Rita Moreno

Rita Moreno
Rita Moreno
	Moreno, 2025
Doğum	Rosa Dolores Alverío Marcano; 11 Aralık 1931 (94 yaşında); Humacao, Porto Riko
Meslek	Oyuncu; şarkıcı; dansçı;
Etkin yıllar	1943–ɡünümüz
Önemli eser(ler)	Tam liste
Evlilik	Leonard Gordon; (e. 1965; ö. 2010)
Çocuk(lar)	1
Ödüller	Tam liste

Rita Moreno (doğum ismi Rosa Dolores Alverío Marcano; ^[a] ^[1] d. 11 Aralık 1931), Porto Rikolu bir oyuncu, dansçı ve şarkıcı.^[2] Yetmiş yılı aşkın bir süredir devam eden bir kariyerde sahnede ve ekranda yaptığı çalışmalarla dikkat çekiyor. Moreno, Hollywood'un Altın Çağı'ndan kalan son yıldızlardan biridir. Sayısız ödülleri arasında, Akademi, Emmy, Grammy, Oscar ödülü ^[3]^[4] ve Oyunculuğun Üçlü Tacı ve Tony ödülleri ile ödüllendirilen birkaç oyuncudan biridir. Ayrıca 2004'te Başkanlık Özgürlük Madalyası, 2009'da Ulusal Sanat Madalyası, 2013'te Screen Actors Guild Life Achievement Ödülü, 2015'te Kennedy Center Onur Ödülü ve 2019'da Peabody Ödülü'nü aldı.

Tiyatroda, 1975 Terrence McNally müzikali The Ritz'de Googie Gomez olarak rol aldı ve ona bir Müzikalde En İyi Öne Çıkan Kadın Oyuncu dalında Tony Ödülü kazandı. Richard Lester tarafından yönetilen ve kendisine En İyi Kadın Oyuncu dalında BAFTA Ödülü adaylığı kazandıran 1976 yapımı filmdeki rolünü yeniden canlandırdı. Ayrıca 1964'te Lorraine Hansberry'nin The Sign in Sidney Brustein's Window filminde ve 1985'te Neil Simon'ın The Odd Couple filminde oynadı.

Özel hayatı

1954'ten 1962'ye kadar, Marlon Brando ile aralıklı bir ilişki içindeydi.^[5] Anılarında Brando'dan hamile kaldığını ve onun kürtaj ayarladığını açıkladı Kürtaj başarısız oldu, eve gitti, içindeki fetüs öldüğü için kanaması oldu ve ameliyatla alınması için hastaneye kaldırılması gerekti. Kısa süre sonra Brando, Mutiny on the Bounty'deki rol arkadaşına aşık oldu, ancak ona geri döndü; Moreno, Brando'nun uyku haplarını aşırı dozda alarak intihara teşebbüs etti.^[6]

1965 yılında Moreno, tıptan emekli olduktan sonra onun menajeri olan ^[7] kardiyolog ve dahiliyeci Leonard Gordon ile evlendi.^[8]^[9] 1995'te California, Berkeley'e taşındılar.^[10] 2010'daki ölümüne kadar birlikte kaldılar ^[11] Moreno ve Gordon'un bir kızı, Fernanda Gordon Fisher ve iki torunu var.^[12] Moreno, bir zamanlar kocasından ayrılmayı düşündüğünü, ancak aileyi parçalamaktan kaçınmadığını söyledi.^[13]

Notlar

^ In this Spanish name, the first or paternal surname is Alverío and the second or maternal family name is Marcano.

