Tilbe Saran
Tilbe Saran | |
|---|---|
.png) Saran, 2022 | |
| Doğum | 21 Mayıs 1961 İstanbul, Türkiye |
| Meslek | Oyuncu |
| Etkin yıllar | 1984-günümüz |
| Evlilik | Rüstem Batum (e. 1985; b. 1992) |
Tilbe Saran (d. 21 Mayıs 1961, İstanbul), Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı.
İstanbul Şehir Tiyatrosu (1989-1995) ve kurucularından olduğu Aksanat Prodüksiyon Tiyatrosu'nda (1995-2005), Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu'nda, Semaver Kumpanya, Tiyatro Pera, Pürtelaş Tiyatro Topluluğu gibi birçok toplulukla otuzdan fazla oyun sahneledi. Kral Lear, Vanya Dayı, Tek Kişilik Şehir, Alacaklılar, Cesaret Ana, Abelard ve Heloise gibi oyunlarda canlandırdığı roller ile çok sayıda tiyatro ödülüne değer görüldü.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]21 Mayıs 1961 tarihinde İstanbul'da doğdu. Annesi antropolog Nephan Saran, babası avukat İsmail Hakkı Saran'dır.[1] İlköğrenimini Maçka İlkokulu'nda, ortaöğrenimini Saint Benoit Fransız Lisesinde tamamladı. İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü ve İstanbul Belediye Konservatuvarı Tiyatro Bölümünden öğrenim gördü.[2] Çetin İpekkaya, Yıldız Kenter, Mehmet Birkiye, Suat Özturna, Cüneyt Türel, Engin Uludağ ve Müjdat Gezen'in öğrencisi oldu.
İlk kez öğrenci iken Kenter Tiyatrosunda sahnelenen Tennessee Williams’ın Arzu Tramvayı adlı oyununda sahneye çıktı.[1] Ardından Dormen Tiyatrosu'nda Otel Paradiso (1984) adlı oyunda ilk defa profesyonel olarak rol aldı. 1985 yılında Rüstem Batum ile evlendi ve bir süre tiyatroya ara verdi.[3] Batum ile evliliği 1992'de boşanma ile son buldu.
1989 yılında konservatuardan mezun oldu. 1989-1995 arasında İstanbul Şehir Tiyatrosunda oyunculuk yaptı.[4] Kral Lear, Vanya Dayı, Tartuffe, Bezik Oynayan Kadınlar adlı oyunlarda rol aldı. Kral Lear, Vanya Dayı, Tartuffe oyunlarındaki performansı ile çeşitli ödüllere değer görüldü. Tiyatro Araştırmaları Laboratuvarı'nda Erol Keskin ve Beklan Algan'la birlikte araştırmalarda bulundu.[4]
İstifa ederek İstanbul Şehir Tiyatrolarından ayrıldıktan sonra İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü'ndeki eğitimini tamamladı. 1995'te Cüneyt Türel ve Işıl Kasapoğlu ile birlikte Türkiye'de hiç sahnelenmemiş oyunları sahnelemek üzere İstanbul'da Aksanat Prodüksiyon Tiyatrosu'nu kurdu. Bu tiyatronun Beyoğlu'ndaki sahnesinde sahnelenen yedi oyunda başrol üstlendi. Abélard ve Héloise, Alacaklılar, Tek Kişilik Şehir, Fernando Krapp Bana Mektup Yazmış oyunlarıdaki performansı ile çeşitli ödüllere değer görüldü. Bu dönemde Kenter Tiyatrosu yapımı iki oyunda da rol aldı.
2005 yılında Aksanat Prodüksiyon Tiyatrosundan ayrıldı ve Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu ile çalıştı. 2009-2010 yıllarında Fransa’daki "Türkiye Sezonu" çerçevesinde, Paris'te sahnelenen, Sedef Ecer'in Fransızca kaleme aldığı “Sur Le Seuil " (Eşikte) adlı oyunuda rol aldı.[5] Oyun 17. İstanbul Tiyatro Festivali’nin konuğu olarak Türkiye'de okuma tiyatrosu şeklinde oynandı.[6]
2011'de Ayşe Bayramoğlu'un kaleme aldığı “Düğün” adlı oyunun metninin oluşmasının sahnelenmesine kadar her aşamasında yer aldı ve yönetmenliğini üstlendi.[7] Semaver Kumpanya yapımı "Cesaret Ana ve Çocukları", Pürtelaş Tiyatro Topluğu'nun "Savaş" adlı oyunu, Tiyatro Pera'nın 2016'dan itibaren sahnelediği "Vanya, Sonya, Maşa ve Spike" adlı oyunlardaki rolleri ile çeşitli ödüllere değer görüldü.
