Seçim sistemi - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Oy Sayma Sistemleri
  • 2 Seçim Sistemleri
  • 3 Kaynakça
  • 4 Ayrıca bakınız

Seçim sistemi

  • العربية
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • Български
  • বাংলা
  • Català
  • Čeština
  • Dansk
  • Deutsch
  • Zazaki
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Galego
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Bahasa Indonesia
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • Қазақша
  • 한국어
  • Кыргызча
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Македонски
  • ဘာသာမန်
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • नेपाली
  • Nederlands
  • Norsk bokmål
  • Polski
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Sicilianu
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • தமிழ்
  • ไทย
  • Lea faka-Tonga
  • Українська
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Vèneto
  • Tiếng Việt
  • 中文
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Seçim sistemleri
Tek kazanan/çoğunluk
Çoğunluk sistemi
  • Tek İsimli Tek Turlu Sistem
  • Serbest Listeli Çoğunluk Sistemi
  • Kapalı Listeli Çoğunluk Sistemi

Çok turlu oylama

  • İki turlu
  • Ayrıntılı oylama
  • Ön seçim
    • Tarafsız
    • birleşik
    • ilk dört
  • Çoğunluk geniş (iki turlu blok oylama)

Sıralamalı / tercihli sistemler

  • Anında ikinci tur (alternatif oylama)
    • Koşullu oylama
    • Coombs'un yöntemi
  • Condorcet yöntemi (Copeland's, Dodgson's, Kemeny–Young, Minimax, Nanson'ın, sıralı çiftler, Schulze, Alternatif Smith)
  • Pozisyonel oylama (Borda kuralı, Nauru/Dowdall yöntemi)
  • Bucklin oylaması
    • Oklahoma birincil seçim sistemi
  • Tercihli blok oylama

Ana/kademeli sistemler

  • Oylama puanı
  • Onay oylaması
    • Birleşik onay oylaması
    • Birleşik birincil
  • Genel yargı
  • Memnuniyet onay oylaması
  • Çoğunluk kararı
  • STAR oylama
Nispi temsil sistemi
Parti listeli
  • Seçim listesi
    • açık liste
    • kapalı liste
    • yerel listeler
  • En yüksek ortalamalar yöntemi
    • D'Hondt
    • Sainte-Laguë
    • Huntington–Hill
  • En büyük artık
    • Tavşan
    • Düşük
    • İmparatorluk
    • Hagenbach-Bischoff
    • Millî bakiye sistemi
  • Dereceli parti listesi PR
    • Yedek oy

Orantılı sıralı oylama biçimleri

  • Devredilebilir tek oy
    • Gregory
    • Wright
    • Schulze STV
    • CPO-STV

Orantılı kardinal oylama biçimleri

  • Orantılı onay oylaması
  • Sıralı orantılı onay oylaması
  • Eşit Paylaşım Yöntemi
  • Phragmen oylama kuralları

İki oranlı paylaştırma

  • Adil çoğunluk oylaması

Ağırlıklı oylama

  • Doğrudan temsil
  • Etkileşimli sunum
  • Sıvı demokrasi
Karma sistemler
Temsil türüne göre
  • Karma üye çoğunlukçu
  • Karma-üye orantılı

Telafi edici olmayan karma sistemler

  • Paralel Sistem
  • Çoğunluk bonusu

Telafi edici karma sistemler

  • Ek üye sistemi
  • Karışık tek oy (olumlu oy aktarımı)
  • Akrep (olumsuz oy aktarımı)
  • Karma oy devredilebilir oy
  • Alternatif Oy Artı
  • İki üye orantılı
  • Kırsal-kentsel orantılı
Diğer sistemler ve ilgili teori
Yarı nispi temsil
  • Devredilemez tek oy
  • Sınırlı Oy Sistemi
  • Kümülatif oylama
  • İki terimli oylama

Diğer sistemler

  • Birden fazla devredilemez oy
  • Çifte eş zamanlı oylama
  • Vekaleten oy kullanma
    • Temsilci oylama
    • Dolaylı STV
    • Sıvı demokrasi
  • Rastgele seçim (sıralama, rastgele oylama)

