ085. PMC 4490230
. PMID 25922398. 11 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi16 Kasım 2018.
- ^ Singhi SC, Kumar S (2016). "Probiotics in critically ill children". F1000Res (Review). Cilt 5. s. 407. doi:10.12688/f1000research.7630.1. PMC 4813632 . PMID 27081478. 24 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi16 Kasım 2018.
- ^ Durchschein F, Petritsch W, Hammer HF (2016). "Diet therapy for inflammatory bowel diseases: The established and the new". World J Gastroenterol (Review). 22 (7). ss. 2179-94. doi:10.3748/wjg.v22.i7.2179. PMC 4734995 . PMID 26900283. 29 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi16 Kasım 2018.
- ^ Slashinski MJ, McCurdy SA, Achenbaum LS, Whitney SN, McGuire AL (2012). ""Snake-oil," "quack medicine," and "industrially cultured organisms:" biovalue and the commercialization of human microbiome research". BMC Medical Ethics. Cilt 13. s. 28. doi:10.1186/1472-6939-13-28. PMC 3512494 . PMID 23110633.
- ^ Engle MK, Roosevelt MW, Waltrip EA (22 Kasım 2011). "Warning letter to CocoKefir LLC". Compliance Branch, Inspections, Compliance, Enforcement, and Criminal Investigations, US Food and Drug Administration and Federal Trade Commission. 23 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2016.
- ^ "Dannon Agrees to Drop Exaggerated Health Claims for Activia Yogurt and DanActive Dairy Drink FTC Charges that Evidence Supporting Benefits of Probiotics Falls Short". Federal Trade Commission, US Government. 15 Aralık 2010. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2017.
- ^ "'Probiotic' As A General Descriptor" (PDF). Yogurt & Live Fermented Milks Association (YLFA). 13 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2014.
- ^ "Regulation (EC) No 1924/2006 of the European Parliament and of the Council on 20 December 2006 on nutrition and health claims made on foods". European Commission, Brussels. 2006. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2014.
- ^ "Probiotic health claims". Food Safety Authority of Ireland, Dublin. 2014. 26 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2014.
