Tartışma:Haplogrup N (Y-DNA)

Turkish DNA Project güvenilirliği

@Beyoglou İleriye doğru bir kayıt olsun diye tartışalım. Familytreedna sitesinde bir grup açıp, o grupta konuya dair yetkinliği şüpheli insanların herhangi bir yerde yayımlanmamış çalışmaları, nasıl güvenilir oluyor? Mesela diğer familytreedna projelerine göre farkı nedir, neden bunu kaynak almalıyız? Grup yöneticilerinin biyografilerini görme şansımız var mı? Ben kabaca arattığımda pek bir bilgiye ulaşamadım. 𝔗𝔞𝔯𝔞𝔫𝔱𝔞𝔅𝔞𝔟𝔲 (mesaj/eposta) 19.57, 27 Ekim 2024 (UTC)

Yorum Konuya dikkat çektiğiniz için çok teşekkürler. Sitedeki açıklamadan anladığım kadarıyla FamilyTreeDNA sitesi grupları sosyal medya ile aynı nitelikte bir kaynak, güvenilirlik açısından. Hiçbir uzman gözetiminden söz edilmiyor. Başka kaynaklarla desteklenmiyorsa bu siteye dayanan bilgiler çıkarılmalı diye düşünüyorum. Ancak böyle bir sosyal medya grubunun kendisi ile ilgili ifadeler için kullanılabilir. Makalede bunun dışındaki bazı kaynaklarda da ciddi bir güvenilirlik sorunu var gibi görünüyor. TheJoyfulTentmaker (mesaj) 15.24, 1 Kasım 2024 (UTC)

FamilyTreeDNA'de bir çalışma veya soyut bir katkı verme imkanınız yok. Memleketinize göre gruplara ham veriniz ile katılabiliyorsunuz. Sadece veriler kategorize ediliyor anlayacağınız. Burada kullanılan örnek havuzunu görmemiz hasebiyle "sosyal medya gruplarından farkı yok" gibi sığ yorumlar yapmaya gerek kalmamakta. Saygıdeğer bir şirketin verileri kategorize ediliyor gruplar yoluyla. Metinde sıkıntılı kaynakların olduğu kısmında da hemfikirim düzenlenmesi iyi olacaktır. ᵇᵉʸᵒᵍˡᵒᵘ ^(wha?) 17.31, 1 Kasım 2024 (UTC)

@Beyoglou Ham veri dediğiniz şeyi internetten indirip herhangi bir metin editörü ile istediğiniz gibi düzenleyip geri yükleyebilirsiniz, yanılıyor muyum? Veri nasıl toplanmış, örneklemin temsil niteliği var mı, bunlar herhangi gözetimden geçmiş gibi değil. TheJoyfulTentmaker (mesaj) 18.14, 1 Kasım 2024 (UTC)

Hayır internetten indirip metin editörüyle yapamazsınız. Bu ham YDNA sonucu olduğu için üstünde oynama yapamıyorsunuz şirket hangi sonucu verdiyse o. Belli verilerinizi şirkete test olmadan önce veriyorsunuz. Bu örnekleme göre şirket başlangıçta kategorize ediyor. Ha ham veri olması hasebiyle birincil kaynak olması konusunu kabul edebilirim ama grubun kategorize etme şekli ikincil kaynak maiyetinde. ᵇᵉʸᵒᵍˡᵒᵘ ^(wha?) 18.24, 1 Kasım 2024 (UTC)

(...)FamilyTreeDNA kiti ile test yapanların verisini bir excel tablosunda toplamanın hiçbir güvenilir karşılığı yok, kategorize etmek bu değil. Direkt pseudoscience'ın textbook örneğini sunduğunuz için teşekkürler. Kaldı ki böyle hassas bir konuda bunu referans almak asıl problem. Hadi bir yerlerde basılmış yayımlanmış olsa falan kaynak olarak gösterilir, deriz ki Hüseyin Can'ın çalışmalarına göre. Kim ya bu Hüseyin Can ben öğrenmek istiyorum. Mesleği ne bu adamın? Kasap mı? Niye proje sayfasında bu insanların siciline dair tek bir bilgi bulamıyoruz. 𝔗𝔞𝔯𝔞𝔫𝔱𝔞𝔅𝔞𝔟𝔲 (mesaj/eposta) 06.43, 2 Kasım 2024 (UTC)