Sosyal seçim teorisi

  • Arrow'un teoremi
  • Gibbard–Satterthwaite teoremi
  • Kamu tercihi teorisi

Seçim sistemleri listesi

  • Ülkelere göre seçim sistemlerinin listesi
  • Seçim sistemleri karşılaştırılması
  • g
  • t
  • d
Siyaset serisinin bir parçası
Seçimler
Ballot box
Temel tipler
  • Kısmi seçim
  • Kurumsal
  • Doğrudan / Dolaylı
  • Belirli süreli
  • Genel
  • Yerel
  • Ara seçim
  • Çoğulluk
  • Ön seçim
  • Orantılı
  • Geri çağırma
  • Ani seçim
  • Kura ile seçim
  • İki turlu seçim
Terminoloji
  • Anonim seçmen
  • Paylaştırma
  • Denetimler
  • Yarışma
  • Seçim sınırı sınırlaması
  • Çapraz oylama
  • Seçiciler kurulu
  • Seçim hukuku
  • Seçim yasakları
  • Stratejik taksimat
  • Halk teşebbüsü
  • Seçimbilim
  • Gizli oy
  • Oy hakkı
Alt seri
  • Siyasi parti
  • Oylama
  • Seçim sistemi
Liste
  • Ülkelere göre seçimler
  • Yakın seçimler
  • En son
  • Bir sonraki genel seçimlerin listesi
  • 2023 Ulusal ve yerel seçimler
İlgili
  • Seçim güvenliği
  • Seçim hilesi
  • Referandum (ülkelere göre)
  • Seçim reformu
  • Siyasi yolsuzluk
  • Doğrudan demokrasi
  • Politik
  • Politika
  • Parti siyaseti
  • Türkiye seçimleri
  • Ulusal seçim komisyonları
  • Seçim tablosu
  • Oylama sistemleri
  • Seçim sistemleri
  • Siyasi kampanya
  • Hükûmet biçimleri
  • g
  • t
  • d
Siyaset serisinin bir parçası
Siyaset
  • Anahat
  • Dizin
  • Kategori
Birincil konular
  • Siyaset biliminin ana hatları
  • Dizin
  • Ülkelere göre siyaset
  • Alt bölümlere göre siyaset
  • Siyasi ekonomi
  • Siyasi tarih
  • Dünya siyasi tarihi
  • Siyaset felsefesi
Siyasi sistemler
  • Anarşi
  • Şehir devleti
  • Demokrasi
  • Diktatörlük
  • Direktörlük
  • Federelik
  • Feodalizm
  • Hibrit rejim
  • Meritokrasi
  • Monarşi
  • Parlamenter
  • Başkanlık
  • Cumhuriyet
  • Yarı parlamenter
  • Yarı başkanlık
  • Teokrasi
Akademik disiplinler
  • Siyaset bilimi (siyaset bilimcileri)
  • Uluslararası ilişkiler (teori)
  • Karşılaştırmalı siyaset
  • Siyasi analiz
  • Siyaset teorisi
  • Politika çalışmaları
  • Politik psikoloji
  • Siyaset sosyolojisi
Kamu yönetimi
  • Bürokrasi (sokak düzeyi)
  • Teknokrasi
  • Adhokrasi
Siyaset
  • Kamu politikası (doktrin)
  • İç siyaset
  • Dış siyaset
  • Sivil toplum
  • Kamu yararı
Hükûmet dalları
  • Kuvvetler ayrılığı
  • Yasama organı
  • Yürütme erki
  • Yargı
  • Seçim komisyonu
İlgili
  • Egemenlik
  • Politik davranış teorileri
  • Biyoloji ve siyasi yönelim
  • Siyasi örgütler
  • Politik ekonominin eleştirisi
Alt seriler
  • Seçim sistemleri
  • Seçim
  • Oylama
  • Üniter devlet
  • Federalizm
  • Hükûmet
  • İdeoloji
  • Siyasi kampanya
  • Siyasi partiler
  • g
  • t
  • d
Ulusal yasama meclislerinin alt veya tek (tek meclis) meclisine aday seçmek için kullanılan seçim sistemlerini gösteren harita.
Çoğunluk sistemi, tek kazananlı bölgeler
  First-past-the-post voting (tek üyeli çokluk)
  İki turlu seçim (ikinci tur)
  Alternatif oy (alternatif oy)
Çoğunluk sistemi, çok kazananlı bölgeler
  Blok Oy (blok oylama)
  Liste usulü çoğunluk seçim sistemit (parti bloku oylama)
Yarı orantılı sistem
  Sınırlı oylama veya birikimli oylama
  Devredilemez tek oy
  Değiştirilen Borda kuralı

