Sevda Ferdağ
Sevda Ferdağ | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Lütfiye Dumrul 15 Ağustos 1942 Edremit, Balıkesir, Türkiye |
| Ölüm | 17 Şubat 2024 (81 yaşında) Cihangir, Beyoğlu, İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Kuruçeşme Mezarlığı, Beşiktaş |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Oyuncu, şarkıcı |
| Etkin yıllar | 1958-2012 |
| Ödüller | Tüm Liste |
Sevda Ferdağ veya doğum adıyla Lütfiye Dumrul (15 Ağustos 1942, Balıkesir - 17 Şubat 2024, İstanbul), Türk oyuncu ve şarkıcı.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk yılları ve eğitim hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğum adı Lütfiye Dumrul olan Sevda Ferdağ, 15 Ağustos 1942'de Balıkesir'in Edremit ilçesinde doğdu.[2] Çocukluğu İstanbul'da geçti. Babası Şakir Bey'i ilkokuldayken kaybetti. Sanata değer veren ve çocuklarının sanatçı olmasını isteyen ailesi tarafından oyunculuğa teşvik edildi. Annesi Ayşe Hanım ve oyuncu olan ablası Ferda Ferdağ'ın baskısı sonucu sinema ile tanıştı.[3]
Kariyer hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1958 yılında henüz 16 yaşında iken O Günden Sonra filmi ile Türk sinemasına adım attı. İlk filmindeki başarısızlık ve çalışma şartlarının cazip gelmemesi üzerine ablası ile birlikte Almanya'ya gitti. Burada birçok derginin kapak sayfaları için model oldu ve birçok sinema menajerinden oyunculuk teklifi aldı. Yaşadığı şehir İstanbul'u özleyince beş yıl sonra Türkiye'ye geri döndü.[4] 1963 yılında Azrail'in Habercisi filmi ile tekrar Yeşilçam'da yer aldı. 1964'te Halit Refiğ’in Gurbet Kuşları filminde dansöz rolünde oynadı.
1970'li yılların ikinci yarısından sonra ortaya çıkan Yeşilçam seks furyası Sevda Ferdağ’ı da etkiledi. Komedi ve arabesk filmlerinin yanı sıra furyanın filmleri de ilgi gördü. Ferdağ bu dönemde Hop Dedik Kazım ve Şöhret Budalası gibi filmlerde yer aldı.[4] Kuralları olan oyuncu olmaktan uzak duran Ferdağ, elli yılda 150'nin üzerinde filmde rol aldı. Birçok yapımda "erkekleri baştan çıkaran vamp kadını" rollerine hayat verdi.[3]
1979 yılında Seninle Son Defa filmindeki Nesrin karakteri ile Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazandı. 1998'de Ağır Roman filmindeki rolü ile Altın Portakal En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülüne değer görüldü. 2003 Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri'nde Orhan Aksoy ile birlikte Onur Ödülü tevcih edildi. 2009 yılında Vedat Türkali, Ülkü Erakalın, Yalçın Tura ile birlikte Altın Portakal Yaşam Boyu Onur Ödülü'ne layık görüldü. Ferdağ ödülünü Halit Refiğ adına aldığını söyledi.[5]
Salon komedileri ve "sabun köpüğü" tabir edilen filmlerde başrol, daha kalıcı filmlerde ise yardımcı kadın oyuncu rollerinde oynayan Sevda Ferdağ, Türk filmlerine ilginin azaldığı bir dönemde geçinebilmek için Fahrettin Aslan'ın gazinolarında şarkıcılık yaptı.[2][4]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Sevda Ferdağ, 17 Şubat 2024'te İstanbul Cihangir'deki evinde 81 yaşında hayatını kaybetti.[6] 18 Şubat'ta Zincirlikuyu Camiinde kılınan cenaze namazının ardından Beşiktaş Kuruçeşme Mezarlığına defnedildi.[7]
Filmografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Yapım | Rol | Notlar |
|---|---|---|---|
| 1958 | O Günden Sonra | ||
| 1963 | Helal Olsun Ali Abi | Fettan | |
| Adanalı Tayfur | |||
| Azrailin Habercisi | Hemşire Rita | ||
| Beyoğlu Piliçleri | Çiçek | ||
| 1964 | Beş Şeker Kız | ||
| Günah Kızları | |||
| Gurbet Kuşları | Seval/Naciye | ||
| İstanbul'un Kızları | Leyla | ||
| Sokakların Kanunu | Semra | ||
| Adanalı Tayfur Kardeşler | |||
| Aşkların En Güzeli | |||
| Dullar Tercih Edilir | |||
| Erkek Ali | Haççe Hanım | ||
| Halime'den Mektup Var | Halime | ||
| Hizmetçi Dediğin Böyle Olur | Dadı | ||
| Hızır Dede | Belma | ||
| Hızlı Osman | |||
