Sirmium (thema)
| |||||||||||||||||||||
Sirmium theması (Yunanca: θέμα Σιρμίου), günümüzde Sırbistan, Hırvatistan ve Bosna-Hersek'i kapsayan 11. yüzyılda var olan bir Bizans idari birimi (thema) idi. Başkenti Sirmium (modern Sremska Mitrovica) idi.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]6. yüzyılda bu bölgede başka bir Bizans eyaleti daha vardı. Pannonia olarak biliniyordu ve başkenti Sirmium'da bulunuyordu, ancak boyutu çok daha küçüktü.
11. yüzyılın başında, daha sonra Sirmium Theması haline gelen bölge, Birinci Bulgar İmparatorluğu sınırları içinde, Çar Samuil ile Sermon olarak bilinen yerel dük (voyvoda) Sirmium ve çevresini yönetiyordu. Uzun bir savaşta Bizans imparatoru II. Basileios Bulgaristan'ı fethetti ve kendi topraklarında generaller (Stratigos) altında yeni Bizans themaları ve diğer yerel valilikler kurdu. Samuil'in krallığının merkezi kısmı Bulgaristan theması, kuzeydoğu kısmı Paristrion theması ve kuzeybatı kısmı Sirmium theması oldu.
1019-1920'de, Sirmium, Ras ve Prizren piskoposluklarından (kabaca günümüz Sırbistan'ına karşılık gelir) Ohri Başpiskoposluğu bölgesindeki en batıdaki piskoposluklar olarak bahsedilir.[1] Bu eparhlığın batısında, Dirrahium Metropolitliği ve denizcilik şehirlerinin Katolik piskoposluğunun dini vilayetleri ile bir sınır bölgesi uzanıyordu.[1]
Coğrafyası
[değiştir | kaynağı değiştir]Sirmium themasının kesin sınırları belirsizdir: bazı kaynaklara göre, tema Sirem bölgesini (Sava nehrinin kuzey kıyısında) ve Sava nehrinin güney kıyısındaki modern Sırbistan ve Bosna-Hersek'in bazı kısımlarını içeriyordu[2] diğer kaynaklara göre ise Tuna'nın güney kıyısında ve Sava boyunca uzanıyordu.
Bu süre zarfında, Sava'nın her iki yakasındaki bölgeler için "Sirem " adı kullanılırken, daha sonra "kıyıda Sirem" (Sava nehrinin kuzeyinde) ve "diğer kıyıda Sirem" (Sava nehrinin güneyinde) kullanıld, sonunda Sava nehrinin güneyindeki bölge "Mačva" adını aldı.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]1071 Malazgirt Meydan Muharebesi ve Bizans İmparatorluğu'nda ortaya çıkan kargaşadan sonra, Macaristan Krallığı Sirem'i fethetti, ancak bölge üzerindeki Bizans kontrolü Komninos imparatorları tarafından geri kuruldu. 12. yüzyılın son yıllarında Bizans gücü azaldı ve İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun ortaya çıkışı bölgenin kontrolü için yeni bir rakip yarattı. Sonunda, 13. ve 14. yüzyılda, çeşitli Sırp devletleri bölgeyi kontrol etmeyi başardı. Bu eyaletlerden biri olan Sirem Krallığı, Bizans Sirmium themasının bulunduğu bölgede merkezlenmiştir.
Valiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu themayı yönten bilinen en az üç vali Stratigos vardır:
- Konstantinos Diogenis, 1018–29
- Theofilos Erotikos, 1040
- Ljutovid, fl. 1039–42
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b Vizantološki institut 2007, s. 197.
- ^ Brujić 2004.
- Genel
- Brujić, Dragan (2004). Vodič kroz svet Vizantije: od Konstantina do pada Carigrada. Dina. ISBN 978-86-85275-02-9.
- Ćirković, Sima (2004). The Serbs (İngilizce). Malden: Blackwell Publishing. 15 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021.
- Коматина, Ивана; Коматина, Предраг (2018). "Византијски и угарски Срем од X до XIII века" [The Byzantine and Hungarian Syrmia in the 10th-13th Centuries]. Зборник радова Византолошког института (Sırpça). 55: 141-164.
- Maksimović, Ljubomir (2008). Византијски свет и Срби. Историјски институт у Београду. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021.
- Ostrogorsky, George (1956). History of the Byzantine State (İngilizce). Oxford: Basil Blackwell. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021.
- Vizantološki institut (2007). Zbornik radova. 44. SANU.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- "1018_1183 map". Anamnesis.info. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
