Harrison Ford
Harrison Ford | |
|---|---|
.jpg) Ford, 2025 | |
| Doğum | 13 Temmuz 1942 Chicago, Illinois, ABD |
| Milliyet | Amerikalı |
| Meslek | Oyuncu |
| Etkin yıllar | 1966–günümüz |
| Boy | 1,85 m (6 ft 1 in) |
| Evlilik | Mary Marquardt (e. 1964; b. 1979) Melissa Mathison (e. 1983; b. 2004) Calista Flockhart (e. 2010) |
Harrison Ford (d. 13 Temmuz 1942), Amerikalı oyuncu. Sinemasal bir kültür ikonu olarak kabul edilen Ford,[1] yetmiş yılı aşkın bir süredir birçok önemli filmde rol aldı. Filmleri, Kuzey Amerika'da 5,4 milyar dolardan fazla, dünya çapında ise 9,3 milyar dolardan fazla hasılat elde etti.[2][3][4] Ford, AFI Yaşam Boyu Başarı Ödülü, Cecil B. DeMille Ödülü, Onursal César ve Onursal Altın Palmiye dahil olmak üzere çeşitli ödüllerin sahibidir. Ayrıca bir Akademi Ödülü, bir BAFTA, iki Ekran Oyuncuları Derneği Ödülü kazandı ve beş kez Altın Küre ödülüne aday gösterildi.[5][6]
Ford, ilk oyunculuk deneyimine Büyük Soygun (1966) filminde figüran olarak başladı ve sonraki birkaç yıl boyunca küçük rollerde oynamaya devam etti. American Graffiti (1973) ve Konuşma (1974) filmlerindeki yardımcı rollerin ardından, uzay operası Yıldız Savaşları (1977) filmindeki Han Solo rolüyle dünya çapında ün kazandı ve bu rolü sonraki kırk yıl boyunca dört devam filminde tekrarladı. Ayrıca Ford, Kutsal Hazine Avcıları (1981) ile başlayan Indiana Jones serisinde canlandırdığı baş karakterle de tanınmaktadır. Ayrıca bilim kurgu filmi Bıçak Sırtı (1982) ve devam filmi Bıçak Sırtı 2049'da (2017) Rick Deckard rolünde oynadı ve aksiyon gerilim filmleri Patriot Games (1992) ve Açık Tehlike'de (1994) Jack Ryan'ı canlandırdı.
Ford, gerilim filmi Witness'taki (1985) Amiş topluluğuna kendini kaptıran dedektif rolüyle En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'ne aday gösterildi. Diğer filmleri arasında Sivrisinek Sahili (1986), Çalışan Kız (1988), Presumed Innocent (1990), Kaçak (1993), Sabrina (1995), Sessiz Düşman (1997), Air Force One (1997), Altı Gün Yedi Gece (1998), Gizli Gerçek (2000), K-19: Tehlikeli Saatler (2002), Kovboylar ve Uzaylılar (2011), 42 (2013) ve Ölümsüz Aşk (2015) yer almaktadır.
1997 yılında Empire dergisinin düzenlediği Tüm Zamanların En Büyük 100 Film Yıldızı listesinde bir numarada gösterildi. Aynı derginin yaptığı Tüm Zamanların En Seksi 100 Film Yıldızı listesinde 15. sırada yer aldı. 1998 yılında People dergisi tarafından "Yaşayan En Seksi Adam" seçildi. Ford, oyunculuk kariyerinin dışında lisanslı bir pilottur; Wyoming'deki evinin yakınındaki kurtarma görevlerinde sık sık acil servislere yardımcı oldu ve 2004 ile 2009 yılları arasında gençler için bir havacılık eğitim programına başkanlık yaptı.[7] Ford aynı zamanda bir çevre aktivistidir ve 1991'den beri Conservation International'ın kurucu başkan yardımcısı olarak görev yapmaktadır.[8]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]13 Temmuz 1942'de radyo oyuncusu Dorothy Nidelman ve oyunculuk da yapan reklam ajansı yöneticisi Christopher Ford'un oğlu olarak Illionis, Chicago'da dünyaya geldi. Babası Almanya ve İrlanda kökenli bir Katolik, annesi ise Belarus kökenli bir Aşkenazi Yahudisi'dir.[9][10][11][12] When asked in which religion he and his brother were raised, Ford jokingly responded "Democrat"[13] Harrison küçüklüğünde izciydi. Maine East High School'da kızlar tarafından pasif ve başarısız bulunan Ford, WMTH-FM adlı radyoda çalıştı.
