Enerji içeceği - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Sağlığa etkisi
  • 2 Tarihi
  • 3 Bazı içeceklerin bileşimi
  • 4 Kaynakça
  • 5 Ayrıca bakınız
  • 6 Galeri

Enerji içeceği

  • Afrikaans
  • العربية
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • Башҡортса
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • বাংলা
  • Català
  • Čeština
  • Dansk
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Galego
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Հայերեն
  • Bahasa Indonesia
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • Jawa
  • ქართული
  • Қазақша
  • 한국어
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Македонски
  • Bahasa Melayu
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • Polski
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Русиньскый
  • Саха тыла
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • தமிழ்
  • తెలుగు
  • ไทย
  • Татарча / tatarça
  • Українська
  • اردو
  • Tiếng Việt
  • 吴语
  • 中文
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Şişelenmiş enerji içecekleri.

Enerji içeceği, çoğunlukla içildiğinde yarattığı zihinsel ve fiziksel uyarıcı etkisi nedeniyle tüketilen yüksek kafeinli içecek türü. Enerji içecekleri gazlı veya gazsız olmalarının yanında içeriklerinde birçok bitki özü, amino asitler, şeker, taurin ve tatlandırıcılar bulunur. Sıklıkla spor içecekleri ile karıştırılan enerji içecekleri, hatalı olarak bu amaçla da kullanılır. 2017'de küresel enerji içeceği satışları yaklaşık 44 milyar euro idi.[1] Enerji içecekleri 250 ml, 500 ml olan içecek kutusu, aynı zamanda şişe'de sunulur.

Kahve, çay gibi doğal kafeinli içecekler enerji içeceği olarak kabul edilmezler. Kola gibi içecekler ise daha az kafein içerdiklerinden enerji içeceği sınıfına dahil değildir.

Fazla tüketildiğinde başta kalp olmak üzere çeşitli rahatsızlıklara sebebiyet veren enerji içecekleri bazı ülkelerde yasaklanmıştır. Örneğin ABD'de Four Loko gibi alkollü enerji içeceklerinin satışı 2010 yılından bu yana yasaktır.[2] Mayo Clinic'e göre, günlük en fazla 400 mg kafein tüketilmesi sağlıklıdır. Bu 4 fincan kahve veya 2 dikişlik (yaklaşık 250 ml) enerji içeceğine eşdeğerdir.[3][4]

Enerji içecekleri, içerdikleri diğer bileşenlerin faydalarının yanı sıra, kafeinin sağlığa etkileri için pazarlanmaktadır.

Alkol endüstrisi, alkol ve enerji içeceklerinin bir arada tüketilmesi nedeniyle son zamanlarda eleştirilmiştir. Kafeinli alkollü içeceklerde kafein ve alkolün birlikte kullanılması alkole bağlı yaralanma oranlarını artırmaktadır.[5] Enerji içecekleri alkolün etkisini maskeleyebilir ve kişi kendi gerçek sarhoşluk düzeyini yanlış yorumlayabilir. Kafein ve alkolün her ikisi de diüretik olduğundan kombine kullanımı dehidrasyon riskini artırır. Bir uyarıcı (kafein) ve depresanın (alkol) karışımı sinir sistemine çelişkili mesajlar gönderir ve kalp atış hızının ve çarpıntılarının artmasına neden olabilir.[6]

Sağlığa etkisi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Power Horse enerji içeceği

Aşırı enerji içeceği tüketimi, özellikle çocuklarda, gençlerde ve genç yetişkinlerde yüksek kafein ve şeker alımından kaynaklanan ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.[7] Aşırı veya tekrarlanan enerji içeceği tüketimi, aritmi ve kalp krizi gibi kalp sorunlarına, anksiyete ve fobiler gibi psikiyatrik durumlara yol açabilir.

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]
1 lt ölçüsünde enerji içecekleri.

Enerji içecekleri, ilk başlarda meşrubat endüstrisinin aktif bir alt kümesiydi. Örneğin Pepsi başlangıçta bir enerji artırıcı olarak pazarlanıyordu. Coca-Cola'nın adı, her ikisi de bilinen uyarıcılar olan iki aktif bileşenden türetilmişti: koka yaprakları (kokain kaynağı) ve kola fındığı (bir kafein kaynağı). 1904 yılında, gıda ürünlerindeki kokain kullanımına ilişkin endişeler nedeniyle taze koka yapraklarının yerini "dekokainize" edilmiş yapraklar aldı. İngiltere'de ilk olarak Lucozade Energy iyileşmeye yardımcı olan bir hastane içeceği olarak 1929'da tanıtıldı. Amerika'da daha sonra tanıtılan ilk enerji içeceklerinden biri de Dr. Enuf'du. Dr. Enuf halen Johnson City, Tennessee'de üretilmekte ve ülke genelinde seyrek olarak satılmaktadır.[8]

Japonya'da enerji içeceği, Lipovitan markasının piyasaya sürülmesiyle en az 1960'ların başlarına kadar uzanmaktadır. Lipovitan'dan sonra Güney Koreli bir içecek olan Bacchus-F de 1960'ların başında ortaya çıktı.