2014 yılı Eylül ayından itibaren 3 yıl boyunca Oyuncular Sendikası Genel Sekreteri olarak görev aldı.[8]
Çeşitli radyo, sinema ve televizyon çalışmalarının yanı sıra seslendirme ve eğitmenlik de yapmaktadır. 2006 yılından beri Kadir Has Üniversitesi Tiyatro Bölümünde eğitmenlik yapmaktadır.
Tiyatro oyunları
[değiştir | kaynağı değiştir]| Rol aldığı bazı oyunlar | |||
|---|---|---|---|
| Yıl | Oyun | Oyun yazarı | Tiyatro sahnesi |
| 2019 | Vahşet Tanrısı | Yasmina Reza | DasDas |
| 2017 | Martı | Anton Çehov | Tiyatro Pürtelaş |
| 2016 | Vanya Sonya Maşa ve Spike | Christopher Durang | Tiyatro Pera |
| 2014 | Savaş | Lars Noren | Tiyatro Pürtelaş |
| 2001 | Düğün | Tilbe Saran - Evren Ercan - Eda Çatalçam - Ayşe Bayramoğlu | Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu |
| 2008 | Cesaret Ana ve Çocukları | Bertolt Brecht | Semaver Kumpanya |
| 2006 | Koca Bir Aşk Çığlığı | Josiane Balasko | Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu |
| 2005 | Nathalie | Philippe Blasband | |
| 2004 | İki Hayat Sonra | Brian Friel | Kent Oyuncuları |
| 2003 | Fernando Krapp Bana Mektup Yazmış | Tankred Dorst | Aksanat Prodüksiyon Tiyatrosu |
| 2002 | Tek Kişilik Şehir | Behiç Ak | |
| 2001 | Bay Knepp | Jorge Goldenberg | |
| 2000 | Sevilmek | Bilge Karasu | |
| 1999 | Molly S. | Brian Friel | |
| 1998 | Alacaklılar | August Stringberg | |
| 1997 | Abelard Ve Heloise | R. Duncan | |
| 1996 | Martı | Anton Çehov | Kent Oyuncuları |
| 1995 | Çalıkuşu | Reşat Nuri Güntekin | İstanbul Şehir Tiyatrosu |
| 1994 | Vanya Dayı | Anton Çehov | |
| 1992 | Tartuffe | Molière | |
| 1990 | Kral Lear | William Shakespeare | |
| 1989 | Hangisi Karısı | Ray Cooney | Dormen Tiyatrosu |
| Yönettiği oyunlar | |||
| Yıl | Oyun | Oyun yazarı | Tiyatro sahnesi |
| 2011 | Düğün | Tilbe Saran - Evren Ercan - Eda Çatalçam - Ayşe Bayramoğlu | Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu |
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kazandığı ödüller | |||
|---|---|---|---|
| Yıl | Ödül veren organizasyon | Kategori | Çalışma |
| 1986 | Lions Tiyatro Ödülleri | En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu | Hangisi Karısı Dormen Tiyatrosu |
| Avni Dilligil Tiyatro Ödülleri | En İyi Kadın Oyuncu | Kral Lear - İstanbul Şehir Tiyatrosu | |
| 1990 | Kültür Bakanlığı | ||
| 1991 | Avni Dilligil Tiyatro Ödülleri | Vanya Dayı - İstanbul Şehir Tiyatrosu | |
| 1993 | Kültür Bakanlığı | Tartuffe - İstanbul Şehir Tiyatrosu | |
| 1994 | MGD Tiyatro Ödülleri | Çalıkuşu - İstanbul Şehir Tiyatrosu | |
| 1996 | Avni Dilligil Ödülleri | Abelar Ve Heloise - Aksanat | |
| 1998 | 2. Afife Tiyatro Ödülleri | Alacaklılar - Aksanat | |
| 2002 | 6. Afife Tiyatro Ödülleri | En İyi Komedi Kadın Oyuncu | Tek Kişilik Şehir - Aksanat |
| 2003 | Tiyatro Dergisi | En İyi Kadın Oyuncu | Fernando Krapp Bana Mektup Yazmış - Aksanat |
| Ankara Sanat Kurumu | |||
| 4. Lions, Tiyatro Ödülleri | |||
| 2006 | Tiyatro Dergisi | Yılın Kadın Oyuncusu | Nathalie - Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu |
| 2008 | Lions Tiyatro Ödülleri | En İyi Kadın Oyuncu | Koca Bir Aşk Çığlığı - Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu |
| 14. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri | Cesaret Ana ve Çocukları - Semaver Kumpanya | ||
| 2011 | 48. Antalya Altın Portakal Film Festivali | En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü | Zenne |