Kaynakça

^ Oliver (18 Ocak 2014). "SAG Awards 2014: Rita Moreno receives lifetime achievement award". Los Angeles Times. 14 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2021.
^ "Rita Moreno | Biography, West Side Story, Movies, Oscar, & Facts". Encyclopædia Britannica. 11 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021.
^ "16 stars who are EGOT winners". Entertainment Weekly. 27 Temmuz 2020. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi28 Temmuz 2020.
^ Nicole Lyn Pesce; Joe Dziemianowicz; Margaret Eby (3 Mart 2014). "Oscars 2014: Bobby Lopez becomes youngest person to get an EGOT with Best Original Song win for 'Let It Go'". Daily News. New York. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2014. |ad= eksik (yardım)
^ "After Trying Hollywood, Brando and Suicide, Rita Moreno Has Settled Down". People. 21 Nisan 1975. 23 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Susannah (17 Şubat 2013). "Rita Moreno tells all about her 'near-fatal' affair with Marlon Brando in memoir". New York Post. 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2021.
^ "Leonard Isadore Gordon Obituary". Los Angeles Times. 11 Temmuz 2010. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021.
^ Bryan (11 Aralık 2019). "Who Is Rita Moreno's Husband? Get to Know the 'West Side Story' Star's Late Spouse Leonard Gordon". Closer Weekly. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
^ "Review: 'Rita Moreno: Just a Girl Who Decided to Go for It' a feisty documentary that matches its fascinating subject". Datebook. sf chronicle. 15 Haziran 2021. 15 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021.
^ "Rita Moreno reflects on her remarkable career". SFGATE. 18 Eylül 2011. 22 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021. "I would call my story an American story," Moreno said, sitting in her Berkeley hills home, where she has lived for the past 16 years.
^ "Gordon, Leonard". San Francisco Chronicle. 11 Temmuz 2010. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2010. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Leonard Isadore Gordon". Los Angeles Times. 11 Temmuz 2010. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020 – Legacy.com vasıtasıyla.
^ Sandra (15 Ocak 2014). "Rita Moreno, SAG Life Achievement Award Winner, Talks Brando, Elvis And West Side Story". The Daily Beast. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2015.

Dış bağlantılar

Vikisöz'de Rita Moreno ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

Wikimedia Commons'ta Rita Moreno ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

IMDb'de Rita Moreno
IBDB'de Rita Moreno.

[1] In this Spanish name, the first or paternal surname is Alverío and the second or maternal family name is Marcano.

[2] Oliver (18 Ocak 2014). "SAG Awards 2014: Rita Moreno receives lifetime achievement award". Los Angeles Times. 14 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2021.

[3] "Rita Moreno | Biography, West Side Story, Movies, Oscar, & Facts". Encyclopædia Britannica. 11 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021.

[4] "16 stars who are EGOT winners". Entertainment Weekly. 27 Temmuz 2020. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi28 Temmuz 2020.

[5] Nicole Lyn Pesce; Joe Dziemianowicz; Margaret Eby (3 Mart 2014). "Oscars 2014: Bobby Lopez becomes youngest person to get an EGOT with Best Original Song win for 'Let It Go'". Daily News. New York. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2014. |ad= eksik (yardım)

[6] "After Trying Hollywood, Brando and Suicide, Rita Moreno Has Settled Down". People. 21 Nisan 1975. 23 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[7] Susannah (17 Şubat 2013). "Rita Moreno tells all about her 'near-fatal' affair with Marlon Brando in memoir". New York Post. 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2021.

[legacy-latimes-8] "Leonard Isadore Gordon Obituary". Los Angeles Times. 11 Temmuz 2010. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021.

[9] Bryan (11 Aralık 2019). "Who Is Rita Moreno's Husband? Get to Know the 'West Side Story' Star's Late Spouse Leonard Gordon". Closer Weekly. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.

[datebook.sfchronicle.com-10] "Review: 'Rita Moreno: Just a Girl Who Decided to Go for It' a feisty documentary that matches its fascinating subject". Datebook. sf chronicle. 15 Haziran 2021. 15 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021.

[SFGATE-2309622-11] "Rita Moreno reflects on her remarkable career". SFGATE. 18 Eylül 2011. 22 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021. "I would call my story an American story," Moreno said, sitting in her Berkeley hills home, where she has lived for the past 16 years.

[12] "Gordon, Leonard". San Francisco Chronicle. 11 Temmuz 2010. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2010. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[13] "Leonard Isadore Gordon". Los Angeles Times. 11 Temmuz 2010. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020 – Legacy.com vasıtasıyla.

[beast-14] Sandra (15 Ocak 2014). "Rita Moreno, SAG Life Achievement Award Winner, Talks Brando, Elvis And West Side Story". The Daily Beast. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2015.

