Saitabat, Kestel
| Saitabat | |
|---|---|
 Saitabat | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Bursa | |
Koordinatlar: 40°08′56″N 29°14′12″E / 40.1489°K 29.2367°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Bursa |
| İlçe | Kestel |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 651 m |
| Nüfus (2024)[1] | 361 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0224 |
| İl plaka kodu | 16 |
| Posta kodu | 16450 |
Saitabat, Bursa ilinin Kestel ilçesine bağlı bir mahalledir. Uludağ eteklerinde yer alan yerleşim, Saitabat Şelalesi ve Türkiye'nin ilk köy kadınları derneği olan "Saitabat Köyü Kadınları Dayanışma Derneği" ile tanınır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Saitabat, 93 Harbi (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı) sonrasında Artvin ve Batum bölgesinden göç eden Gürcü aileler tarafından kurulmuştur.
Osmanlı arşiv belgelerine göre köyün kurulduğu arazi, o dönemde Derekızık köyü civarında bulunan ve halk arasında "Gavuralanı" mevkii olarak bilinen boş bir devlet arazisidir.[2]
Muhacirlerin bölgeye yerleşimi 1870'lerin sonunda başlasa da, yerleşimin resmen bir köy (karye) statüsü kazanması 1894 (Hicri 1312) yılında gerçekleşmiştir. Yayınlanan irade ile köye, "bayındır, kutlu yer" anlamına gelen Saitabat (bazı kayıtlarda Sadabad) ismi verilmiştir.[3]
Köyün kuruluşundan yıllar sonra, I. Dünya Savaşı döneminde (1915-1916) dahi göçmenlerin bürokratik işlemleri devam etmiştir. Arşivlerde yer alan; Trabzon doğumlu Murgullu Hasan Fehmi, Pehlivanzade Ahmed ve Ali oğlu Hüseyin gibi isimlere ait vatandaşlık ve iskan kayıtları, göç sürecinin kökenine (Murgul/Artvin bağlantısına) ve hukuki devamlılığına dair önemli tarihsel veriler sunmaktadır.[4][5]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Bursa il merkezine 24 km, Kestel ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır. Uludağ'ın kuzey yamaçlarında, 651 metre rakımda yer almaktadır. Köyün içinden geçen Güvercinli Dere üzerinde, kanyon yapısı ve zengin bitki örtüsüyle çevrili Saitabat Şelalesi bulunmaktadır.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyün ekonomisi tarım ve turizme dayalıdır.
- Turizm: Saitabat Şelalesi ve çevresindeki tesisler köyün en önemli gelir kaynağıdır. Ayrıca 2002 yılında kurulan Saitabat Köyü Kadınları Dayanışma Derneği, köy kadınlarının ekonomik hayata katılımı açısından Türkiye'de bir model oluşturmuştur. Dernek bünyesinde yöresel ürünlerin (salça, reçel, silor, erişte vb.) üretimi ve satışı yapılmaktadır.
- Tarım: İklim koşullarının elverişliliği sayesinde çilek, ahududu, böğürtlen, kiraz ve erik yetiştiriciliği yaygındır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2023 | 364 |
| 2018 | 402 |
| 2013 | 480 |
| 2000 | 384 |
| 1997 | 389 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Fon Kodu: DH.MKT., Yer No: 281/65, Tarih: H-11-03-1312. Konu: Bursa'nın Derekızık karyesi civarında Gavuralanı denilen mevkide Batum Muhacirleri'nin iskanı ile bu mahallin Saidabad karyesi namıyla isimlendirilmesi ile bu konuda gereğinin yapılmasının ilgililere tebliği.
- ^ T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Fon Kodu: ŞD., Yer No: 1561/5, Tarih: H-11-04-1312. Konu: Bursa'nın Derekızık karyesi civarında Gavuralanı adlı boş arazide iskan olunan Batum muhacirlerinin teşkil edeceği karyenin Sadabad olarak adlandırılması.
- ^ T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Fon Kodu: DH.İ.UM, Yer No: 29/15, Tarih: H-15-10-1333. Konu: Rus tabiiyyetinden Osmanlı tabiiyyetine geçmek isteyen Trabzon'da mukim Murgullu Hasan Fehmi bin Mehmed ve Pehlivanzade Ahmed bin Mehmed ile Bursa'nın Saidabad karyesinde mukim Ali oğlu Hüseyin ve ailesinin mülteci sıfatıyla kayıt ve kabulleri.
- ^ T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Fon Kodu: DH.EUM.ECB., Yer No: 4/33, Tarih: H-27-05-1334. Konu: Batum muhacirlerinden olup Bursa'nın Saidabad karyesinde ikamet eden Ahmed oğlu Enis ile Mahmud oğlu Faris'in şimdiye kadar hiçbir tarafta kayd ve tescil edilmediklerinin tahkikat sonucu anlaşıldığı.
