Direktörlük sistemi
| Siyaset serisinin bir parçası |
| Siyaset |
|---|
| Siyaset serisinin bir parçası |
| Hükûmet biçimleri |
|---|
|
Hükûmet biçimleri listesi Yönetim biçimlerine göre ülkeler listesi |
Direktörlük sistemi, bir devlet başkanının ve/veya hükûmet başkanının yetkilerini ortaklaşa kullanan birkaç kişiden oluşan bir kurul tarafından yönetilen bir ülkedir.
Siyasi tarih içinde, direktorluk terimi, direktör adı verilen üyelerden oluşan yüksek kolektif devlet kurumlarına uygulanır. Bunlardan en önemlisi, 1795-1799 yılları arasında Fransa'da kurulan Direktoryum'dur. Bu sistem, başkanlıkla eşit statüdeki 12 üyeden oluşan bir yüksek yürütme konseyine sahip olan 1776 Pennsylvania Anayasası'ndan esinlenmiştir. Fransız modeline dayanan bu yönetim şekli, Fransız Devrim Savaşları sırasında Fransa tarafından fethedilen Avrupa bölgelerinde de kurulmuş farklı versiyonlarıyla görülmüştür.[1]
Geçmişte, Uruguay, Yugoslavya (1974'ten sonra), Ukrayna (1918),[2] Bohemya Ayaklanması (1618-1620) ve diğer ülkeler direktoryolar tarafından yönetilmiştir.
Bu yönetim biçimini kullanan ülkelerden biri şu anda İsviçre'dir[3] (ve daha az ölçüde San Marino), burada direktoryolar federal, kanton ve belediye düzeyinde tüm idari birimleri yönetir. İsviçre Federal Konseyi, Federal Meclis tarafından dört yıllığına seçilen yedi üyeden oluşur ve bu üyeler arasında biri dönüşümlü olarak başkan, biri ise başkan yardımcısıdır, ancak normal koşullarda bu pozisyonlar semboliktir. Direktoryolar doğrudan seçmenler tarafından seçilebilir.[4]
Örnekleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüzde
[değiştir | kaynağı değiştir]
İsviçre: Federal Konsey
San Marino: San Marino reis-naibi
Bosna-Hersek: Bosna-Herkes Cumhurbaşkanlığı Konseyi
Avrupa Birliği: Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu
Eski direktörlük sistemleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
New England Konfederasyonu
Pensilvanya: Pennsylvania Topluluğu Yüksek Yürütme Konseyi
Fransa: French Direktuvarı
Kosta Rika: Uyum Paktı
Ukrayna: Ukrayna Müdürlüğü
Sovyetler Birliği: Sovyetler Birliği Merkez Yürütme Komitesi ve Yüksek Sovyet Prezidyumu
Uruguay: Ulusal Yönetim Konseyi ve Ulusal Hükümet Konseyi
Yugoslavya: Yugoslavya Cumhurbaşkanlığı
Nikaragua: Ulusal Yeniden Yapılanma Cuntası
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Directory (French history)." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
- ^ "Directory (Ukrainian ruling body)." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
- ^ "Switzerland | History, Flag, Map, Capital, Population, & Facts". Encyclopedia Britannica. 16 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Buchs, Aurélia; Soguel, Nils (1 Nisan 2022). "Fiscal performance and the re-election of finance ministers–evidence from the Swiss cantons". Public Choice (İngilizce). 191 (1): 31-49. doi:10.1007/s11127-021-00949-z. ISSN 1573-7101.