Excel tablosunda toplamıyorsunuz tabii ki. Family Tree DNA harici kimse ham verilere dokunamıyor listeleri de düzenleyemiyor, sadece alt grupların isimleri düzenlenebiliyor. Şirkette test olan kullanıcılar bölgesine göre belli gruplara atanıyor o gruplarda moderatörler tarafından denetleniyor. Sonuçlarını herkese açık şekilde listeleyenler ise otomatik listede gözüküyor veriler ise hem şirketçe hem de grupça kullanılıyor, listelemeyenlerin verisi de hem şirketle hem de bağımsız grupla paylaşılıyor. Örneklem sayısı da yine şirket tarafından güncelleniyor. Gelen YDNA verisini kimse kafasına göre düzenleyip kesip biçemiyor, neyse o. Moderatörlük süreci minimalize edilmiş. En soldaki kit numaralarından bunu teyit edebilir ve bunun bir excel tablosu olmadığını aksine kişilerin benzersiz YDNA sonuçları olduklarını öğrenebilirsiniz. Ki FamilyTreeDNA verileri bu hususta tek başına açıkladığım, örnek havuzunun şirket tarafından değiştirilmeden sağlanması yönüyle, güvenilirlik teşkil ediyor.

Maddenin önceki sürümünde bulunan Türklere dair yapılan -Cinnioğlu gibi- örneklemi, memleketi, etnik bilgisi (evet Kürtler bu çalışmaya Türk olarak dahil ediliyor) dahi belli olmayan kan bankalarından örnekler kullanan (ki belirttiğine göre İstanbul'dan bu kan örnekleri), Anadolu Türklerindeki N HG'sini Batılı bir HG sayan bilimsel metodlardan uzak çalışmaların yanında tabii ki kullanılmasında sakınca olmayan bir çalışma bu. Edinburgh Üniversitesinde doktora yapan proje sorumlularından tarihçi Denizcan Dede Independent Türkçe'ye de hâlihazırda projeyle ve sonuçlarıyla ilgili röportaj vermiş, o da kullanılabilir güvenilir bir kaynak mesela. Burada bilim dışı bir süreç değil bağımsız genetik testler ve sonucunda güzel bir DNA projesi var. Türkilizce cümleler kullanınca konuya hakim olmuyoruz ne de olsa. ᵇᵉʸᵒᵍˡᵒᵘ ^(wha?) 01.45, 7 Kasım 2024 (UTC)

Saygıdeğer bir şirketin verileri kategorize ediliyor gruplar yoluyla

Family Tree DNA harici kimse ham verilere dokunamıyor

Bu ham YDNA sonucu olduğu için üstünde oynama yapamıyorsunuz şirket hangi sonucu verdiyse o. Belli verilerinizi şirkete test olmadan önce veriyorsunuz.

Family Tree DNA harici kimse ham verilere dokunamıyor listeleri de düzenleyemiyor, sadece alt grupların isimleri düzenlenebiliyor.

Israrla FTDNA kiti harici veri yok diyorsunuz excel tablosunda. 1-2 değil, 4 defa demişsiniz. 5. defa için tekrar sorayım. İlgili excel tablosunda Family Tree DNA kitleri haricinde veri var mı yok mu? Basit bir cevap istiyorum, var ya da yok. 𝔗𝔞𝔯𝔞𝔫𝔱𝔞𝔅𝔞𝔟𝔲 (mesaj/eposta) 15.50, 7 Kasım 2024 (UTC)

"FTDNA ile test yaptırdıysanız veya diğer şirketlerle test yaptırıp sonuçlarınızı FTDNA'ya aktardıysanız yukarıdaki JOIN düğmesine tıklayıp projemize katılabilirsiniz." Yani başka şirketten de veri aktarılabiliyor. Değiştirilmediğinin hiçbir garantisi yok. Herkese açık DNA veri havuzları var, oradan rastgele indirilip diğer bilgiler uydurulmuş olabilir. Üzgünüm ama bu kaynak ancak bir Twitter anketi kadar güvenilir gibi görülüyor. TheJoyfulTentmaker (mesaj) 18.51, 7 Kasım 2024 (UTC)

Davet: Vikiproje Biyoloji etkinliğinden dolayı @MRTFR55'i tartışmaya davet etmek isterim.TheJoyfulTentmaker (mesaj) 21.05, 2 Kasım 2024 (UTC)