orantılı sistem
      Parti listeli nispi temsil
  Devredilebilir tek oy

Karma sistem
    Karma üyeli nispi temsil
      Karma üye çoğunlukçu temsil
    Çoğunluk ikramiye sistemi
Diğer
  seçim yok
  Eyalete göre değişir
  Bilgi yok
Ulusal yasama meclislerinin alt veya tek (tek meclis) meclisine aday seçmek için kullanılan ana seçim sistemlerini gösteren harita}}.
  Çoğunlukçu temsil (kazanan hepsini alır)
  Nispi temsil sistemi
  Karma üye çoğunlukçu temsil
  Karma üyeli nispi temsil
  Yarı nispi temsil (karışık olmayan)
  No election (e.g. Monarchy)
Yasama organları için ilk-geçmiş-sonrayı kullanan ülkeler.
Devlet Başkanlarını (Cumhurbaşkanı) (doğrudan) seçmek için kullanılan seçim sistemine göre ülkeler
  İki turlu seçim
  Oy çokluğu sistemi
  Alternatif oy
Orantılı seçim sistemine göre ülkeler (alt meclis veya tek meclisli yasama organı):
  Parti listeli nispi temsil
  Devredilebilir tek oy
  Karma üyeli nispi temsil
Karma seçim sistemi kullanan ülkeler (alt meclis veya tek meclisli yasama organı):
Telafi edici olmayan
  Paralel oylama (süperpozisyon): list-PR-PR + FPTP
  Paralel oylama: list-PR + PBV
  paralel oylama: list-PR + TRS
  Koşullu: list-PR veya PBV (%50'nin üzerinde)
  Çoğunluk ikramiye sistemi (füzyon): list-PR + PBV

telafi edici
  Kısmen telafi edici: list-PR + FPTP
  Ek üye sistemi: list-PR + FPTP
  Karışık üye orantılı: list-PR + FPTP
  Çoğunluk ikramiyesi (füzyon): list-PR + PBV

Seçim sistemi, (aynı zamanda bir oylama sistemi) kendilerine memuriyet, temsil yetkisi veya bir vekalet verilecek, kanuni şartlara uygun kişilerin, bir kısım veya bütün vatandaşlar tarafından tercih ve tespit edilmesi işlemine dair sistemdir.

Dar anlamda seçim çerçevesinde seçme ve seçilme hakkı, seçim çevreleri, seçim sürecinin başından sonuna kadar, yani adaylık başvurusundan seçmenlerin oy kullanmasına ve sonuçların açıklanmasına kadar yapılan tüm işlemler, bunları yapan kişi ve kuruluşlar (siyasal partiler), seçim sürecini yöneten ve denetleyen kurumlar (seçim kurulları) ile ilgili kurallar, geniş anlamda seçim sistemini oluşturur.[1] Geniş anlamda seçim sistemi, bir ülkedeki siyasal sistemin, bu arada özgürlükler rejiminin bir parçasıdır; ondan bağımsız olarak düşünülemez.[2]

Oy Sayma Sistemleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • D'Hondt sistemi
  • Millî bakiye sistemi
  • Seçim barajı

Seçim Sistemleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Nispi temsil sistemi
  • Liste usulü çoğunluk seçim sistemi
  • Karma üyeli nispi temsil