1985 yılında, Jolt Cola Amerika Birleşik Devletleri'nde tanıtıldı. Pazarlama stratejisinde içeceğin kafein içeriğine odaklanıldı ve uyanıklık verme yönü vurgulandı. 1995'te ise PepsiCo, Josta'yı piyasaya sürdü. Bu ABD'li büyük bir içecek şirketi tarafından piyasaya sürülen ilk enerji içeceğiydi.[9] Ancak Pepsi ürünün üretimini 1999'da durdurdu. Pepsi daha sonra Amp Energy markasıyla enerji içeceği pazarına geri döndü.

Avrupa'da enerji içeceklerine Lisa şirketi ve "Power Horse" adlı bir ürün öncülük etti. Avusturyalı bir girişimci olan Dietrich Mateschitz, 1987 yılında Red Bull ürününü tanıttı. Ürün 21. yüzyılda dünya çapında en çok satan enerji içeceği oldu. Mateschitz'in kendisi Red Bull'u Tayland içeceği Krating Daeng'i baz alarak geliştirmiştir. Red Bull, 1997'de piyasaya sürüldükten sonra 2005'te yaklaşık %47'lik bir pazar payı ile ABD'de hakim marka oldu.

Yeni Zelanda ve Avustralya'da bu pazarların lider enerji içeceği ürünü olan V, Frucor Suntory tarafından piyasaya sürüldü. Ürün şu anda Yeni Zelanda ve Avustralya'daki pazarın %60'ından fazlasını elinde tutmaktadır.

Bazı içeceklerin bileşimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Enerji içecekleri genellikle metilksantinler, kafein, sitrik asit, ksantin, B vitaminleri, karbonatlı su ve yüksek fruktozlu mısır şurubu, şeker ve birçok aromalar içerir. Diğer yaygın bileşenler guarana, yerba mate, acai üzümü, taurin, ginseng, maltodekstrin, inositol, karnitin, kreatin, glukuronolakton, sukraloz veya mabet ağacıdır.[10]

Tüm sayılar 100 g cinsinden verilmiştir (ürün hacimleri genellikle 0,25-0,33 i - 0.5 litre, çok nadiren 1 litre olur).

Black Bruin Club-Mate[11][12] Ten Strike Dynamite Burn Black Energy XXL Red Bull Ozone BATTERY Adrenaline Rush Tiger NR’Ja Adrenaline Nature

ТB-52

Shark Bullit Non-Stop Flash Energy Red Devil Jaguar Gorilla enerji içeceği Revo Monster Energy effect
Etanol, % hac. 0,0 0,0 7,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 7,0 7,0 0,0 0,0 0,0
Enerji değeri, kcal 48,8 20 99 58,6 55 47,3 45 45 50 52 50 44 50 50 48 39,5 39,5 46,0 100,4 52 52 44
Karbonhidrat, g 11,7 5 11,5 14,2 13,2 11,2 11,3 11 11,5 13 12,2 11,2 12,3 12,0 15 11 10 10,0 11,8 11,5 12,6 10,6
Taurin, mg NA 0 240 310 420 400 400 250 400 399 240 + + 400 240 400 400 120 40 34 240
Kafein, mg NA 20 30 23,8 32 20 32 32 32 30 30 36 30 32 30 34 34 27 30,0 27,2 32 30
Askorbik asit (С), mg 0 15,6 18,4 36,1 25 + 12,48 12,48 25 28,3
Niasin (B3), mg 8 0 3,96 5,5 5,8 4,4 8 8 8 + 8 7,2 3,168 6 6,8 6,6
Pantotenik asit (B5), mg 1,98 0 2,53 1,8 1,1 2 2 2 2 + 2 2 2,026 1,5 2,7 1,86
Piridoksin (B6), mg 0 0,6 0,61 0,6 0,2 2 1,27 2 0,8 0,8 + 0,32 2 0,8 0,46 0,468 0,6 0,11 0,6 1,2
Folik asit (B9), g 0 60 61 20 20 20 10 40 120 0,4 54 53 60,1
Glukuronolakton, mg 0 255 10 240 + 24
Teobromin, mg 0 7,5
İnositol (B8), mg 0 12 21,7 + +
Riboflavin (B2), mg 0 + 0,6 1 0,5 0,6 0,62
Mate özü, mg 20 20 + +
Ahududu yaprağı ekstresi, mg 0 20
Guarana ekstresi, mg 0 5,3 + + + +
L-Carnitine, mg 0 100 100 100
D-riboz, mg 0 201 201 +
Ginseng özü, mg 0 4,8 4,8 + 3
Maltodekstrin 0 + + +