| Kelebekler Çift Uçar | |||
| Ölümün Ücreti | |||
| On Korkusuz Adam | Sevda | ||
| 1965 | Vahşi Gelin | Leyla | |
| Beleş Osman | |||
| Bir Caniye Gönül Verdim | |||
| Cezmi Band 007.5 | |||
| Hak Yolunda Hazreti Yahya | |||
| Hazreti Yusuf'un Hayatı | Züleyha | ||
| Helal Adanalı Celal | |||
| İstanbul Kazan Ben Kepçe | |||
| Kahreden Kurşun | Sevda | ||
| Kanunsuzlar | Süheyla | ||
| Kart Horoz | Dilber | ||
| Posta Güvercini | Semra | ||
| Şehvetin Esiriyiz | Jale | ||
| Şenol Birol Gool | Tüccarın Kızı | ||
| Son Darbe | Canan | ||
| Sonsuz Geceler | Saime | ||
| Taşralı Amca | |||
| Tavan Arası | |||
| Tehlikeli Adımlar | Fatoş | ||
| 1966 | Aslanların Dönüşü | ||
| Babam Katil Değildi | Sevda | ||
| Çalıkuşu | |||
| Cibali Karakolu | Ayfer Şenay | ||
| Fatih'in Fedaisi | Prenses Zui | ||
| Şehzade Murat ve Gülnaz Sultan | |||
| Severek Döğüşenler | |||
| Yedi Dağın Aslanı | Aleksandra | ||
| Ailenin Yüz Karası | Nevin | ||
| Arzunun Bedeli | Şermin | ||
| Çingene | Cemile | ||
| İnsan Bir Kere Ölür | |||
| Kan Ve Kurşun | |||
| Kanun Benim | Hülya | ||
| Kara Fatma | Kara Fatma | ||
| Karanlıkta Vuruşanlar | |||
| Para Kadın Ve Silah | |||
| 1967 | Anjelik Osmanlı Saraylarında | Anjelik | |
| Angélique In The Ottoman Palac | Anjelik 'Angélique de Peyrac | ||
| Hacı Murat | Sultan | ||
| Hindistan Cevizi | Semra | ||
| Ringo Kid | Mary | ||
| Ağır Suç | Leyla İpek | ||
| Ağlayan Kadın | |||
| Aslan Yürekli Kabadayı | Sevda Yıldız | ||
| Beni Katil Ettiler | Gül | ||
| Çıldırtan Arzu | Deniz | ||
| Çıldırtan Dudaklar | |||
| Demirel'e Söylerim | |||
| Galatalı Mustafa | Sevgi | ||
| Gençlik Türküsü | |||
| Hesap Günü | |||
| İmamın Gazabı | |||
| Kanlı Takip | Nalan | ||
| Kardeş Kavgası | Alev | ||
| Karım Beni Aldatırsa | Fatma | ||
| Ölüm Saati | Gülay | ||
| Sefiller | Fatma | ||
| Son Söz Benim | |||
| Üç Sevdalı Kız | Sevda | ||
| 1968 | Belalı Hayat | Selma | |
| Casus Kıran | Sevda | ||
| Alnımın Kara Yazısı | Leyla | ||
| Anjelik Ve Deli İbrahim | Anjelik | ||
| Benimle Evlenir misin | Leyla | ||
| Bir Damat Aranıyor | Selma | ||
| Çingene Güzeli | Leyla | ||
| Gönüllü Kahramanlar | Dora/Ayşe | ||
| Kabadayı | |||
| Kışlalar Doldu Bugün | |||
| Menderes Köprüsü | Deniz | ||
| Son Vurgun | Meral | ||
| 1969 | Galatalı Fatma | ||
| Gülnaz Sultan | Gülnaz | ||
| Günahını Ödeyen Kadın | |||
| Muhabbet Kuşu | |||
| 1970 | Casus Kıran | ||
| Kanımın Son Damlasına Kadar | |||
| Aşk Hırsızı | |||
| Günahımı Çekeceksin | |||
| 1971 | Ayşecik Bahar Çiçeği | ||
| Tamam mı Canım | |||
| 1972 | Günahsızlar | Gönül | |
| Ay Aman Of | |||
| Şehvet Kurbanı | Ayla Erdağ | ||
| Yalan Dünya | Şarkıcı | ||
| 1973 | Cennetin Kapısı | Perihan | |
| Dikiz Aynası | Leyla | ||
| 1974 | Ne Hakem | Rozita | |
| Hop Dedik Kazım | |||
| 1975 | Deli Deli Tepeli | Fatma | |
| Macera | Stella | ||
| Şöhret Budalası | |||
| 1976 | İntikam Meleği | Gönül | |
| Kapıcılar Kralı | Mahir'in Ev Arkadaşı | ||
| Namus Belası | |||
| 1977 | Derbeder | Sevda | |
| Tokat | Gamze | ||
| 1978 | Seninle Son Defa | Nesrin | |
| 1983 | Bedel | Oya | |
| Davetsiz Misafir | Nurten | ||
| Seni Seviyorum | |||
| 1984 | Kadın Bir Defa Sever | Cavidan | |
| 1986 | Gülümse Biraz | ||
| Öksüzler | Semra | ||
| Sıcak Tatlı Yaz | |||
| 1987 | Kavanozdaki Adam | Nalan | |
| Sevgiye Hasret | Aslı'nın Annesi | ||
| Yaşamaya Mecburum | Sevda | ||
| Ziyaret | Arzu'nun Annesi | ||
| 1988 | Acı Su | ||
| 1991 | Gizli Yüz | Anne-Öğretmen Kadın | |
| 1993 | Tersine Dünya | ||
| Bir Kadın Yüzü | |||
| Senin İçin Bir Kadeh | Rezzan | ||
| 1995 | Yer Çekimli Aşklar | ||
| Cemile Ve Umudun Masalı | |||
| 1996 | Şahin | Zeynep | |
| Sara ile Musa | |||
| Zehra Ana | |||
| 1997 | Ağır Roman | Emine | |
| 1998 | Sıcak Saatler | Cahide Ana | |
| 1999 | Aşkın Dağlarda Gezer | Esma Kadın | |