| 2016 | 21. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri | Yardımcı Rolde Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu (Dram) | Çekmeceler |
| 2017 | 26. Tiyatro Eleştirmenleri Birliği (TEB) Ödülleri[9] | Yılın Kadın Oyuncusu | Vanya, Sonya, Maşa ve Spike - Tiyatro Pera |
| XVII. Direklerarası Seyirci Ödülleri | Sürekli Mükemmeliyet[10] | ||
| 22. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri | Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu (Komedi, Kara Komedi ve Müzikal) | Vanya, Sonya, Maşa ve Spike - Tiyatro Pera | |
| 2025 | 12. Yeni Tiyatro Dergisi Emek ve Başarı Ödülleri[11] | Yılın Oyuncusu | Afife |
| Adaylıkları | |||
| Yıl | Ödül veren organizasyon | Kategori | Çalışma |
| 1997 | Afife Tiyatro Ödülleri | Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu | Abelard ve Heloise - Aksanat |
| 1999 | Afife Tiyatro Ödülleri | Molly S. - Aksanat | |
| 2000 | Afife Tiyatro Ödülleri | Sevilmek - Aksanat | |
| 2001 | Afife Tiyatro Ödülleri | Mösyö Knepp - Aksanat | |
| 2004 | Afife Tiyatro Ödülleri | Fernando Krapp Bana Mektup Yazmış - Aksanat | |
| 2005 | Afife Tiyatro Ödülleri | İki Hayat Sonra - Kent Oyuncuları | |
| 2006 | Afife Tiyatro Ödülleri | Nathalie - Aysa Organizasyon | |
| 2008 | Afife Tiyatro Ödülleri | Yılın En Başarılı Müzikal ya da Komedi Kadın Oyuncusu | Koca Bir Aşk Çığlığı - Aysa Organizasyon |
| 2012 | Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri | Yılın En Başarılı Yardımcı Kadın Oyuncusu | Zenne |
| 2013 | 45. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri[12] | En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu | |
| 2014 | Afife Tiyatro Ödülleri | Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu | Savaş - Tiyatro Pürtelaş |
| Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri | Savaş - Tiyatro Pürtelaş | ||
| 2016 | 48. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri[13] | En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu | Çekmeceler |
| 2018 | Afife Tiyatro Ödülleri | Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu | Martı - Tiyatro Pürtelaş |
| Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri | Yılın En Başarılı Yardımcı Kadın Oyuncusu | Yol Ayrımı | |
| 2023 | 55. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri[14] | En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu | Bergen |
Filmografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]| Sinema[15] | |||
|---|---|---|---|
| Yıl | Yapım | Rol | Yönetmen |
| 2022 | Bergen | Sabahat | Mehmet Binay ve Caner Alper |
| 2021 | Seni Buldum Ya | Arzu | Reha Erdem |
| 2017 | Yol Ayrımı | Nur | Yavuz Turgul |
| 2015 | Çekmeceler | Saadet | Caner Alper - Mehmet Binay |
| 2012 | Zenne | Sevgi | |
| 2009 | Ezber | Tolga Öztorun | |
| Turquaze | Meryem | Kadir Balcı | |
| 2006 | Beş Vakit | Ömer'in annesi | Reha Erdem |
| 2004 | Korkuyorum Anne | Cast Danışmanı | |
| 1998 | Kaç Para Kaç | Parktaki Kadın | |
| 1996 | Bir Erkeğin Anatomisi | Saime | Yavuz Özkan |
| 1985 | Kırlangıç Fırtınası | Atilla Candemir | |
| İnternet | |||
| Yıl | Yapım | Rol | Platform |
| 2017 | 7 Yüz | Vildan | BluTV |
| 2022 | Sıcak Kafa | Emel | Netflix |
| 2023 | Do Not Disturb | Anne Ses | |
| Sarmaşık Zamanı | Münevver | BeIN CONNECT | |
| Bihter | Arsen Hala | Amazon Prime | |
| Kuş Uçuşu | Zerrin | Netflix | |
| Yakında | Masumiyet Müzesi | Vecihe Basmacı | |
| Yakında | Son Yemek | Yaşlı Canan | Amazon Prime |
| Televizyon | |||
