Televizyon

Eski bir CRT televizyon

LCD TV'ler

Televizyon veya kısaca TV, bir vericiden elektromanyetik dalga hâlinde yayımlanan görüntü ve seslerin, ekranlı ve hoparlörlü elektronik alıcılar sayesinde yeniden görüntü ve sese çevrilmesini sağlayan haberleşme sistemidir. Aynı zamanda kitle iletişim aracı da olan televizyon, yayımlanan görüntü ve sesleri alıcıya ulaştıran elektronik bir cihazdır.

Etimoloji

Televizyon sözcüğü, Yunanca uzak anlamındaki tele (τῆλε) ve Latince görmek anlamındaki visio sözcüklerinden, 20. yüzyıl başlarında türetilmiştir. Sonradan Türk Dil Kurumu tarafından televizyon sözcüğüne karşılık olarak uzgöreç ve uzgörüm kelimeleri önerilmiştir ama bu kelimeler benimsenmemiştir. Türk Dili Dergisi'nde Kırgızcada televizyon anlamında kullanılan sınalgı (Kırgızca: сыналгы) sözcüğünün kullanılması da gündeme getirilmiştir.

Tarihçe

1939 yılında ABD'de düzenli televizyon yayınına başlanmıştır

Televizyon 1923 yılında, John Logie Baird tarafından Birleşik Krallık'ın Hastings kasabasında icat edilmiştir. İlk televizyon görüntüsü ise yine Baird tarafından 1926 yılında yayımlanmıştır. Başlangıçta noktalar hâlinde ve titrek olan görüntülerin kalitesi Baird tarafından geliştirilmiştir. Baird'in televizyon sisteminde mekanik olarak döndürülen diskler kullanmasına karşın aynı dönemde Marconi - emi sistemi gibi elektronik olarak işleyen rakip sistemler de üretildi. Baird'in mekanik sistemi 1936'da BBC yayınlarında 240 satırlık bir çözünürlüğe ulaştı

1930'ların başında televizyon elektronik eşya olarak satılmaya ve geniş kitlelere hitap etmeye başladı. Örneğin 1936 Berlin Yaz Olimpiyatları, Almanya'da evlerdeki televizyonlardan izlendi.

Renkli televizyonlar

1940'larda renkli televizyon çalışmaları hız kazandı. 1950'lerde ABD'de ilk renkli televizyon satışa çıktı ve renkli televizyon ABD'de 1960'larda geniş kitlelerce kullanılmaya başlandı.

Televizyon hakkında

Televizyon yayını, elektromanyetik yoluyla halkın doğrudan doğruya alması maksadıyla yapılan hareketli veya sabit resimlerin, sesli veya sessiz kalıcı olmayan görüntülerinin renkli ya da siyah beyaz yayınıdır. Televizyonlar Betamax ve VHS bantları, LaserDisc'ler, yüksek kapasiteli sabit disk sürücüleri, CD'ler, DVD'ler, flash sürücüler, yüksek çözünürlüklü HD DVD'ler, Blu-ray diskler ve bulut tabanlı dijital video kaydediciler gibi çeşitli arşiv depolama ortamı türlerinin kullanılabilirliği, izleyicilerin filmler gibi önceden kaydedilmiş materyalleri izlemesine olanak tanımıştır. Bir diğer gelişme ise standart tanımlı televizyondan (SDTV) (576i, 576 satırlık iç içe geçmiş çözünürlük ve 480i) yüksek çözünürlüklü televizyona (HDTV) geçiş oldu. HDTV farklı formatlarda yayınlanabilir: 1080p, 1080i ve 720p. 2010'dan beri akıllı televizyonun icadıyla birlikte, İnternet televizyonu, Pay-TV, Netflix, Amazon Prime Video, iPlayer ve Hulu gibi akışlı video hizmetleri aracılığıyla televizyon programlarının ve filmlerin İnternet üzerinden erişilebilirliğini artırdı.

Daha önceki katot ışını tüpü (CRT) ekranların yerini, LCD'ler (hem soğuk katot arkadan aydınlatmalı hem de LED), OLED ekranlar ve plazma ekranlar gibi kompakt, enerji tasarruflu, düz panel alternatif teknolojilerin alması, 1990'ların sonlarında başlayan bir donanım devrimiydi. 2000'lerde satılan televizyonların çoğu hala CRT idi, düz ekran televizyonlar CRT'yi ancak 2010'ların başında kesin bir şekilde geçti. Büyük üreticiler 2010'ların ortalarında CRT, dijital ışık işleme (DLP), plazma ve hatta floresan arka aydınlatmalı LCD'lerin üretiminin durdurulacağını duyurdu.

LED'ler yavaş yavaş OLED'lerle değiştirildi. Ayrıca, büyük üreticiler 2010'ların ortalarında giderek daha fazla akıllı TV üretmeye başladı. Entegre İnternet ve Web 2.0 işlevlerine sahip akıllı TV'ler 2010'ların sonlarında televizyonun baskın biçimi haline geldi.

