Tümevarımlı mantık programlama - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Biçimsel tanım
  • 2 Kaynakça

Tümevarımlı mantık programlama

  • العربية
  • Català
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español
  • فارسی
  • Français
  • İtaliano
  • Português
  • Русский
  • Српски / srpski
  • ไทย
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Makine öğrenmesi ve
veri madenciliği
Problemler
  • Sınıflandırma
  • Kümeleme
  • Regresyon
  • Anomali tespiti
  • Association rules
  • Pekiştirmeli öğrenme
  • Yapılandırılmış tahmin
  • Öznitelik mühendisliği
  • Öznitelik öğrenmesi
  • Öznitelik çıkarımı
  • Online öğrenme
  • Yarı-gözetimli öğrenme
  • Gözetimsiz öğrenme
  • Sıralama öğrenme
  • Gramer Tümevarımı
Gözetimli öğrenme
  • Karar ağacı
  • Birlik öğrenmesi
  • k-YK
  • Doğrusal regresyon
  • Naive Bayes
  • Sinir ağları
  • Lojistik regresyon
  • Relevance vector machine (RVM)
  • Support vector machine (SVM)
  • Rastgele orman
Kümeleme
  • BIRCH
  • Hiyerarşik
  • k-means
  • Beklenti maksimizasyon

  • DBSCAN
  • OPTICS
  • Mean-shift
Boyut indirgeme
  • Faktör analizi
  • CCA
  • ICA
  • LDA
  • NMF
  • PCA
  • t-SNE
Yapılandırılmış tahmin
  • Grafiksel modeller (Bayes ağları, CRF, HMM)
Anomali tespiti
  • k-NN
  • Local outlier factor
Sinir ağları
  • Perseptron
  • Otokodlayıcı
  • Derin öğrenme
  • RNN
  • LSTM
  • Kısıtlı Boltzmann makinesi
  • SOM
  • Kıvrımlı sinir ağları
Pekiştirmeli öğrenme
  • Q-Learning
  • SARSA
  • Temporal Difference (TD)
Teori
  • Bias-variance ikilemi
  • Hesaplamalı öğrenme teorisi
  • Empirik risk minimizasyonu
  • Occam learning
  • PAC learning
  • İstatistiki öğrenme teorisi
  • VC theory
Konferanslar ve dergiler
  • NIPS
  • ICML
  • ML
  • JMLR
  • ArXiv:cs.LG
  • g
  • t
  • d

Tümevarımlı mantık programlama (TMP) bilginin mantık programlama ile ifade edildiği bir makine öğrenmesi yöntemidir. Mantıksal olgulardan oluşan artalan bilgisi ve gözlemler kümesini içeren bir veritabanı verildiğinde, ILP sistemi tüm olumlu gözlemleri gerektiren ve olumsuz gözlemlerin hiçbirini gerektirmeyen bir hipotez üretir.

  • Çerçeve: olumlu gözlemler + olumsuz gözlemler + artalan bilgisi ⇒ hipotez.

Tümevarımlı mantık programlama özellikle biyoenformatik ve doğal dil işleme konularında kullanışlıdır. Gordon Plotkin ve Ehud Shapiro mantık çerçevesiyle tümevarımlı makine öğreniminin ilk kuramsal temellerini oluşturmuşlardır.[1][2][3] Shapiro bunun ilk gerçeklemesini (Model Çıkarsama sistemi) 1981'de yapmıştır:[4] olumlu ve olumsuz gözlemlerden tümevarımlı olarak mantık programları çıkarsayan bir Prolog programı. Tümevarımlı Mantık Programlama terimininilk kullanımı[5] Stephen Muggleton'ın 1991 tarihli bir bildirisinde yapılmıştır.[6] Ayrıca her sene yapılan Inductive Logic Programming konferansının kurucusu olan Muggleton, yüklem türetme, ters çözümleme, ve ters gerektirme[7][8] kavramlarının fikir babasıdır. Muggleton ters gerektirmeyi ilk olarak PROGOL [en] sisteminde gerçekleştirmiştir. Buradaki "tümevarım" kavramı matematiksel (bir özelliğin bir kümedeki her eleman için ispatlanması gibi) olmaktan çok felsefi (gözlemlenen olguları açıklayan bir kuram ortaya koymak gibi) bir tümevarımdır.

