Eşgüdümlü Evrensel Zaman

Eşgüdümlü Evrensel Zaman ya da özgün kısaltmasıyla UTC, dünya genelinde saatleri ve zamanı düzenlemek için kullanılan temel zaman standardıdır. Mevcut zaman için bir referans noktası oluşturarak günlük zaman ve zaman dilimlerinin temelini oluşturur. UTC, uluslararası iletişimi, navigasyonu, bilimsel araştırmaları ve ticareti kolaylaştırır.

UTC, çoğu ülke tarafından yaygın olarak benimsenmiştir, günlük kullanımda ve yaygın uygulamalarda Greenwich Ortalama Zamanı'nın (GMT) fiili halefidir.^[a] Bilimsel araştırma, navigasyon ve zaman ölçme gibi özel alanlarda, UTC ile birlikte UT1 ve Uluslararası Atom Saati (TAI) gibi diğer standartlar da kullanılır.

Dünya çapında yüzlerce atom saatinden elde edilen ağırlıklı bir ortalama olan TAI'ye dayanır. UTC, şu anda kullanılan başlangıç meridyeni olan 0° boylamda ortalama güneş zamanına yaklaşık bir saniye kadar yakındır ve yaz saati uygulamasına göre ayarlanmaz.

Dünya genelinde zaman ve frekans iletimlerinin koordinasyonu 1 Ocak 1960 tarihinde başlamıştır. UTC ilk olarak 1963 yılında resmi bir standart olarak benimsendi ve 1967 yılında "UTC" kısaltması Eşgüdümlü Evrensel Zaman'ın resmi kısaltması oldu.^[2] UTC'nin mevcut versiyonu, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) tarafından tanımlanmaktadır.

UTC'nin kabul edilmesinden bu yana, özellikle 1972'de eklenen artık saniyelerle çeşitli ayarlamalar yapılmıştır. Son yıllarda, özellikle artık saniyelerin zaman zaman dünya çapındaki zaman ölçme sistemlerini bozması ve bu nedenle de zaman ölçme sisteminden tamamen kaldırılması tartışmalarıyla beraber, UTC alanında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Ağırlıklar ve Ölçüler Genel Konferansı (CGPM) 2035 yılına kadar, artık saniyeleri ortadan kaldıracak yeni bir sistemi UTC'ye uyarlamak için bir karar almıştır.^[3]

Ayrıca bakınız

Greenwich Ortalama Zamanı

Notlar

^ "Pip" sinyalleri artık Greenwich'ten değil, Teddington, Surrey'de bulunan Ulusal Fizik Laboratuvarı'ndan yayınlanmaktadır. Bu laboratuvar, ölçümlerinde GMT'nin halefi olan Eşgüdümlü Evrensel Zaman'ı (UTC) kullanmaktadır.^[1]

Kaynakça

^ Evers, Liz (2013). It's About Time: From Calendars and Clocks to Moon Cycles and Light Years - A History. Michael O'Mara. ISBN 978-1-78243-087-2. 28 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2024.
^ McCarthy, Dennis D.; Seidelmann, P. Kenneth (2009). TIME From Earth Rotation to Atomic Physics. Weinheim: Wiley VCH. ISBN 978-3-527-40780-4.
^ "Resolutions of the General Conference on Weights and Measures (27th Meeting)". Bureau International des Poids et Mesures. 19 Kasım 2022. 19 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2022.

Dış bağlantılar

Zaman ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[2] "Pip" sinyalleri artık Greenwich'ten değil, Teddington, Surrey'de bulunan Ulusal Fizik Laboratuvarı'ndan yayınlanmaktadır. Bu laboratuvar, ölçümlerinde GMT'nin halefi olan Eşgüdümlü Evrensel Zaman'ı (UTC) kullanmaktadır.^[1]

[Evers-1] Evers, Liz (2013). It's About Time: From Calendars and Clocks to Moon Cycles and Light Years - A History. Michael O'Mara. ISBN 978-1-78243-087-2. 28 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2024.

[McCarthy2009-3] McCarthy, Dennis D.; Seidelmann, P. Kenneth (2009). TIME From Earth Rotation to Atomic Physics. Weinheim: Wiley VCH. ISBN 978-3-527-40780-4.

[CGPM2022-4] "Resolutions of the General Conference on Weights and Measures (27th Meeting)". Bureau International des Poids et Mesures. 19 Kasım 2022. 19 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2022.

[a]

[2]

[3]

[1]

g t d Zaman ölçümü ve standartları
Zaman Kronometri Büyüklük sıralaması Metroloji
Uluslararası standartlar	UTC UTC farkı Evrensel Zaman ΔT DUT1 IERS ISO 31-1 ISO 8601 Uluslararası Atomik Zaman 12 saatlik zaman 24 saatlik zaman Barisentrik koordinat zamanı Sivil zamanı Yaz saati uygulaması Yermerkezli Koordinat Zamanı Tarih değiştirme çizgisi Artık saniye Güneş zamanı Karasal Zaman Zaman dilimi
Eski standartlar	Barisentrik Dinamik Zaman Efemeris zamanı Greenwich Ortalama Zamanı Baş meridyen
Fizikte zaman	Mutlak zaman ve mekan Uzayzaman Kuantum zamanı Zaman koordinatı Kozmolojik onyıl Ayrık zaman Planck devri Planck zamanı Doğru zamanı Görelilik kuramı Zaman genişlemesi Yerçekimsel zaman genişlemesi Zaman etki alanı T-simetri
Zaman ölçme bilimi	Saat Astraryum Atom saati Komplikasyon Zaman denklemi Zaman kaydetme cihazların tarihçesi Kum saati Deniz kronometresi Deniz kum saati Elektronik saat Güneş saati Kol saati Su saati
Takvim	Astronomik Pazar harfleri Epakt Ekinoks Miladi İbrani Arakatkı Hicri Jülyen Artık yıl Ay Ay-güneş Yedi günlük hafta Güneş Gündönümü Tropikal yıl Haftanın günü Haftanın günleri
Arkeoloji ve jeoloji	Kronolojik tarihleme Jeolojik zaman cetveli Uluslararası Stratigrafi Komisyonu
Astronomik kronoloji	Galaktik yıl Nükleer zaman ölçeği Devinme Yıldız günü
Zaman birimleri	An Ay Lustrum Dakika Gelgit Gün Hafta İki hafta Milenyum Onyıl Saat Saeculum Saniye Sarsma Sinodik ay Sotik döngü Yıl Yüzyıl
İlgili konular	Kronoloji Süre Ruhsal kronometri Metrik zaman Sistem saati Paranın zaman değeri Kronometre