Televizyon sinyalleri başlangıçta yalnızca sinyali ayrı televizyon alıcılarına yayınlamak için yüksek güçlü radyo frekanslı televizyon vericileri kullanan karasal televizyon olarak dağıtıldı. Alternatif olarak, televizyon sinyalleri koaksiyel kablo veya optik fiber, uydu sistemleri ve 2000'lerden beri İnternet üzerinden dağıtılıyor. Standart bir televizyon seti, yayın sinyallerini almak ve kodunu çözmek için bir tuner dahil olmak üzere birden fazla dahili elektronik devreden oluşur. Tuner'ı olmayan bir görsel görüntü aygıtına televizyon yerine doğru bir şekilde video monitörü denir. Televizyon yayınları esas olarak simpleks yayınlardır, yani verici alamaz ve alıcı iletemez.

Televizyonun parçaları

OT-1471 Belweder, 1957

1. güç düğmesi / volume
2. parlaklık
3. ses ayarı
4. dikey senkronizasyon

5. yatay senkronizasyon
6. kontrast
7. kanal arama
8. kanal düğmesi

Televizyon sisteminin temel parçaları şunlardır:

• Resim kaynağı: Canlı görüntüler için profesyonel bir video kamera ya da banttan görüntüler için bir video cihazı.
• Ses kaynağı: Bir mikrofondan alınan elektrik sinyalini herhangi ses çıkışından iletilmesiyle oluşturulur.
• Verici: Radyo sinyalleriyle ses ve görüntünün taşındığı sistem.
• Verici Anten: Vericinin radyo dalgalarını televizyon alıcısının antenine taşıma işini görmektedir.
• Alıcı Anten: Vericiden gelen radyo dalgalarını televizyon alıcısına taşıma işini görmektedir.
• Televizyon Alıcısı: Vericiden gelen radyo dalgalarını elektrik yardımıyla tekrar ses ve görüntü formuna çeviren alettir.
• Tuner: Uydu almak için kablonun bağlandığı noktadır (opsiyonel özelliktir).
• Ekran: Görüntüyü izleyebildiğimiz düz platformun adıdır.
• Hoparlör: Sesi duymamıza imkân veren parçadır.
• Kumanda: Televizyona dokunmadan uzaktan kontrol etmeye yarayan parçadır.
• Tuşlar: Kanalı değiştirmeye, ses açıp kapamaya yarar.

Yayın tipleri

• NTSC: İlk olarak 1954 yılında ABD'de NTSC (National Television Svstems Committe - Ulusal Televizyon Sistemleri Komitesi) sistemi geliştirilmiş olup ABD'nin yanı sıra Kanada, Meksika ve Japonya'da hâlâ kullanılmaktadır.
• PAL (Phase Alternation Line - Satır Atlamalı Faz) Almanya'da geliştirilmiş olup Avrupa ülkeleri (Türkiye) ve Avustralya'da kullanılmaktadır.
• SECAM (Séquentiel Couleur À Mémoire - Bellekli Elektronik Renk Sistemi) Fransa, Rusya, Macaristan ve Cezayir'de kullanılmaktadır.

Sosyal etkisi

Son zamanların teknolojisiyle ortaya çıkan kavisli ekrana sahip bir televizyon

Sayısal yayınların başlamasına kadar televizyon izleyicisi sadece alıcı durumunda idi. Sayısal yayınlar sayesinde kullanıcının etkileşime geçmesi süreci başladı. İzleyicilerin sürekli alıcı olması, televizyonun kolay ulaşılabilir bir kaynak olması, kullanılan etkili görsel ve işitsel ögelerle etkisinin yüksek olması, birçok aydının televizyona soğuk bakmasına neden oldu. Günümüzde televizyon yayıncılığının ilk amacı, reklam ve ticaret üzerine kuruludur. Ancak toplumda psikolojik etkisi de oluşmuş ve televizyon bağımlılığı olarak tabir edilen bir rahatsızlık ortaya çıkmıştır.

Ayrıca bakınız

• Türkiye'de yayın yapan televizyon kanalları listesi
• Uluslararası Radyo ve Televizyon Örgütü
• Analog televizyon
• Dijital televizyon
• Düşük çözünürlüklü televizyon
• Yüksek çözünürlüklü televizyon
• Radyo direkleri ve kuleleri
• Televizyon kanalı
• Türkiye'de televizyon
• Televizyon vericisi
• Televizyon alıcısı
• Renk sinyali
• Zaplamak
• Televizyon programı
• Televizyon sineması
• İnternet televizyonu
• Televizyon ağı
• Kablolu televizyon
• Uydu televizyonu
• 3D televizyon
• Karasal televizyon
• Televizyon istasyonu
• Televizyon reklamı
• Sosyal televizyon