Zuhal Olcay
Zuhal Olcay | |
|---|---|
| Doğum | Zuhal İşanç 10 Ağustos 1957 Üsküdar, İstanbul, Türkiye |
| Meslek | Oyuncu, şarkıcı |
| Etkin yıllar | 1977-günümüz |
| Evlilik | Selçuk Yöntem (e. 1976; b. 1979) Zafer Olcay (e. 1980; b. 1987) Haluk Bilginer (e. 1992; b. 2004) |
| Çocuk(lar) | 1 |
| Ödüller | Tüm Liste |
| Resmî site | http://www.zuhalolcay.net/ |
Zuhal Olcay (d. 10 Ağustos 1957, İstanbul), Türk oyuncu ve şarkıcıdır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1957 yılında İstanbul'da doğdu. Babası erkek berberi Cevat İşanç, annesi ev hanımı Süheyla İşanç'tır. Ailesinin tek çocuğuydu. Çocukluğunu Üsküdar'da geçirdi. İlkokulu Halil Rüştü İlkokulu'nda ardından Üsküdar Kız Lisesi'nde okudu.
Büyük teyzesi konservatuvarda piyano öğretmeni, teyzelerinden birisi devlet tiyatrosu sanatçısı, bir teyzesi ve eniştesi operacı olan Olcay, ailesinde çok sayıda sanatçı olmasının etkisi ile sanata yöneldi. 14 yaşını doldurduktan sonra Ankara'ya giderek konsevatuvarın tiyatro bölümüne girdi.[1]
1976'da Ankara Devlet Konservatuvarı yüksek bölümünü bitirdi. Aynı yıl sınıf arkadaşı Selçuk Yöntem ile evlendi.[2] Bir sene kadar eşi ile birlikte Londra'da yaşadı; dil öğrendi ve çeşitli işlerde çalıştı.
Yurda döndükten sonra Devlet Tiyatroları'nda oyunculuğa başladı. Üç yıl süren ilk evliliğinin ardından iş insanı Zafer Olcay ile evlenen Zuhal Olcay, İzmir'e yerleşti ve İzmir Devlet Tiyatrosu'nda oyunculuk yaptı. 1981 yılında kızı Ceren dünyaya geldi.[3]
Olcay, 1983'ten itibaren çeşitli televizyon yapımlarında rol aldı; ilk televizyon filmi olan Sönmüş Ocak'tan sonra Parmak Damgası adlı yapım ile tanındı. Film festivallerinde aldığı ödüller ününü artırdı. 1987 yılında ikinci eşi Zafer Olcay'dan boşandı.
Sinema oyunculuğu ile birlikte tiyatro oyunculuğunu da sürdüren Olcay; 1986'da Martı'daki Nina rolüyle Avni Dilligil Tiyatro Ödülü'nü, 1988'de Balkon'daki İrma rolüyle Ankara Sanat Ödülü'nü kazandı. 1989'da Evita adlı müzikalde Evita'yı oynadı.
Evita müzikalindeki başarısı üzerine şarkıcılık kariyeri başladı. Dünden Sonra, Yarından Önce adlı filmde şarkıları seslendiren Olcay, daha sonra Onno Tunç'un bestesi olan parçayı bir albümde seslendirdi.
1989'da Sahte Cennete Veda adlı filmdeki rolüyle Almanya'da Altın Film Şeridi En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazanarak uluslararası bir başarı elde etti.[2]
1987'de eşinden ayrılan Olcay, üçüncü evliliğini 1992'de Londra'da tiyatro oyuncusu Haluk Bilginer ile yaptı. 1990'da Haluk Bilginer ile birlikte Tiyatro Stüdyosu adlı özel tiyatronun kurucuları arasında yer aldı ve bu tiyatroda Aldatma, Kankardeşler, Histeri, Balkon gibi oyunlarda başrol üstlendi.
1990'da senaryosunu Orhan Pamuk'un (Kara Kitap adlı kendi romanından) yazdığı, Ömer Kavur'un yönettiği, Antalya Altın Portakal Festivali'nde En İyi Film Ödülü'nü ve Uluslararası İstanbul Film Festivali En iyi yerli film ödülü'nü alan Gizli Yüz'de oynadı.[4]
Çeşitli siyasi eylemlere de katılan Olcay'a Bakırköy Belediye Başkanı Adaylığı teklif edildi.[ne zaman?][kimin tarafından?]
