Roma'da monarşinin devrilmesi
 | Bu madde, İngilizce Vikipedi'de yer alan aynı konulu maddeden Türkçeye çeviri yapılarak genişletilebilir. Başlıca çeviri yönergeleri için [genişlet] düğmesine tıklayınız.
|
Roma'da monarşinin devrilmesi, Antik Roma'da MÖ 509'da gerçekleşen politik bir devrimdir. Devrim sonucunda son Roma kralı Lucius Tarquinius Superbus devrilmiş ve Roma Cumhuriyeti kurulmuştur.
Yarı efsanevi Roma tarihleri[1] kral seferdeyken oğlu Sextus Tarquinius'un Lucretia adında soylu bir kadına tecavüz ettiğini bildiriyor. O, bu olayı çeşitli Romalı soylulara anlattıktan sonra intihar etti. Lucius Junius Brutus önderliğindeki Romalı soylular, kralı ve ailesini defetmek ve bir cumhuriyet kurmak için Roma aristokrasisinin ve halkının desteğini elde etti. Roma ordusu da Brutus'u destekledi ve kral sürgüne yollandı. Lucius Tarquinius Superbus'ın monarşiyi yeniden kurma girişimlerine rağmen, vatandaşlar cumhuriyeti ilan edip şehri yönetmek için yılda iki konsül seçti.
Arka plan: Krallık
[değiştir | kaynağı değiştir]Roma tarihi, kentin Romulus tarafından MÖ 753'te kuruluşundan Tarquinius'un taç giymesine kadar yedi kralın tahta geçtiğini yazar. Bunun doğruluğu modern tarihçiler tarafından kuşkulu görülmektedir. Fakat Tarquinius krallıktan ihraç edilene kadar Roma'nın bir monarşi olduğu konusu tartışmaya açık değildir.
Tarquinius, beşinci kral Lucius Tarquinius Priscus'un oğludur. MÖ 535 civarı Tarquinius karısı Tullia Minor ile birlikte Servius Tillius'a suikast düzenledi ve onun yerine tahta geçti.
Tarquinius, birkaç askeri başarısının dışında pek tanınmayan bir kral oldu. Kendinden önceki kral Servius'u gömmeyi reddetti ve ona sadık kaldığından şüphelendiği bazı önde gelen senatörleri öldürdü. Bunlardan biri de kardeşi Lucius Junius Brutus'tu. Öldürülen senatörlerin yerine yenisini atamayarak ve hükûmetin hiçbir meselesinde Senato'ya danışmayarak, Senatonun hem büyüklüğünü hem de yetkisini azalttı. Onun çiğnediği başka bir devlet geleneği de danışmanların tavsiyesini almadan büyük davaları yargılamasıydı. Aynı zamanda Latin müttefiklerine ihanet etti.
Lucretia'ya tecavüz
[değiştir | kaynağı değiştir]
MÖ 510 civarında Tarquinius, Rutuli ile savaşa gitti. Livius'a göre, Rutuli o zamanlar çok zengin bir halktı ve Tarquinius, kısmen tebasının öfkesini yatıştırmak için Rutuli'ye karşı zaferle gelecek ganimetleri elde etmeye hevesliydi.[2]
Ayaklanma
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ertesi gün Lucretia siyahlar giyinerek babasının evine gitti ve dizleri üzerine çöküp ağladı. Kendisine ne olduğunu açıklaması istendiğinde, önce tanıkları çağırmak konusunda ısrar etti ve tecavüzü ifşa ettikten sonra onları intikam almaya çağırdı. Roma baş yargıcıyla konuşurken görmezden gelinemeyecek bir savunma. Tartışırken gizli bir hançer çekti ve kendini kalbinden bıçakladı.[3]
Cumhuriyetin ilanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayaklanma Tarquinius ve ailesinin sürgün edilmesiyle ve Roma Cumhuriyeti'nin ilanıyla sonuçlandı.
Monarşinin yeniden tesisi denemeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarquinius sürgüne gönderildikten sonra tahtı geri almak için bir dizi girişimde bulundu. İlk başta, ailesinin darbede el konulan kişisel eşyalarının iadesini talep etmek için Senatoya büyükelçiler gönderdi. Senato onun talebini gizlice tartışırken, büyükelçiler, Tarquinian komplosunda Roma'nın önde gelen bazı adamlarıyla bir araya gelerek kraliyet davasına girdiler. Komplocular arasında Brutus'un iki kayınbiraderi ve iki oğlu Titus ve Tiberius vardı. Komplo keşfedildi ve komplocular idam edildi.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gates, Charles (2013) [2003]. "19: Rome from its origins to the end of the Republic". Ancient Cities: The Archaeology of Urban Life in the Ancient Near East and Egypt, Greece and Rome. Londra: Routledge. s. 318. ISBN 9781134676620. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2018.
The early history of Rome, such as it can be reconstructed from the legends recounted notably by Livy, a historian of the Augustan period, divides into two periods, the first under the rule of four Latin kings (ca. 753–600 BC), the second under the rule of three Etruscan kings (ca. 600—509 BC).
- ^ Livy, Ab urbe condita, 1.57 16 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ D.H. IV.66.
- ^ Livy, Ab urbe condita, 2.3–5 16 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.