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

g t d En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü
1936–1950	Gale Sondergaard (1936) Alice Brady (1937) Fay Bainter (1938) Hattie McDaniel (1939) Jane Darwell (1940) Mary Astor (1941) Teresa Wright (1942) Katina Paksinu (1943) Ethel Barrymore (1944) Anne Revere (1945) Anne Baxter (1946) Celeste Holm (1947) Claire Trevor (1948) Mercedes McCambridge (1949) Josephine Hull (1950)
1951–1975	Kim Hunter (1951) Gloria Grahame (1952) Donna Reed (1953) Eva Marie Saint (1954) Jo Van Fleet (1955) Dorothy Malone (1956) Miyoshi Umeki (1957) Wendy Hiller (1958) Shelley Winters (1959) Shirley Jones (1960) Rita Moreno (1961) Patty Duke (1962) Margaret Rutherford (1963) Lila Kedrova (1964) Shelley Winters (1965) Sandy Dennis (1966) Estelle Parsons (1967) Ruth Gordon (1968) Goldie Hawn (1969) Helen Hayes (1970) Cloris Leachman (1971) Eileen Heckart (1972) Tatum O'Neal (1973) Ingrid Bergman (1974) Lee Grant (1975)
1976–2000	Beatrice Straight (1976) Vanessa Redgrave (1977) Maggie Smith (1978) Meryl Streep (1979) Mary Steenburgen (1980) Maureen Stapleton (1981) Jessica Lange (1982) Linda Hunt (1983) Peggy Ashcroft (1984) Anjelica Huston (1985) Dianne Wiest (1986) Olympia Dukakis (1987) Geena Davis (1988) Brenda Fricker (1989) Whoopi Goldberg (1990) Mercedes Ruehl (1991) Marisa Tomei (1992) Anna Paquin (1993) Dianne Wiest (1994) Mira Sorvino (1995) Juliette Binoche (1996) Kim Basinger (1997) Judi Dench (1998) Angelina Jolie (1999) Marcia Gay Harden (2000)
2001–günümüz	Jennifer Connelly (2001) Catherine Zeta-Jones (2002) Renée Zellweger (2003) Cate Blanchett (2004) Rachel Weisz (2005) Jennifer Hudson (2006) Tilda Swinton (2007) Penélope Cruz (2008) Mo'Nique (2009) Melissa Leo (2010) Octavia Spencer (2011) Anne Hathaway (2012) Lupita Nyong'o (2013) Patricia Arquette (2014) Alicia Vikander (2015) Viola Davis (2016) Allison Janney (2017) Regina King (2018) Laura Dern (2019) Youn Yuh-jung (2020) Ariana DeBose (2021) Jamie Lee Curtis (2022) Da'Vine Joy Randolph (2023) Zoe Saldaña (2024)

g t d En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Altın Küre Ödülü
1943–1960	Katina Paksinu (1943) Agnes Moorehead (1944) Angela Lansbury (1945) Anne Baxter (1946) Celeste Holm (1947) Ellen Corby (1948) Mercedes McCambridge (1949) Josephine Hull (1950) Kim Hunter (1951) Katy Jurado (1952) Grace Kelly (1953) Jan Sterling (1954) Marisa Pavan (1955) Eileen Heckart (1956) Elsa Lanchester (1957) Hermione Gingold (1958) Susan Kohner (1959) Janet Leigh (1960)
1961–1980	Rita Moreno (1961) Angela Lansbury (1962) Margaret Rutherford (1963) Agnes Moorehead (1964) Ruth Gordon (1965) Jocelyne LaGarde (1966) Carol Channing (1967) Ruth Gordon (1968) Goldie Hawn (1969) Karen Black/Maureen Stapleton (1970) Ann-Margret (1971) Shelley Winters (1972) Linda Blair (1973) Karen Black (1974) Brenda Vaccaro (1975) Katharine Ross (1976) Vanessa Redgrave (1977) Dyan Cannon (1978) Meryl Streep (1979) Mary Steenburgen (1980)
1981–2000	Joan Hackett (1981) Jessica Lange (1982) Cher (1983) Peggy Ashcroft (1984) Meg Tilly (1985) Maggie Smith (1986) Olympia Dukakis (1987) Sigourney Weaver (1988) Julia Roberts (1989) Whoopi Goldberg (1990) Mercedes Ruehl (1991) Joan Plowright (1992) Winona Ryder (1993) Dianne Wiest (1994) Mira Sorvino (1995) Lauren Bacall (1996) Kim Basinger (1997) Lynn Redgrave (1998) Angelina Jolie (1999) Kate Hudson (2000)
2001–günümüz	Jennifer Connelly (2001) Meryl Streep (2002) Renée Zellweger (2003) Natalie Portman (2004) Rachel Weisz (2005) Jennifer Hudson (2006) Cate Blanchett (2007) Kate Winslet (2008) Mo'Nique (2009) Melissa Leo (2010) Octavia Spencer (2011) Anne Hathaway (2012) Jennifer Lawrence (2013) Patricia Arquette (2014) Kate Winslet (2015) Viola Davis (2016) Allison Janney (2017) Regina King (2018) Laura Dern (2019) Jodie Foster (2020) Ariana DeBose (2021) Angela Bassett (2022) Da'Vine Joy Randolph (2023) Zoe Saldaña (2024)