Üsküdar'da kiralayıp restore ettikleri Tiyatro Stüdyosu'nun 1996'da yanması üzerine 1999'da Haluk Bilginer ile birlikte Oyun Atölyesi'ni kurdu. Olcay, Oyun Atölyesi'nin sahnelediği ilk oyun olan Steven Berkoff’un Dolu Düşün Boş Konuş adlı oyunundaki rolüyle Afife Tiyatro Ödülleri "En İyi Komedi Kadın Oyuncusu" Ödülü'nü aldı. Çift, İstanbul'un Moda semtinde bir apartmanı restore ederek oluşturduğu tiyatro mekanını 2002'de açtı. Zuhal Olcay'ın Bilginer ile olan evliliği 2004 yılında sona erdi.[3]
2000 yılında Düşünceye Özgürlük 2000 adlı kitaba yayıncı olarak imza koyan 23 kişiden biri oldu. DGM tarafından "halkı, sınıf, ırk, din, mezhep ve bölge farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etmek" suçlarından, Yargıtay 9. Ceza Dairesi ise "kanunun cürüm saydığı neşriyatı nakletmek" suçundan yargılandı.[5] 2003 yılında bu dava beraat kararı ile sonuçlandı.[6]
2001 yılında Tayfun Pirselimoğlu'nun yönettiği Montreal Dünya Film Festivali'nde Jüri Özel Ödülü olan Hiçbiryerde'de oynadı.[4]
2002-2004 yılları arasında “Siyah- Beyaz Dinleti” adlı müzikal bir gösteri yaptı.[7] 2004 yılında üçüncü eşi Haluk Bilginer'den boşandı.[8]
Müzik çalışmalarını önce Vedat Sakman, daha sonra Bülent Ortaçgil ile devam eden ve Küçük Bir Öykü, 'İyisin gibi parçalarla müzik listelerine giren Olcay'ın Küçük Bir Öykü (1989), İki Çift Laf (1990), Oyuncu (1993), İhanet (1998), Başucu Şarkıları (2001), Başucu Şarkıları-2 (2005), Aşk'ın Halleri (2009) ve Cengiz Onural'la ortak çalışması olan Hiçbiryerde isimli albümleri vardır.
Olcay, 2008 senesinde TV8'de her perşembe "Mevzuhal" adıyla canlı performans programını sundu. Son olarak, 2015 senesinde "Başucu Şarkıları 3" albümünü yayınlamıştır.
2019'da 26. Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali’nde Onur Ödülü'ne değer görüldü.[9] Festivalin bir yayını olarak hayatı Ali Can Sekmeç tarafından "İçimdeki Çocuk" adıyla kitaplaştırılmıştır.
Zuhal Olcay, Oyuncular Sendikası'nın 5. Olağan Genel Kurulunda sendikanın Genel Başkanı seçildi.[10]
Filmografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Filmler
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1983: İhtiras Fırtınası
- 1985: Amansız Yol
- 1985: Halkalı Köle
- 1985: Kurşun Ata Ata Biter
- 1986: Ateşten Gömlek
- 1986: Genç ve Dul
- 1986: İstek
- 1986: Oteldeki Cinayet
- 1987: Bir Avuç Gökyüzü
- 1987: Dünden Sonra Yarından Önce
- 1987: Gece Yolculuğu
- 1987: Bir Günah Gibi
- 1988: Sahte Cennete Veda
- 1989: Medcezir Manzaraları
- 1990: Gizli Yüz
- 1991: Kara Sevdalı Bulut
- 1992: İki Kadın
- 1993: Ay Vakti
- 1994: Bir Sonbahar Hikayesi
- 1995: Aşk Üzerine Söylenmemiş Her şey
- 1996: 80. Adım
- 1996: İstanbul Kanatlarımın Altında
- 1999: Issızlığın Ortasında Sinema
- 1999: Salkım Hanımın Taneleri
- 2000: Gece Martıları
- 2001: Hiçbiryerde
- 2004: Simbiyotik
- 2007: İyi Seneler-Londra
- 2009: Güz Sancısı
- 2020: Aşk Tesadüfleri Sever 2
- 2023: Merve Kült
TV dizileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1980: Sönmüş Ocak
- 1985: Parmak Damgası
- 1986: Varsayalım İsmail
- 1987: Ateşten Günler
- 1987: Gecenin Öteki Yüzü
- 1989: Baharın Bittiği Yer
- 1993: The Young Indiana Jones Chronicles "Istanbul, September 1918"
- 1994: Artist Palas
- 1997: Medeni Haller
- 1999: Çatısız Kadınlar
- 2001: Yeditepe İstanbul
- 2002: Ti Show
- 2005: Seni Çok Özledim
- 2007: Geniş Zamanlar
- 2008: Beni Unutma
- 2010: Arka Sokaklar
- 2010: Umut Yolcuları
- 2011: İffet
- 2013: Bir Aşk Hikayesi
- 2014: Urfalıyam Ezelden
- 2016: Yüksek Sosyete
- 2020: Alev Alev
- 2021: Saklı
- 2022-2023: Gecenin Ucunda
- 2025: Piyasa
Sunuculuk
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1979: TRT 23 Nisan Çocuk Şenliği Programı