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Energy Drink Sales Still on the Rise, Despite Slowdown in Innovation". 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  2. ^ "FDA Press Releases". fda.gov. 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2015. 
  3. ^ "How much is too much?". mayoclinic.org. Mayo Clinic. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2014.  |ad= ve |soyadı= eksik (yardım)
  4. ^ Smith, Leesa (3 Eylül 2014). "'My heart just hit the floor': A mother's pain after her son died from drinking FOUR energy drinks daily... as a doctor warns no more than two caffeinated beverages per day". Daily Mail Australia. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2014. 
  5. ^ "Why You Shouldn t Mix Energy Drinks and Alcohol". 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  6. ^ "The Dangers Of Mixing Alcohol and Energy Drinks". 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  7. ^ "Health Effects and Public Health Concerns of Energy Drink Consumption in the United States: A Mini-Review". 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  8. ^ "How Energy Drinks Through the Ages Have Gotten Humanity JACKED UP". 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  9. ^ "PepsiCo to Stop Selling Josta Brand". 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  10. ^ "Scant Proof Is Found to Back Up Claims by Energy Drinks". 12 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2015. 
  12. ^ "Caffeine in Club-Mate". 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2015. 

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Eliksir
  • İksir

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • g
  • t
  • d
Enerji içeceği
Enerji içecekleri listesi
Monster Beverage
The Coca-Cola Company
  • Burn
  • Formula 50
  • Full Throttle
  • Monster
  • Mother
  • NOS
  • RAC 124
  • Reign
  • Relentless
  • Tab Energy
  • Vault
  • Von Dutch
PepsiCo
  • Amp Energy
  • Adrenaline Rush
  • Josta
  • Mountain Dew Kickstart
  • Rockstar
  • Sting
Özgür markalar
  • 5-hour Energy
  • Bacchus-F
  • Bang
  • Bawls
  • Beaver Buzz
  • Booster
  • Carabao
  • Cocaine
  • Coolah Energy
  • Crunk
  • Demon Energy
  • Desperta Ferro!
  • EJ-10
  • Emerge
  • Four
  • Guarana
  • Hell Energy
  • Joose
  • Krating Daeng
  • Lipovitan
  • Liquid Smoking
  • M-150
  • MTV UP!
  • Nae Danger
  • Oronamin
  • Pimp Juice
  • Pussy
  • Red Bull
  • Reload
  • Rich Energy
  • Rip It
  • Rowdy
  • Semtex
  • Shark
  • Speed
  • Street King
  • Tiger
  • V
  • Venom
Diğer
  • Battery
  • g
  • t
  • d
Besin takviyesi
Türler
  • Vücut geliştirme takviyesi
  • Enerji içeceği
  • Enerji barı
  • Protein barı
  • Spor içeceği
  • Yulaf bar
  • Yağ asitleri
  • Bitkisel takviyeler
  • Mineraller
  • Prebiyotikler
  • Probiyotikler (Lactobacillus
  • Bifido bakterisi)
  • Protein takviyesi
  • Vitaminler
Vitaminler ve
kimyasal elementler
("mineraller")
  • Retinol (A Vitamini)
  • B vitaminleri
    • Tiamin (B1)
    • Riboflavin (B2)
    • Niasin (B3)
    • Pantotenik asit (B5)
    • Piridoksin (B6)
    • Biyotin (B7)
    • Folik asit (B9)
    • Siyanokobalamin (B12)
  • Askorbik asit (C Vitamini)
  • Ergokalsiferol ve Kolekalsiferol (D Vitamini)
  • Tokoferol (E Vitamini)
  • Naftokinon (K Vitamini)
  • Kalsiyum
  • Kolin
  • Krom
  • Kobalt
  • Bakır
  • Flor
  • İyot
  • Ütü
  • Magnezyum
  • Manganez
  • Molibden
  • Fosfor
  • Potasyum
  • Selenyum
  • Sodyum
  • Kükürt
  • Çinko
Diğer yaygın
içerikler
  • AAKG
  • β-hidroksi β-metilbütirat
  • Karnitin
  • Kondroitin sülfat