Ford'un anne tarafından büyükannesi ve dedesi Anna Lifschutz ve Harry Nidelman Belarus kökenli, baba tarafından büyükannesi ve dedesi olan Florence Veronica Niehaus ve John Fitzgerald Ford, Alman kökenli İrlandalı Katoliklerdir.[14]
Üyesi olduğu Boy Scouts of America'da başarılı olan Ford, 1960 yılında Park Ridge, Illinois'teki Maine East High School okulundan mezun oldu. Üniversite eğitimi için Wisconsin'deki Ripon College okuluna gitti. Burada Sigma Nu isimli derneğe katılan Ford, kızlarla tanışabilme umudu adına okuldaki drama derslerine de katılıyordu. Brothers Gross isimli folk müzik yapan grupta da yer alan Harrison, eğitimini tamamlayamadan şehirden ayrıldı.
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]1964 senesinde Los Angeles şehrine gelen Ford, Columbia Pictures'in "Genç Yetenekler" isimli programında küçük roller canlandırıyor ve haftada 150 dolar maaş alıyordu. Bunları takiben ilk eşi olan Mary Marquardt ile evlendi. Sonra da ilk sinema filmi olan Dead Heat on a Merry-Go-Round'da rol aldı. Bu filmden sonra da Luv adlı yapımda rol aldı. A Time for Killing adlı western türü filmde başrolü almadan önce, ilk oğlu Benjamin Ford doğdu. Universal Studios'un Gunsmoke, Ironside, The Virginian, The F.B.I., Love, American Style, Ave Kung Fu TV dizilerinde oynayan Ford, sinema filmlerinde oynayamadığı için sıkkındı. İkinci oğlu Willard Ford 1969 yılında dünyaya gelince marangozluk yapmaya başladı. Oyuncu bu sebeple The Doors'un konserlerinde çalıştı.
George Lucas evinin tamiri için Ford'u çağırınca oyuncuya da şans doğdu. Zira çıkış yapabileceği bir film arayan Ford, Akademi Ödülü'ne aday olan American Grafitti filminde rol alınca sinemaya geri döndü. 1974 yılında The Godfather filmleri ile tanınan Francis Ford Coppola, Konuşma adlı yeni filminde başrolleri Gene Hackman ile Harrison Ford'a verdi.
Harrison Ford'un oynadığı filmler içerisinde kendi performansını en çok beğendiği yapım The Mosquito Coast adlı filmdir. En sevdiği ise Indiana Jones serisindeki karakteri.
Önemli Rolleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bob Falfa
[değiştir | kaynağı değiştir]American Graffiti filmi Ford için büyük bir şans oldu. Bu film ile Lucas ile tanışan oyuncu Yıldız Savaşları'ndaki rolünde önünü açmış oldu. Ayrıca bu filmden sonra Francis Ford Coppola ile çalışarak sükse yaptı.
Han Solo
[değiştir | kaynağı değiştir]Ford'un Han Solo'yu canlandırması aslında şans eseri oldu. George Lucas rol için Nick Nolte, Christopher Walken, Al Pacino, Richard Reyfuss, William Katt veya Billy Dee Williams (sonradan Lando Calrissian adlı karakteri canlandırdı) gibi isimleri düşünüyordu. Ancak Lucas tarafından oyuncu seçmelerinde sadece diyalogları okuması için işe alınan Ford diyalogları belli bir alaycılık ile okuyunca rolü kendisi aldı.
Film hasılat rekorları kırınca Ford da bir süperstar oldu. İki devam filminde de rolü tekrarlayan Ford, Yıldız Savaşları: Bölüm V - İmparator filminde Lucas'a karakterini öldürmesini söyledi. Lucas da bu teklifi hiç düşünmeden reddetti.
