Rahmi M. Koç Müzesi
Rahmi M. Koç Müzesi, İstanbul'un Hasköy semtinde, Haliç kıyısında bir sanayi müzesidir. 1994 yılında[1] iş insanı Rahmi Koç'un desteği ile açılmış müze, Türkiye'de sanayi, ulaşım, endüstri ve iletişim tarihine adanmış ilk önemli müzedir.
Müzede sık sık organizasyonlar, konserler ve özel sergiler düzenlenir. Bunlardan biri 2006 yılı sonunda açılan "Leonardo: Evrensel Deha Sergisi" adlı Leonardo da Vinci’nin çizimlerinden oluşturulan makine örneklerinin sergisidir.[2]
Müzenin 2005'te Ankara'da ve 2014 Cunda'da faaliyete geçen iki şubesi daha bulunmaktadır.[3]
Bölümler
[değiştir | kaynağı değiştir]Lengerhane, Tersane ve dış mekan sergi alanı olarak üç ana bölümden oluşur. Müzede ayrıca zeytinyağı fabrikası ve geleneksel dükkanlar bulunmaktadır.
Lengerhane
[değiştir | kaynağı değiştir]Lengerhane, gemicilikte denize atılan zincir ve ucundaki çıpanın üretildiği yer anlamında kullanılır. Osmanlıların ve İstanbul'daki en bilinen Lengerhanelerden biri olan Hasköy'deki bina 1996 yılından beri müzenin bölümlerinden birini oluşturmaktadır. 12. yüzyıldan kalma bir Bizans binasının temelleri üzerine 18. yüzyılda, III. Ahmed döneminde, kurulmuştur. III. Selim zamanında restore edilmiş ve Cumhuriyet'in kurulmasından sonra Cibali Tütün Fabrikası'nın olmuştur. Binanın çatısı 1990 yılında çıkan bir yangında ciddi hasar görmüştür. 22 Ağustos 1996 tarihinde "Rahmi M. Koç Müzesi ve Kültür Vakfı" tarafından satın alınana kadar terk edilmiş durumda kalmıştır.
Bu bölümdeki en dikkat çekici eserlerden bazıları Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi'ne ait araştırma alet ve makineleridir. Ayrıca uçaklar, lokomotifler, tarihi araçlar gibi ulaşım araçları, oyuncuklar ve modeller, matbaa makineleri, iletişim aletlerinin sergilendiği Lengerhane binasının yanında "Café du Levant" adlı Fransız mutfağı ağırlıklı bir restoran bulunmaktadır.
Tersane
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüzde Rahmi M. Koç Müzesi sergi alanı olarak kullanılan tersaneler, 1861 yılında Şirket-i Hayriye (günümüzde İDO) tarafından vapurların bakım ve onarımı için yapılmıştır. Tersane müze için alındığı zaman 14 adet bina, marangozhane ve kızaklardan oluşmaktaydı.
Bu bölümde sergilenen eserler denizcilik koleksiyonu, bilgisayar tarihine ait objeler, motosiklet ve bisikletler, at arabaları, kağnılar, klasik otomobiller, raylı ulaşıma ait eserler, tarımla ilgili objeler, zeytinyağı fabrikası ve su altı koleksiyonudur. Ayrıca Rahmi Koç galerisi de bu bölümde yer almaktadır.
Dış mekân sergi alanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Haliç kıyısında bulunan ön avluda etkinliklerin düzenlenmesi yanı sıra bir Douglas DC-3 uçak, TCG Uluçalireis Denizaltı, Vernicos Irini buharlı römorkör ve endüstriyel arkeolojik örnekler sergilenmektedir. Ayrıca 130 kişilik konferans salonu, çarşı, tekne ve gemi makineleri bulunmaktadır.