  • Morina karaciğeri yağı
  • Bakır glukonat
  • Citicoline
  • Kreatin
  • Diyet lifi
  • Echinacea
  • Efedra
  • Balık yağı
  • Folat
  • Ginseng
  • Glukosamin
  • Glutamin
  • Üzüm çekirdeği özütü
  • Guarana
  • Demir takviyesi
  • Japon hanımeli
  • Krill yağı
  • Lingzhi
  • Keten yağı
  • Yağ asidi
  • Devedikeni
  • Melatonin
  • Kırmızı pirinç mayası
  • Arı sütü
  • Palmetto gördüm
  • Spirulina
  • St John's wort
  • Taurin
  • Buğday çimi
  • Kurt Üzümü
  • Yohimbin
  • Çinko glukonat
İlgili makaleler
  • Codex Alimentarius
  • Enzim
  • Enzit
  • Hadakol
  • Bitki çayı
  • Nutrasötik
  • Multivitamin
  • Beslenme
  • g
  • t
  • d
Meşrubat
Markalar
  • Markalı meşrubat ürünleri listesi
  • Meşrubat aromaları listesi
  • Ülkelere göre meşrubatlar listesi
Türleri
  • Kola
    • Kirazlı kola
  • Krem soda
  • Diyet
  • Enerji
  • Slush
  • Zencefilli gazoz
  • Zencefilli bira
  • Üzüm
  • Limonlu-misket limonlu içecek
  • Limonata
  • Portakallı meşrubat
  • Kök birası
  • Spor içeceği
Ayrıca bakınız
  • Şekerli içecek vergisi
  • Yağ vergisi
Listeler
  • Alkolsüz içecek üreticileri listesi
  • The Coca-Cola Company
  • Cott
  • Keurig Dr Pepper
  • Dr Pepper Snapple Group
  • National Beverage
  • PepsiCo
  • Kola savaşları
  • g
  • t
  • d
Keyif verici madde kullanımı
Madde grupları
Depresantlar
  • Barbitüratlar
  • Benzodiazepinler
  • Alkol
    • Şarap
    • Bira
  • Gabapentin
  • Kahkaha gazı
  • Solventler
Opioidler
  • Kodein
  • Dezomorfin
  • Fentanil
  • Morfin
    • Afyon
  • Eroin
  • Methadon
  • Oxycodone
Uyarıcılar
  • Amfetamin
  • Kafein
    • Kahve
    • Enerji içeceği
    • Çay
  • Gat
  • Kokain
    • Koka ağacı
  • Efedrin
    • Efedra
  • Mefedron
  • Metamfetamin
  • Metilfenidat
  • Modafinil
  • Nikotin
    • Tütün
  • Theobromin
    • Kakao
    • Çikolata
Entaktojenler
  • MDMA
  • 2C-B
  • MDA
  • 6-APB
Halüsinojenler
Saykodelikler
  • LSD
  • Psilosibin
    • Halüsinojen mantarlar
  • Meskalin
    • Peyote
    • San Pedro kaktüsü
  • Dimetiltriptamin
    • Ayahuska
Dissosiyatifler
  • Ketamin
  • Fensiklidin
  • DXM
  • Poppers
  • Müsimol
    • Sinek mantarı
  • Salvia divinorum
Kanabinoidler
  • THC
    • Kenevir
    • Esrar
    • Kubar
Deliriantlar
  • Atropin ve Skopolamin
    • Güzelavrat otu
    • Datura
    • Adamotu
Kültür
Kenevir kültürü
  • Esrarın yasallığı
  • 420
  • Tıbbi esrar
  • Kenevir yetiştiriciliği
Kahve kültürü
  • Kafe
  • Çay evi
  • Latte sanatı
İçki kültürü
  • Barmenlik
  • Oktoberfest
  • Sarhoşluk
  • Pub
  • Bar
  • Gece kulübü
  • Şarap tadımı
Diğer
  • Hippi
  • Nootropik
  • Rave
  • 1960'lardaki karşı kültür
  • Elektronik müzik
  • Psikedelik rock
Üretim ve ticaret
  • Uyuşturucu ticareti
  • Deepweb
  • Afganistan'da afyon üretimi
Madde kullanımı
ile ilgili problemler
  • Bağımlılık
  • Alkol ve madde etkisi altında araç kullanımı
  • Fetal alkol sendromu
  • Nörotoksisite
  • Pasif içicilik
Listeler
  • Alkol tüketimine göre ülkeler listesi
  • Esrarın yasallığı
  • Kişi başına sigara tüketimine göre ülkeler listesi
  • Uyuşturucu ticareti suçu için ölüm cezası
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • GND: 7844324-6
  • LCCN: sh2006002693
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerji_içeceği&oldid=35732968" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Enerji içecekleri
  • Kafein
Gizli kategoriler:
  • KB1 hataları: yazar veya editörü eksik
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 20.31, 27 Temmuz 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Enerji içeceği
Konu ekle