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Bülent Daver, “Anayasal Yargı ve Seçim Sistemleri”, Anayasa Yargısı 5, Anayasa Mahkemesi’nin 26. Kuruluş Yıldönümü Nedeniyle Düzenlenen Sempozyumda Sunulan Bildiriler, 25‐26 Nisan 1988, Ankara, 1989, s.137
  2. ^ Daver, agb, s. 15, 137

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Ülkelere göre seçim sistemlerinin listesi
  • Amerika Birleşik Devletleri'nde siyasal aday olma şartları
  • Seçim sandığı
  • Siyasi kampanya
  • Seçimbilim
  • g
  • t
  • d
Seçim sistemi
politika ve seçim serisinin bir parçası
Tek kazanan
  • Onay oylaması
    • Birleşik onay oylaması
    • Birleşik birincil
  • Borda kuralı
  • Bucklin oylaması
  • Condorcet yöntemleri
    • Copeland'ın yöntemi
    • Dodgson'ın yöntemi
    • Kemeny–Young yöntemi
    • Minimax Condorcet yöntemi
    • Nanson'ın yöntemi
    • Sıradaki çiftler
    • Schulze yöntemi
  • Ayrıntılı oylama
  • Oy çokluğu sistemi
  • Alternatif oy
    • Coombs'un yöntemi
    • Koşullu oylama
    • Ek oylama
  • Çoğunluk kararı
  • Basit çoğunlukçuluk
  • Çoğulluk
  • Pozisyonel oylama sistemi
  • Oylama puanı
  • STAR oylama
  • İki turlu seçim
  • Genel yargı
Orantılı
Sistem
  • İkili üye
  • Karma üye (Ek üye)
  • Karışık tek oy
  • Parti listesi
  • Orantılı onay oylaması
  • Kırsal-kentsel
  • Sıralı orantılı onay oylaması
  • Devredilebilir tek oy
    • CPO-STV
    • Hare-Clark
    • Schulze STV
  • Yedek oy
  • Dolaylı tek devredilebilir oylama
Paylaştırma
  • En yüksek ortalamalar yöntemi
    • Webster/Sainte-Laguë
    • D'Hondt
  • En büyük artık yöntemi
  • Düşük kota
  • Hagenbach-Bischoff kotası
  • Tavşan kotası
  • İmparatorluk kotası
Karışık
  • Ek üye sistemi
  • Alternatif oy artı
  • Kümülatif oylama
  • Sınırlı Oy Sistemi
  • Karışık tek oy
  • Paralel Sistem
  • Memnuniyet onay oylaması
  • Skorporo
  • Devredilemez tek oy
kriterler
  • Condorcet kazanan kriteri
  • Condorcet kaybeden kriteri
  • Tutarlılık kriteri
  • Klonların bağımsızlığı
  • Alakasız alternatiflerin bağımsızlığı
  • Smith ağırlıklı alternatiflerin bağımsızlığı
  • Daha sonra zarar görmeme kriteri
  • Çoğunluk kriteri
  • Çoğunluk kaybeden kriteri
  • Tekdüzelik kriteri
  • Karşılıklı çoğunluk kriteri
  • Katılım kriteri
  • Çoğulluk kriteri
  • Çözümlenebilirlik kriteri
  • Ters simetri
  • Smith kriteri
  • Koltuk-oy oranı
Diğer
  • Oy pusulası
  • Seçim barajı
  • Birinci tercih oyları
  • Sıvı demokrasi
  • Kötü oy
  • Geçersiz oy
  • Kura ile seçim
Karşılaştırmak
  • Oylama sistemlerinin karşılaştırılması
  • Ülkelere göre oylama sistemleri
Taslak simgesiSiyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • GND: 4139210-3
  • NKC: ph127224
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Seçim_sistemi&oldid=35329106" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Siyaset taslakları
  • Seçim sistemleri
  • Seçimler
  • Seçimbilim
  • Kamu tercihi teorisi
  • Oylama teorisi
  • Karşılaştırmalı siyaset
Gizli kategoriler:
  • Tüm taslak maddeler
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 20.59, 7 Mayıs 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Seçim sistemi
Konu ekle