Indiana Jones Serisi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ford bu rolü de şans eseri aldı. İlk başta Indiana Jones rolü için Dennis Quaid, Kurt Russell, Jeff Bridges, Powers Boothe ve Tom Selleck ile görüşülüyordu. Sonunda da Tom Selleck'te karar kılındı. Ancak oyuncunun o dönem Magnum P.I. dizisinde oynaması ve kast ekibinin Selleck'in bir kadının karşısında rahat görünmeyeceğini düşünmesi yüzünden başka seçeneklere gidildi. Steven Spielberg rolü Ford'a vermek istese de Yıldız Savaşları filmlerinde çalışan Lucas kendini tekrarlamak istemiyordu. Ancak baskılara dayanamayan Lucas rolü Ford'a verdi. Ford rolü almasıyla beraber 4 bölüm çekti. Çektiği filmler: Raiders Of The Lost Ark, Temple Of Doom, Last Crusade ve Kingdom Of The Crystal Skull'dur
Rick Deckard
[değiştir | kaynağı değiştir]Yönetmenliğini Ridley Scott'un yaptığı bilimkurgu filmi Blade Runner, vizyona ilk girdiğinde eleştirmenler tarafından küçümsendi ve gişede istenen başarıyı elde edemedi. Yıllar sonra ise kült statüsüne ulaştı. Harrison Ford ise filmde Rick Deckard adlı replicant avcısı polis karakteridir. Ford, filmi çok karanlık ve kasvetli bir fantastik film olarak görüyor.
Dr. Richard Kimble
[değiştir | kaynağı değiştir]Andrew Davis'in aynı adlı TV dizisinden uyarladığı bu filmde Harrison Ford, karısını öldürmekle suçlanan Richard Kimble adlı karaktere hayat veriyor. Burada Ford'a, filmdeki rolü ile Akademi Ödülü kazanan Tommy Lee Jones eşlik ediyor.
Diğer İşleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Oyuncu 1985 yılında Peter Weir'in Tanık filminde canlandırdığı John Book rolü ile Oscar'a aday oldu. The Mosquito Coast (1986) ve Roman Polanski'ye ait Frantic (1988) adlı yapımlarda yeteneğini sergiledi. Ardından da Mike Nichols'un romantik draması Working Girl (1988)'te rol aldı. 2002'de Ford, Kaptan Alexei Vostrikov rolü ile National Geographic filmi K-19: The Widowmaker'da yer aldı.
Ford, 90'larda Alan J. Pakula (Presumed Innocent ve The Devil's Own), Sidney Pollack (Sabrina), Robert Zemeckis(Gizli Gerçekler) gibi yönetmenlerle çalışmıştır.
Reddettiği roller
[değiştir | kaynağı değiştir]Harrison, 2004 yılında Syriana adlı yapımda rol alması için yapılan teklifi geri çevirdi. Rolü kabul eden George Clooney ise Akademi Ödülü ve Altın Küre Ödülü kazandı. Ford ayrıca Oscar kazanan Trafik filmini ve David Cronenberg'in yönettiği Şiddetin Tarihçesi ve Mel Gibson'ın rol aldığı, bir Roland Emmerich yapımı olan Vatansever filmlerindeki rolleri de reddetti.
Kişisel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ford, babasını 1999'da, annesini ise 2004 yılında kaybetti. 1964 yılında evlendiği Mary Marquardt ile 1979 yılında yolları ayrıldı. E.T. filminin senaristi olan Melissa Mathison ile 1983'te evlendi. Senaryosunu eşinin yazdığı Kundun filmi nedeni ile Tibet'e girişi yasaklandı. 1987'de üçüncü oğlu Malcolm Ford, 1990'da ise tek kızı Georgia Ford dünyaya geldi. Yüklü bir tazminat ile Mathison'dan da ayrılan Ford, 2004 yılından beri Calista Flockhart ile beraber. 2010'da ise Flockhart ile evlendi. Flockhart ile Wyomin'de kendi yaptığı bir çiftlikte yaşıyor. Yaptığı bir araba kazası yüzünden çenesinde yara izi var. Ayrıca sinema kariyerinin başlarında geçirdiği bir kazadan dolayı takma diş takıyor.