| Güle Güle | |||
| 2000 | Aşk Güzel Şeydir | ||
| Hanım Ağa | |||
| Kumkapı Olayı / Üzgünüm | |||
| 2002 | Berivan | Hafız Hala | |
| Zeybek Ateşi | Cennet | ||
| 2003 | Gelin | Hacer Hanım | |
| 2004 | Perçem | Gökçe Sultan | |
| 2005 | Şöhret | Macide Soygüder | 1. ve 2. sezon rol almıştır |
| 2006 | Hacı | Zafire Gesili | |
| 2008 | Yaprak Dökümü | Sevda | 1. sezon rol almıştır. |
| 2009 | Ömre Bedel | Mediha | 1. ve 2. sezon rol almıştır. |
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Ödül Töreni | Kategori | Proje | Kaynak | Sonuç |
|---|---|---|---|---|---|
| 1979 | 16. Altın Portakal Film Festivali | En İyi Kadın Oyuncu | Seninle Son Defa | [8] | Kazandı |
| 1998 | 35. Altın Portakal Film Festivali | En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu | Ağır Roman | [8][9] | Kazandı |
| 2003 | 8. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri | Sinema Onur Ödülü | [10] | Kazandı | |
| 2005 | 12. Altın Koza Film Festivali | Yaşam Boyu Onur Ödülü | [11] | Kazandı | |
| 2009 | 46. Altın Portakal Film Festivali | Yaşam Boyu Onur Ödülü | [8][12][13] | Kazandı | |
| 2019 | 51. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri | Onur Ödülü | [14][15] | Kazandı | |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Sinematürk' te Sevda Ferdağ". 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2022.
- ^ a b Seral Cumalı (27 Nisan 2018). "Yeşilçam'da kuralsız ilk kadın". Posta. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ a b "Zoraki 'vamp'". Milliyet. 16 Ocak 2012. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ a b c Selçuk Bulut. "Molatik Nostaljik: Sevda Ferdağ". Milliyet. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ "Altın Portakal'ın Onur Ödülleri verildi". Milliyet. 15 Ekim 2009. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ "Oyuncu Sevda Ferdağ hayatını kaybetti". NTV. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ Murat Deliklitaş, Mustafa Mert Karaca (18 Şubat 2024). "Sevda Ferdağ son yolculuğuna uğurlandı". Demirören Haber Ajansı. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ "3 film 3 olay". www.hurriyet.com.tr. 11 Eki 1998. 30 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ "Sadri Alışık tiyatro ödülleri - Internet Haber". www.internethaber.com. 30 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ "SABAH - 12/06/2006 - Altın Koza 'Beş Vakit'e gitti". arsiv.sabah.com.tr. 14 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ "46. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali, Ödülleri Açıklandı | sadibey.com". 17 Eki 2009. 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ "Altın Portakal film festivalinde iki film ödül aldı". www.hurriyet.com.tr. 18 Eki 2009. 30 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ "51. SİYAD Türkiye Sineması Ödülleri sahiplerini buldu!". Hürriyet. 28 Şubat 2019. 28 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ "51. Sinema Yazarları Derneği (SİYAD) Ödülleri | NouvArt". 30 Mayıs 2024. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Beyazperde'de Sevda Ferdağ
- IMDb'de Sevda Ferdağ
- Sinemalar.com'te Sevda Ferdağ
- SinemaTürk'te Sevda Ferdağ
- TSA´de Sevda Ferdağ 24 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Altın Portakal En İyi Kadın Oyuncu Ödülü sahipleri
- Altın Portakal Ödülü sahibi oyuncular
- Altın Portakal En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü sahipleri
- Altın Portakal Yaşam Boyu Onur Ödülü sahipleri
- 1942 doğumlular
- 2024'te ölenler
- Edremit, Balıkesir doğumlular
- Balıkesir doğumlu oyuncular
- Türk kadın sinema oyuncuları
- Türk kadın dizi oyuncuları
- 20. yüzyılda Türk kadın oyuncular
- 21. yüzyılda Türk kadın oyuncular
- İstanbul ilinde ölenler
- Türk kadın tiyatro oyuncuları
- Kuruçeşme Mezarlığı'na defnedilenler
- Yeşilçam oyuncuları