Sumra Hanedanı
Sind, Belucistan, Gucerât | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1026-1351 (1440'a kadar Umerkot'ta sürgünde kaldı) | |||||||||
 .svg){kind=small} | |||||||||
| Tür | Abbâsî Vassalı (1026-1351)[1] | ||||||||
| Başkent | Thari (günümüzde Sind'de Badin ilçesi) | ||||||||
| Resmî dil(ler) | Farsça[2] | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Sindhî (yerel dil) Arapça (ibadet dili) | ||||||||
| Resmî din | Şiilik İsmaililik | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| Günümüzdeki durumu | Sind | ||||||||
| Pakistan tarihi dizisinin bir parçası |
|---|
 |
| Zaman çizelgesi |
Sumra hanedanı, Sind'in Sumro kabilesi tarafından yönetilen ve zaman zaman komşu bölgelerde yaşayan ve şu anda Pakistan sınırları içinde bulunan geç Orta Çağ Sind hanedanıdır.[3]
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]Mevcut tek kaynak, Mahmud Gaznevî'nin Sind'in eski başkenti Mansura'yı (MS 1025) istilasını anlatan, Abul-Hasan Ali'nin yazdığı Farsça bir kronik olan Diwan-i Farruhi'dir.[4] Sind'den gelen dönemin paralar nadirdir ve ofset flanslarla düşük kalitededir - bazılarının 1021'den 1094'e kadar Fatımi halifeleri olan Zâhir ve Müstansır'ın isimlerini içerdiği okunabilir sonra, bastıranın ismi eksik kalır ve hanedanı kanıtlanamaz.[5]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuruluş
[değiştir | kaynağı değiştir]Sumra Hanedanı'nın erken tarihi belirsizdir. Ali, o dönem Sind'in hükümdarı olan Hafif'in (var. Khafif) Mahmud'la karşı karşıya gelmesi sırasında kaçışını ve sonunda boğularak ölümünü anlatır ancak onun son Hebbâri mi yoksa ilk Sumra mı olduğunu belirtmez.[4][a] Ali İbnü'l-Esîr (yaklaşık 12. yüzyılın sonu) ve İbn Haldun (yaklaşık 14. yüzyılın sonu) gibi daha sonraki tarihçiler, Hebbârilerin düşüşünü Mahmud Gaznevî'ye bağlayarak Hafif'in son Hebbâri olduğu iddiasını destekler niteliktedir.[4] Sumralar bu boşlukta kendilerini bölgesel bir güç olarak kurmuş gibi görünüyorlar.[4][6]
Eski bir Beluci baladında, IV. Dodo Sumra'nın Jaghdal (Balon dilinde Cat anlamına gelen terim) olarak anıldığı ve bir Beluç kadınıyla evlendiği belirtiliyor. Beluçların Dodai klanı ondan geldiğini iddia ediyor.[7][8] Tabakat-i-Akbari (16. yüzyıl) Sumra Hanedanı'ndan bir Cat kabilesi olarak bahseder.[9]
Sumralar da Arap kökenli olduklarını iddia etmişlerdir.[10][11]
Bunların geriye dönük olarak Parmar Rajputs olduğu iddia edilmiştir.[12] I. Ayn Akbari'de (16. yüzyıl) Sumra hanedanı A Rajput soyundan olarak anılır.[13] Bunlardan bazıları İsmaililiğin taraftarlarıydı - Arap gezginler bunların Karmatîler olduğunu düşünüyorlardı ve Fatımi halifesi Müstansır ile yazışmalar bulunmuştur.[6]
Bölge
[değiştir | kaynağı değiştir]Gurlular ve Gazneliler, Sumralar yanı sıra, on birinci ve on ikinci yüzyılın başlarında Sind'in bazı bölgelerini yönetmeye devam ettiler.[4] Kesin sınırlar henüz keşfedilmedi, ancak Sumralar muhtemelen Aşağı Sind'de merkezlenmişti.[4] Krallarından biri olan Şimuddin Çamisar, Delhi Sultanı İltutmuş'a boyun eğmiş ve vasal olarak kalmasına izin verilmişti.[14]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sindh Hükümdarları Listesi
- Sumro
- Dodo Chanesar
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Yaklaşık 1105'te, Multan İsmailileri, Gaznelilerin şehri işgali sırasında Masura'ya sığınmışlardı ve Hafif'e karşı düzenlediği seferlerin sebepleri arasında İsmaililerin gelişen nehir ticareti ve (Hafif'in) Câtlarla olan ittifakı yer alıyor.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Stanton, Andrea (2012). Cultural Sociology of the Middle East, Asia, & Africa, Volume 4. SAGE Publications. s. 110. ISBN 978-1-4129-8176-7.