TCG Uluçalireis denizaltısı 2023 yılında bakım ve onarım amacıyla Gölcük Tersanesi'ne götürüldü. 2024 yılı itibarıyla ise, denizaltı İstanbul'daki Rahmi M. Koç Müzesi'nden kalıcı olarak ayrılarak Çanakkale'ye taşındı ve Çanakkale Deniz Müzesi’nde, Nusret Mayın Gemisi’nin yanında müze olarak ziyarete açıldı. Yani, artık Rahmi Koç Müzesi’nde denizaltı sergilenmemektedir.[4]
Müze koleksiyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]
Sanayi ve ulaşım başta olmak üzere binlerce önemli objeden oluşan müze koleksiyonun başlıca önemli eserleri şunlardır:
Denizcilik
- "Maid of Honour" amiral teknesi (1927)
- "Liman 2" römorkörü (1936)
- "Vernicos İrini" kurtarma römorkörü (1944)
- "M/V Fenerbahçe" gemisi (1952)
- Sadun Boro'nun "Kısmet" adlı teknesi (1964)
- Osman Atasoy'un "Uzaklar" adlı teknesi (1990)
- "Gonca" buharlı gemisi
- Tekel 15 Takalar
Havacılık
- "Douglas DC-3 Dakota" uçağı
- "De Havilland Vampire FB Mk 6" uçağı
- "HFB-320 Hansa Jet “TC-LEY” Hamburger Flugzeugbau" uçağı
- "Dornier Do 28 D-2 Skyservant" uçağı
- "B-24 Liberator" uçağı
- "Bell Cobra AH 1S" uçağı
- "Jet Provost" uçağı
- "F-104 Starfighter" uçağı
- Hadley's Harem B-24 D Liberator[5]
Makineler
- "Aral" dizel motoru
- "I. & E. Greenwald" buhar makinesi
- Boğaziçi Vapuru "Kalender"in makinesi
- Pompalama motoru
- "Ruston" yatay gaz motoru
İletişim Araçları
- "Bauer Selection II" sinema makinesi
- "Grammont" telefon
- Edison telgrafı
- Edison Standart Fonograf
- Zoetrop
- Diktafon
Demir Yolu Ulaşımı
- Sultan Abdülaziz'in Saltanat Vagonu
- Tünel Vagonu ve Makinesi
- Kadıköy-Moda Tramvayı
- Mototren La Littorina
- G10 Lokomotif ve Tenderi
- Atlı Tramvay
Klasik Otomobiller
- Malden Buharlı Otomobil (1898)
- Ford Model T
- 1933 Model Buick 66C
- 1938 Lincoln Zephyr Coupe
- Messerschmitt
- MGA 1955
- Cadillac Super 62 de Ville Hardtop Coupe
- 1965 Rolls Royce Silver Cloud III
- 1962 Morris Mini Cooper
- Anadol A1
- 1956 BMW Isetta 300
- 1966 Jaguar S Type
- Fittipaldi F8 Yarış Otomobili
- Albion A10 Röntgen Arabası
- Magirus İtfaiye Aracı
2023 yılında, Atatürk'ün Çanakkale Cephesi'nde kullandığı ve üzerinde fotoğrafının olduğu Fiat Zero otomobilin aynı modelinin İtalya'daki son örneği, Torino şehrinden getirtilerek müzede sergilenmeye başladı.[6]
Görseller
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Eski bir araba. -
Orijinal bir tramvay. -
Eski bir lokomotif. -
1975 model bir Otosan Otomobil -
Big Boy lokomotif
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Tarihçe". Rahmi M. Koç Müzesi. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2015.
- ^ "NTVMSNBC - Da Vinci'nin makineleri İstanbul'da". 26 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2007.
- ^ "İstanbul - Rahmi M. Koç Müzeleri". www.rmk-museum.org.tr. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021.
- ^ "TCG Uluçalireis müzeden bakıma çekildi – Tolga Özbek". Erişim tarihi: 3 Mayıs 2025.
- ^ "Rahmi Koç Müzesi – B -24 Liberator – Hadley's Harem". Göklerdeyiz Havacılık Sitesi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2025.
- ^ "Atatürk'ün Çanakkale cephesinde kullandığı otomobil Rahmi M. Koç Müzesi'nde sergilenmeye başladı". 18 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
| Otorite kontrolü |
|
|---|