g t d En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Tony Ödülü (Oyun)
1947-1970	Patricia Neal (1947) Shirley Booth (1949) Maureen Stapleton (1951) Marian Winters (1952) Beatrice Straight (1953) Jo Van Fleet (1954) Patricia Jessel (1955) Una Merkel (1956) Peggy Cass (1957) Anne Bancroft (1958) Julie Newmar (1959) Anne Revere (1960) Colleen Dewhurst (1961) Elizabeth Ashley (1962) Sandy Dennis (1963) Barbara Loden (1964) Alice Ghostley (1965) Zoe Caldwell (1966) Marian Seldes (1967) Zena Walker (1968) Jane Alexander (1969) Blythe Danner (1970)
1971-1990	Rae Allen (1971) Elizabeth Wilson (1972) Leora Dana (1973) Frances Sternhagen (1974) Rita Moreno (1975) Shirley Knight (1976) Trazana Beverley (1977) Ann Wedgeworth (1978) Joan Hickson (1979) Dinah Manoff (1980) Swoosie Kurtz (1981) Amanda Plummer (1982) Judith Ivey (1983) Christine Baranski (1984) Judith Ivey (1985) Swoosie Kurtz (1986) Mary Alice (1987) L. Scott Caldwell (1988) Christine Baranski (1989) Margaret Tyzack (1990)
1991-2010	Irene Worth (1991) Bríd Brennan (1992) Debra Monk (1993) Jane Adams (1994) Frances Sternhagen (1995) Audra McDonald (1996) Lynne Thigpen (1997) Anna Manahan (1998) Elizabeth Franz (1999) Blair Brown (2000) Viola Davis (2001) Katie Finneran (2002) Michele Pawk (2003) Audra McDonald (2004) Adriane Lenox (2005) Frances de la Tour (2006) Jennifer Ehle (2007) Rondi Reed (2008) Angela Lansbury (2009) Scarlett Johansson (2010)
2011-günümüz	Ellen Barkin (2011) Judith Light (2012) Judith Light (2013) Sophie Okonedo (2014) Annaleigh Ashford (2015) Jayne Houdyshell (2016) Cynthia Nixon (2017) Laurie Metcalf (2018) Celia Keenan-Bolger (2019) Ödül Verilmedi (2020) Lois Smith (2021) Phylicia Rashad (2022) Miriam Silverman (2023) Kara Young (2024)

g t d Drama Dizilerinde En İyi Kadın Konuk Oyuncu Primetime Emmy Ödülü
1975–1988	Zohra Lampert (1975) Fionnula Flanagan (1976) Beulah Bondi / Olivia Cole (1977) Blanche Baker / Rita Moreno (1978) Alfre Woodard (1987) Shirley Knight (1988)
1989–2019	Kay Lenz (1989) Viveca Lindfors (1990) Peggy McCay (1991) Elaine Stritch (1993) Faye Dunaway (1994) Shirley Knight (1995) Amanda Plummer (1996) Dianne Wiest (1997) Cloris Leachman (1998) Debra Monk (1999) Beah Richards (2000) Sally Field (2001) Patricia Clarkson (2002) Alfre Woodard (2003) Sharon Stone (2004) Amanda Plummer (2005) Patricia Clarkson (2006) Leslie Caron (2007) Cynthia Nixon (2008) Ellen Burstyn (2009) Ann-Margret (2010) Loretta Devine (2011) Martha Plimpton (2012) Carrie Preston (2013) Allison Janney (2014) Margo Martindale (2015) Margo Martindale (2016) Alexis Bledel (2017) Samira Wiley (2018) Cherry Jones (2019)
2020–günümüz	Cherry Jones (2020) Claire Foy (2021) Lee Yoo-mi (2022) Storm Reid (2023) Michaela Coel (2024) Merritt Wever (2025)