| Yıl | Yapım | Rol | Notlar |
| 2024-2025 | Şakir Paşa Ailesi: Mucizeler ve Skandallar | - | Seslendirme |
| 2024 | Yalı Çapkını | Psikolog | |
| 2024 | Yaban Çiçekleri | Nurten Ataman | |
| 2023 | Çöp Adam | Psikolog Türkan | |
| 2020 | Menajerimi Ara | Sabiha | |
| 2017-2019 | İstanbullu Gelin | Psikolog İdil | |
| 2016-2017 | Cesur ve Güzel | Fügen | |
| 2016 | Göç Zamanı | Hanım | |
| 2014-2015 | Şeref Meselesi | Zeliha Kılıç | |
| 2013 | İntikam | Hale Çelik | |
| 2011 | Umutsuz Ev Kadınları | Handan | Seslendirme |
| 2010 | Yer Gök Aşk | ||
| 2008 | Beni Unutma | ||
| 1987-1990 | Kuruntu Ailesi | Didem | |
| 1986 | Çalıkuşu | ||
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "'Neler gördük geçirdik bu da geçer yahu!'". Habertürk. 26 Eylül 2015. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ "Tilbe Saran". Tilbe Saran. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Erkeklerin Durumunu Acıklı Buluyorum! – Tilbe Saran". 17 Mart 2006. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ a b "İktidar sanatı gözden düşürmek istiyor". Evrensel net sitesi. 14 Ocak 2008. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ "Sedef Ecer'in oyunu Paris'te çok beğenildi". Haberturk.com. 21 Ocak 2010. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ "Eşikte Tiyatro Festivali için İstanbul'da". Cumhuriyet. 6 Mayıs 2010. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ "Düğün bu akşam başlıyor". Cumhuriyet. 4 Mayıs 2011. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ "Biz Kimiz". Oyuncularsendikasi.org. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ Aydın, Önder (29 Mart 2017). "Tiyatro Eleştirmenleri, Yılın En İyi Tiyatro Oyunlarını Belirledi". Sanat Duvarı. Erişim tarihi: 5 Kasım 2025.
- ^ "17. Direklerarası Seyirci Ödülleri Açıklandı". 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2017.
- ^ "Yeni Tiyatro ve Yeni Sinema Dergisi Emek ve Başarı ödülleri açıklandı". T24. 10 Haziran 2025. Erişim tarihi: 6 Kasım 2025.
- ^ "45. SİYAD - Sinema Yazarları Derneği Ödülleri Adayları Belli Oldu!". Beyazperde. 9 Ocak 2013. 30 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2025.
- ^ "48. SİYAD Ödülleri'ne aday olanlar açıklandı". ranini.tv. 14 Ocak 2016. 15 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2025.
- ^ "SİYAD Türkiye Sineması Ödülleri adayları açıklandı". Duvar Gazete. 3 Ocak 2023. 1 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2025.
- ^ "Tilbe Saran". imdb. 11 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Tilbe Saran
- Tilbe Saran 14 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., SinemaTürk
- Tilbe Saran 14 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., TSA
- Tilbe Saran, Twitter
- Tilbe Saran, Instagram
- Tilbe Saran 5 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ekşi sözlük
- Dayanışmanın 100'ü Şiir, Tilbe Saran 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Altın Portakal Ödülü sahibi oyuncular
- Altın Portakal En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü sahipleri
- Afife Tiyatro Ödülleri Yılın En Başarılı Müzikal ya da Komedi Kadın Oyuncusu Ödülü sahipleri
- 1961 doğumlular
- İstanbul Şehir Tiyatroları sanatçıları
- Türk kadın tiyatro oyuncuları
- Türk kadın sinema oyuncuları
- Türk kadın dizi oyuncuları
- Türk kadın seslendirme sanatçıları
- Saint Benoît Fransız Lisesinde öğrenim görenler
- Yaşayan insanlar
- İstanbul ili doğumlu kadın oyuncular