Ford tam bir demokrat ve Bill Clinton ile yakın arkadaş. ABD'de silah kontrolüne destek veriyor. 2000 yılında evinin yakınlarında bulunan bir dağda neredeyse susuzluktan yaşama veda etmek üzere olan 20 yaşındaki Sarah George'ı helikopteriyle kurtardı. 2001 yılında en zengin oyuncu olarak Guinnes Rekorlar Kitabı'na girdi.
Profesyonel arkeologlara yardım için çalışan Ford, çevre konusunda da oldukça bilinçli olduğu için, hayvanları koruma konusundaki en prestijli ödül olan Indianapolis Prize ödülünü kazandı. Boş zamanlarında, hobi olarak ustabaşılık yapıyor.
Harrison Ford 6 Mart 2015 tarihinde 2. Dünya Savaşı'ndan kalma tek pervaneli bir uçakla kaza yaptı. Santa Monica Havaalanı'ndan kalkan uçak yaklaşık 1 kilometre sonra Penmar adlı golf alanına düştü. Ağır yaralı olarak hastaneye kaldırılan Ford'un hayati tehlikesi bulunmadığı belirtildi. Amerikan Federal Havacılık Dairesi sözcüsü Patrick Jones düzenlediği basın toplantısında kazanın mekanik arıza kaynaklı olduğunu söyledi.[15]
Hava Araçları
[değiştir | kaynağı değiştir]- De Havilland Canada DHC-2 Beaver (N28S)
- Aviat Husky A-1B (N6HY)
- Cessna Citation CJ3 (N5GU)
- Beech Bonanza B36T3
- Cessna 208B Grand Caravan
- 1929 Waco Taperwing
- Bell 407
- Gulfstream II
- Gulfstream IVSP
- Pilatus PC-12
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Akademi Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Adaylık: En İyi oyuncu, Witness (1985)
BAFTA Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Adaylık: En İyi oyuncu, Witness (1985)
Golden Globe Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Adaylık: En İyi oyuncu - Motion Picture Drama, Witness (1986)
- Adaylık: En İyi oyuncu - Motion Picture Drama, The Mosquito Coast (1987)
- Adaylık: En İyi oyuncu - Motion Picture Drama, The Fugitive (1994)
- Adaylık: En İyi oyuncu - Motion Picture Musical/Comedy, Sabrina (1996)
- Kazandı: Cecil B. DeMille Award (2002)
Scream Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kahraman Ödülü Kazandı (Han Solo ve Indiana Jones rolleri ile) (2007)
Saturn Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kazandı: En İyi oyuncu, Kutsal Hazine Avcıları (1982)
- Adaylık: En İyi oyuncu, Indiana Jones: Kamçılı Adam (1985)
- Adaylık: En İyi oyuncu, Indiana Jones: Son Macera (1990)
Bambi Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kazandı: En İyi oyuncu, Hava Kuvvetleri Bir (1997)
MTV Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kazandı: En İyi oyuncu, Kaçak (1994)
Filmografi
[değiştir | kaynağı değiştir]oyuncu olarak
Aldığı ücretler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dead Heat on a Merry-Go-Round (1966) - $150
- Sub 271 (1966) - $1700
- Luv (1967) - $150/haftada
- A Time For Killing (1967) - $150/haftada
- American Graffiti (1973) - $500/haftada
- Star Wars Episode IV: A New Hope (1977) - $650,000 + royalties
- Presumed Innocent (1990) - $12,500,000
- Patriot Games (1992) - $9,000,000
- The Devil's Own (1997) - $20,000,000
- Air Force One (1997) - $22,000,000
- Six Days Seven Nights (1998) - $20,000,000
- Random Hearts (1999) - $20,000,000
- What Lies Beneath (2000) - $20,000,000
- K-19: The Widowmaker (2002) - $25,000,000 + 20% of the Gross
Buraya Bakın
[değiştir | kaynağı değiştir]Röportajlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- CinemasOnline Temmuz 2002
- Entertainment News Wire, Cincinnati Post 12 Haziran 2003
- Daily News Kasım 1986 7 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.7 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Cable News Network 9 Şubat 2006 22 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.22 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Knight Ridder News Service, Miami Herald 12 Şubat 2006 28 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 28 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Parade Magazine 7 Temmuz 2002
- GQ 1986 15 Şubat 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.15 Şubat 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Harrison Ford Web
- Harrison Ford: A Web Guide 25 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 25 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İnternet siteleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Harrison Ford Web
- Harrison Ford: A Web Guide 25 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 25 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İptal edilmiş Harrison Ford projesi The Boundaries of Heaven
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Harrison Ford: An Icon Turns 80". Golden Globes. 12 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ "Harrison Ford Movie Box Office Results". Box Office Mojo. 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2019.