- 2008: Mevzuhal
Tiyatro oyunları
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1977: Üçüncü Selim: Celal Esat Arseven / Salah Cimcoz - Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1977: İzin Günü: Otto Fischer - Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1978: Othello: William Shakespeare - Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1979: Deli Dumrul: Güngör Dilmen - İstanbul Devlet Tiyatrosu
- 1982: Fazilet Eczanesi: Haldun Taner - İzmir Devlet Tiyatrosu
- 1985: İlk Yıllar "Roksolan" : Orhan Asena - İstanbul Devlet Tiyatrosu
- 1985: Martı: Anton Çehov - İstanbul Devlet Tiyatrosu
- 1986: Söz Veriyorum: Aleksei Arbuzov - İstanbul Devlet Tiyatrosu
- 1990: Aldatma: Harold Pinter - Tiyatro Stüdyosu
- 1991: Kan Kardeşleri: Willy Russell - Tiyatro Stüdyosu
- 1997: Histeri: Terry Johnson - Tiyatro Stüdyosu
- 1998: Balkon: Jean Genet - Tiyatro Stüdyosu
- 1999: Dolu Düşün Boş Konuş: Steven Berkoff - Oyun Atölyesi
- 2000: Ayrılış: Tom Kempinsky - Oyun Atölyesi
- 2005: Nathalie: Philippe Blasband - Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu
- 2009: Şölen: Moira Buffini - Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu
- 2017: Aşk Halleri: Maria Goss - Elf Yapım
Diskografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1984: 21. Antalya Film Şenliği, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu (İhtiras Fırtınası)
- 1985: 22. Antalya Film Şenliği, En İyi Kadın Oyuncu (Amansız Yol)
- 1986: Avni Dilligil Tiyatro Ödülü, (Martı)
- 1988: Ankara Sanat Ödülü, (Balkon)
- 1989: Almanya Altın Film Şeridi En İyi Kadın Oyuncu Ödülü, (Sahte Cennete Veda)
- 1989: 2. Ankara Film Şenliği, En İyi Kadın Oyuncu (Dünden Sonra Yarından Önce)
- 1990: 3. Ankara Film Şenliği, (Medcezir Manzaraları)
- 1994: 6. Ankara Film Festivali, En İyi Kadın Oyuncu (Bir Sonbahar Hikâyesi)
- 2000: 4. Afife Tiyatro Ödülleri, Yılın En Başarılı Müzikal ya da Komedi Kadın Oyuncusu (Dolu Düşün Boş Konuş)
- 2001: 6. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri, En Başarılı Kadın Oyuncu (Ayrılış)
- 2002: 21. İstanbul Film Festivali, En İyi Kadın Oyuncu (Hiçbiryerde)
- 2002: 24. Siyad Türk Sineması Ödülleri, En İyi Kadın Oyuncu (Hiçbiryerde)
- 2003: 6. Gökçeada Film Festivali, En İyi Kadın Oyuncu (Hiçbiryerde)
- 2006: 10. Afife Tiyatro Ödülleri, Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu (Nathalie)
- 2019: Altın Koza Film Festivali, Yaşam Boyu Onur Ödülü[11]
Hakkında açılan davaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Sanatçı 2000 yılında hakkında açılan Düşünceye Özgürlük 2000 davası dışında, 2012 yılında hakkında "hakaret" suçundan görülen ceza davasında 10 bin 620 lira para cezasına çevrilen para cezası aldı.[12]
5 Ağustos 2016'da, Kadıköy'de bir mekanda söylediği şarkı sırada Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret içerecek şekilde eliyle hareket yaptığını şeklindeki şikayet sonucu "cumhurbaşkanına alenen hakaret" suçundan açılan davada 2018 yılında önce bir yıl hapis cezasına çarptıran İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, eylem alenen gerçekleştiği gerekçesiyle cezayı 1 yıl 2 aya çıkardı. Daire hapis cezasının ertelenmesine, sanığın 1 yıl 6 ay süreyle denetime tabi tutulmasına hükmetti.[13] Erdoğan'ın avukatları ise 11 ay 20 günlük hapis cezasının ertelenmesi yönünde verdiği kararı temyiz etti. 19 Temmuz 2019'da Yargıtay 16. Ceza Dairesi, ertelenen 11 ay 20 gün hapis cezasını onadı.[14]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Onur Bayrakçeken (13 Nisan 2021). "Zuhal Olcay: "Sahne, kendimi en özgür hissettiğim yer"", 24. Episode Dergisi. 27 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi27 Mayıs 2021.