- ^ "Sind Quarterly". Mazhar Yusuf. 11 Kasım 1981 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ "The Arab Conquest". International Journal of Dravidian Linguistics. 36 (1). 2007. s. 91.
The Soomras are believed to be Parmar Rajputs found even today in Rajasthan, Saurashtra, Kutch and Sindh. The Cambridge History of India refers to the Soomras as "a Rajput dynasty the later members of which accepted Islam" (p. 54 ).
- ^ a b c d e f Collinet, Annabelle (2008). "Chronology of Sehwan Sharif through Ceramics (The Islamic Period)". Boivin, Michel (Ed.). Sindh through history and representations : French contributions to Sindhi studies (İngilizce). Karachi: Oxford University Press. ss. 9, 11, 113 (note 43). ISBN 978-0-19-547503-6.
- ^ Fishman, A. M.; Todd, I. J. (2018). "Uncertain Late Habbarid and Soomra Sindh ca. 1000-50 CE". The silver damma : on the mashas, daniqs, qanhari dirhams and other diminutive coins of India, 600-1100 CE (İngilizce). Mumbai, India: IIRNS Publications. ss. 176-184. ISBN 978-81-938291-0-3. OCLC 1097788735.
- ^ a b Boivin, Michel (2008). "Shivaite Cults And Sufi Centres: A Reappraisal Of The Medieval Legacy In Sindh". Boivin, Michel (Ed.). Sindh through history and representations : French contributions to Sindhi studies (İngilizce). Karachi: Oxford University Press. s. 30. ISBN 978-0-19-547503-6.
- ^ Kothiyal, Tanuja (14 Mart 2016). Nomadic Narratives: A History of Mobility and Identity in the Great Indian Desert (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-08031-7.
- ^ Dames, Mansel Longworth (1904). The Baloch Race: A Historical and Ethnological Sketch (İngilizce). Royal Asiatic Society.
- ^ Watson, John Whaley (1886). History of Gujarat, Musalman Period, A.D. 1297-1760 (İngilizce). Printed at the Government Central Press.
- ^ Wink, André (2002). Al-Hind, the Making of the Indo-Islamic World: Early Medieval India and the Expansion of Islam 7Th-11th Centuries (İngilizce). BRILL. s. 166. ISBN 978-0-391-04173-8.
The Sumras were a dynasty of local origin, later claiming to be Rajputs as well as Arabs, and are clearly distinguishable from the pastoral-nomadic Jats or Mids.
- ^ Siddiqui, Habibullah. "The Soomras of Sindh: their origin, main characteristics and rule – an overview (general survey) (1025 – 1351 AD)" (PDF). University of Karachi. 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)17 Kasım 2024.
- ^ Dani, Ahmad Hasan (2007). History of Pakistan: Pakistan through ages (İngilizce). Sang-e Meel Publications. s. 218. ISBN 978-969-35-2020-0.
But as many kings of the dynasty bore Hindu names, it is almost certain that the Soomras were of local origin. Sometimes they are connected with Paramara Rajputs, but of this there is no definite proof.
- ^ Sarkar, Jadunath (1949). Ain-i-akbari Of Abul Fazl I Allami Vol. 2 Ed. 2nd. s. 343.
- ^ Aniruddha Ray (4 Mart 2019). The Sultanate of Delhi (1206-1526): Polity, Economy, Society and Culture. Taylor & Francis. ss. 43-. ISBN 978-1-00-000729-9.