g t d En İyi Çocuk Müziği Albümü Grammy Ödülü
1958−1974	"The Chipmunk Song (Christmas Don't Be Late)" – Ross Bagdasarian Sr. (1958) Peter and the Wolf – Peter Ustinov (1959) Let's All Sing with The Chipmunks – Ross Bagdasarian Sr. (1960) Prokofiev: Peter ve Kurt – Leonard Bernstein (1961) Saint-Saëns: Carnival of the Animals/Britten: Young Person's Guide to the Orchestra – Leonard Bernstein (1962) Bernstein Conducts for Young People – Leonard Bernstein (1963) Mary Poppins: Original Cast Soundtrack – Dick Van Dyke & Julie Andrews (1964) Dr. Seuss Presents: "Fox in Sox" and "Green Eggs and Ham" – Marvin Miller (1965) Dr. Seuss Presents - "If I Ran the Zoo" and "Sleep Book" – Marvin Miller (1966) Dr. Seuss: How The Grinch Stole Christmas – Boris Karloff (1967) Ödül verilmedi (1968) Peter, Paul and Mommy – Peter, Paul and Mary (1969) Sesame Street – Joan Cooney & Thomas Z. Shepard (producers) (1970) Bill Cosby Talks to Kids About Drugs – Bill Cosby (1971) The Electric Company – Bill Cosby & Rita Moreno (1972) Sesame Street Live! – Joe Raposo (producer) (1973) Winnie the Pooh and Tigger Too – Paul Winchell, Sebastian Cabot & Sterling Holloway (1974)
1975−1992	The Little Prince – Richard Burton (1975) Prokofiev: Peter and the Wolf / Saint-Saëns: "Carnival of the Animals" – Hermione Gingold & Karl Böhm (1976) Aren't You Glad You're You – Christopher Cerf & Jim Timmens (producers) (1977) The Muppet Show – Jim Henson (producer) (1978) The Muppet Movie – Jim Henson & Paul Williams (producers) (1979) In Harmony: A Sesame Street Record – David Levine & Lucy Simon (producers) (1980) Sesame Country – Jim Henson & Dennis Scott (producers) (1981) In Harmony 2 – David Levine & Lucy Simon (producers) (1982) E.T. The Extra-Terrestrial – Michael Jackson and Quincy Jones (producer) (1983) Where the Sidewalk Ends – Shel Silverstein and Ron Haffkine (producer) (1984) Sesame Street Presents: Follow That Bird – Jim Henson & Steve Buckingham (producers) (1985) The Alphabet – Jim Henson, Geri Van Rees & Kathryn King (producers) (1986) The Elephant's Child – Bobby McFerrin & Jack Nicholson (1987) Pecos Bill – Robin Williams and Ry Cooder (1988) The Rock-A-Bye Collection, Volume 1 – Tanya Goodman (1989) The Little Mermaid: An Original Walt Disney Records Soundtrack – Alan Menken & Howard Ashman (songwriters) (1990) A Cappella Kids – Clifford "Barney" Robertson (producer) (1991) Beauty and the Beast: Original Motion Picture Soundtrack – Alan Menken & Howard Ashman (songwriters) (1992)
2011−günümüz	All About Bullies... Big and Small – Gloria Domina, James Cravero, Kevin Mackie, Patrick Robinson & Steve Pullara (producers) (2011) Can You Canoe? – The Okee Dokee Brothers (2012) Throw a Penny in the Wishing Well – Jennifer Gasoi (2013) I Am Malala: How One Girl Stood Up for Education and Changed the World – Neela Vaswani (2014) Home – Tim Kubart (2015) Infinity Plus One – Secret Agent 23 Skidoo (2016) Feel What U Feel – Lisa Loeb (2017) All the Sounds – Lucy Kalantari & The Jazz Cats (2018) Ageless Songs for the Child Archetype – Jon Samson (2019) All the Ladies – Joanie Leeds (2020) A Colorful World − Falu (2021) The Movement – Alphabet Rockers (2022) We Grow Together Preschool Songs – 123 Andrés (2023)