- ^ a b Dedeyi, Mezin (15 Eylül 2013). "Hüznün en çok yakıştığı kadın: Zuhal Olcay". röportaj. Akşam. 20 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2019.
- ^ a b "Biten bir evliliğin sayfaları". Hürriyet Gazetesi. Kelebek eki. 26 Aralık 2004. 20 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2019.
- ^ a b Teksoy, Rekin (2005). Sinema Tarihi Cilt 2 (3. bas.). İstanbul: Oğlak Yayınları. s. 920. ISBN 978 - 975 - 329 - 647 - 2.
- ^ "'Düşünceye Özgürlük' yeniden". yenişafak.com.tr. Yeni Şafak. 27 Mart 2002. 20 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2019.
- ^ "2003-09-30 Düşünceye Özgürlük 2000 Davasinda Karar". Avrupa Birliği Başkanlığı. Anadolu Ajansı. 4 Temmuz 2007. 20 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2019.
- ^ "ULUSAL YARIŞMA" (PDF). 25.İstanbul film festivali katalogu 1-16 Nisan 2006. 2006. s. 34. 20 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)21 Temmuz 2019.
- ^ "Olcay ve Bilginer boşandı". Hürriyet. 17 Aralık 2004. 27 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
- ^ "Altın Koza Film Festivali Onur Ödülü Zuhal Olcay ve Zülfü Livaneli'ye verilecek". Evrensel. 12 Eylül 2019. 14 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "Oyuncular Sendikası'nın yeni başkanı Zuhal Olcay oldu". Evrensel. 7 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2020.
- ^ "Zuhal Olcay 'pis suratlı' dediği görevliye tazminat ödeyecek". Milliyet Gazetesi. 11 Nisan 2016. 20 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
- ^ Filiz Kınık-Ali Cevahir Aktürk (12 Temmuz 2018). "Zuhal Olcay'a 'Cumhurbaşkanına hakaret' suçundan hapis cezası". Anadolu Ajansı. 14 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2018.
- ^ "Zuhal Olcay'ın hapis cezası onandı". cnnturk.com.tr. CNN Türk. 19 Temmuz 2019. 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2019.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Zuhal Olcay
- SinemaTürk'te Zuhal Olcay
- Discogs'ta Zuhal Olcay diskografisi
- Altın Portakal En İyi Kadın Oyuncu Ödülü sahipleri
- Altın Portakal Ödülü sahibi oyuncular
- Altın Portakal En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü sahipleri
- Afife Tiyatro Ödülleri Yılın En Başarılı Müzikal ya da Komedi Kadın Oyuncusu Ödülü sahipleri
- Yaşayan insanlar
- Zuhal Olcay
- 1957 doğumlular
- Üsküdar doğumlular
- İstanbul ili doğumlu kadın oyuncular
- İstanbul ili doğumlu kadın şarkıcılar
- Türk kadın sinema oyuncuları
- Türk kadın tiyatro oyuncuları
- Türk kadın dizi oyuncuları
- Türk kadın pop şarkıcıları
- Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuvarında öğrenim görenler
- 1980'lerin şarkıcıları
- 1990'ların şarkıcıları
- 2000'lerin şarkıcıları
- 2010'ların şarkıcıları
- 2020'lerin şarkıcıları
- 20. yüzyılda Türk kadın oyuncular
- 21. yüzyılda Türk kadın oyuncular
- 20. yüzyılda Türk kadın şarkıcılar
- 21. yüzyılda Türk kadın şarkıcılar
- Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarında öğrenim görenler
- En İyi Kadın Oyuncu Alman Film Ödülü sahipleri
- En İyi Kadın Oyuncu Altın Koza Ödülü sahipleri
- Devlet tiyatroları sanatçıları
- Ada Müzik sanatçıları
- Altın Koza Yaşam Boyu Onur Ödülü sahipleri
- Altın Kelebek Ödülü sahipleri