Biçimsel tanım

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir mantıksal kuram olarak verilen artalan bilgisi B {\displaystyle B} {\displaystyle B}, genellikle mantık programlamada kullanılan Horn cümleleri şeklindedir. Gözetimli öğrenme için kullanılan olumlu ve olumsuz örnekler E + {\displaystyle E^{+}} {\displaystyle E^{+}} ve E − {\displaystyle E^{-}} {\displaystyle E^{-}}, temel ifadeler olarak verilir. Aşağıdaki gereklilikleri sağlayan bir mantıksal önermeye bir doğru hipotez h {\displaystyle h} {\displaystyle h} denir.[9] Zorunluluk: B ⊭ E + Yeterlilik: B ∧ h ⊨ E + Zayıf tutarlılık: B ∧ h ⊭ yanlış Güçlü tutarlılık: B ∧ h ∧ E − ⊭ yanlış {\displaystyle {\begin{array}{llll}{\text{Zorunluluk:}}&B&\not \models &E^{+}\\{\text{Yeterlilik:}}&B\land h&\color {blue}{\models }&E^{+}\\{\text{Zayıf tutarlılık:}}&B\land h&\not \models &{\text{yanlış}}\\{\text{Güçlü tutarlılık:}}&B\land h\land E^{-}&\not \models &{\text{yanlış}}\end{array}}} {\displaystyle {\begin{array}{llll}{\text{Zorunluluk:}}&B&\not \models &E^{+}\\{\text{Yeterlilik:}}&B\land h&\color {blue}{\models }&E^{+}\\{\text{Zayıf tutarlılık:}}&B\land h&\not \models &{\text{yanlış}}\\{\text{Güçlü tutarlılık:}}&B\land h\land E^{-}&\not \models &{\text{yanlış}}\end{array}}} "Zorunluluk" hipotez h üzerinde herhangi bir kısıtlama yapmaz, ancak olumlu örnekler bir hipotez olmadan açıklanabilir olduğu sürece yeni bir hipotez oluşturulmasını engeller. "Yeterlilik" oluşturulan herhangi bir h {\displaystyle h} {\displaystyle h} hipotezinin tüm olumlu örnekleri ( E + {\displaystyle E^{+}} {\displaystyle E^{+}}) açıklamasını gerektirir. "Zayıf tutarlılık" artalan bilgisi B {\displaystyle B} {\displaystyle B} ile çelişen bir hipotez h {\displaystyle h} {\displaystyle h} oluşturulmasını yasaklar. "Güçlü tutarlılık" ayrıca artalan bilgisi B {\displaystyle B} {\displaystyle B} ve olumsuz örnekler E − {\displaystyle E^{-}} {\displaystyle E^{-}} ile çelişen bir hipotez h {\displaystyle h} {\displaystyle h} oluşturulmasını yasaklar; Zayıf tutarlılık'ı gerektirir; eğer hiç olumsuz örnek verilmemişse bu iki gereklilik aynıdır. Džeroski[10] yalnızca Yeterlilik ("Bütünlük" olarak adlandırır) ve Güçlü tutarlılık'ı gerekli tutar.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Plotkin G.D. Automatic Methods of Inductive Inference, PhD thesis, University of Edinburgh, 1970.
  2. ^ Shapiro, Ehud Y. Inductive inference of theories from facts, Research Report 192, Yale University, Department of Computer Science, 1981.
  3. ^ Shapiro, Ehud Y. (1983).
  4. ^ Shapiro, Ehud Y. "The model inference system."
  5. ^ Luc De Raedt.
  6. ^ Muggleton, S.H. (1991). "Inductive logic programming". New Generation Computing. 8 (4). ss. 295-318. doi:10.1007/BF03037089. 
  7. ^ Muggleton S.H. and Buntine W. "Machine invention of first-order predicate by inverting resolution","Proceedings of the 5th International Conference on Machine Learning, 1988.
  8. ^ Muggleton S.H., "Inverting entailment and Progol", New Generation Computing, 13:245-286, 1995.
  9. ^ Muggleton, Stephen (1999). "Inductive Logic Programming: Issues, Results and the Challenge of Learning Language in Logic". Artificial Intelligence. Cilt 114. ss. 283-296. doi:10.1016/s0004-3702(99)00067-3. 
  10. ^ Džeroski, Sašo (1996), "Inductive Logic Programming and Knowledge Discovery in Databases", Fayyad, U.M.; Piatetsky-Shapiro, G.; Smith, P.; Uthurusamy, R. (Ed.), Advances in Knowledge Discovery and Data Mining, MIT Press, ss. 117-152 ; here: Sect.5.2.4
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tümevarımlı_mantık_programlama&oldid=35855662" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Mantık programlama
  • Yapay zekâ
  • Makine öğrenimi
  • Matematiksel mantık
  • Sayfa en son 14.05, 18 Ağustos 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Tümevarımlı mantık programlama
Konu ekle