- ^ "People Index". Box Office Mojo. 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2019.
- ^ "50 Highest Box Office Stars Of All Time". Yahoo Finance. 23 Ekim 2020. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.
- ^ "Harrison Ford To Be Honored At Golden Globes". Washington Post. 20 Ocak 2002. Erişim tarihi: 7 Şubat 2025.
- ^ "Person: Harrison Ford". Associated Press. 18 Mayıs 2023. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.
- ^ "Harrison Ford credited with helicopter rescue of sick hiker in Idaho". CNN. 7 Ağustos 2000. 2 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2008.
- ^ "Harrison Ford, Environmentalist Helping to Preserve the Rainforest" (PDF). environmentalhalloffame.net. 1 Eylül 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2021.
- ^ Vallely, Paul (9 Mayıs 2008). "Harrison Ford: Whip hand". The Independent. 30 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2018.
- ^ 'Keeping up with Indiana Jones' 11 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian, April 27, 2008
- ^ Gallagher, William (12 Ekim 2000). "Harrison Ford". BBC. 17 Ocak 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2018.
- ^ "Mother's Day, Hollywood-style: 20 movie icons with their mums". The Daily Telegraph. 26 Mart 2017. 27 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2018.
- ^ Bloom, Nate (12 Aralık 2003). "Celebrity Jews". Jewish News Weekly. 23 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2008.
- ^ Bloom, Nate (12 Aralık 2003). "Celebrity Jews". Jewish News Weekly. 26 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2008.
- ^ "Harrison Ford uçak kazası geçirdi". Günlük Gündem. 6 Mart 2015. 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2015.
- ^ a b c d e Scott Feinberg (18 Aralık 2013). "'42' Supporting Actor Harrison Ford: 'I Don't Have to Be 'Harrison Ford' Anymore'". The Hollywood Reporter. 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2014.
- ^ Vic Armstrong (23 Mayıs 2011). "'Raiders of the Lost Ark': 30 years later, a stuntman's memories". Los Angeles Times. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2014.
- ^ "Will Ferrell talks Harrison Ford in Anchorman 2: The Legend Continues". Total Film. 10 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2014.
- ^ Justin Kroll (12 Ağustos 2014). "'The Expendables 3' Premiere: 'Break a Leg,' Says Sylvester Stallone to Harrison Ford". Variety. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2014.
- ^ Laura Prudom (15 Ağustos 2014). "Blake Lively, Harrison Ford Drama 'Age of Adaline' Scheduled for January Release". Variety. 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2014.
- ^ Camilla Turner (7 Kasım 2014). "Star Wars 7: The Force Awakens - fans are left wondering 'where it all went wrong'". The Daily Telegraph. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2014.
- Amerikalı erkek sinema oyuncuları
- 1942 doğumlular
- Belarus Yahudisi asıllı Amerikalılar
- Amerikalı Budistler
- Yaşayan insanlar
- Alman asıllı Amerikalılar
- İrlanda asıllı Amerikalılar
- Cecil B. DeMille Onur Ödülü sahipleri
- 21. yüzyılda Amerikalı erkek oyuncular
- Amerikalı erkek dizi oyuncuları
- BAFTA Los Angeles Britanya Ödülleri sahipleri
- César Onur Ödülü sahipleri
- Kaliforniya Demokratları
- AFI Yaşam Boyu Başarı Ödülü sahipleri
- 20. yüzyılda Amerikalı erkek oyuncular
- Kaliforniya doğumlu aktivistler
- Illinois doğumlu oyuncular
- Amerikalı bireysel silahlanmaya karşıtı aktivistler
- Amerikalı erkek video oyunu oyuncuları
- Amerikalı erkek seslendirme sanatçıları
- Yahudi film kişileri
- Chicago doğumlu erkek oyuncular
- Ekran Oyuncuları Derneği Yaşam Başarı Ödülü sahipleri