Zaman denklemi

Zaman denklemi, iki tür güneş zamanı arasındaki farkı açıklar. Buradaki "denklem" kelimesi, Orta Çağ'daki "farklılıkların uzlaştırılması" anlamında kullanılmıştır. Bu iki zaman, görünür güneş zamanı ve ortalama güneş zamanıdır. Görünür güneş zamanı, Güneş'in günlük hareketini doğrudan izlerken; ortalama güneş zamanı, gök ekvatoru boyunca düzgün bir hareketle ilerleyen teorik bir ortalama Güneş'i izler. Görünür güneş zamanı, Güneş'in mevcut konumunun (saat açısı) ölçümüyle elde edilebilir ve bu, sınırlı bir doğrulukla güneş saatleriyle gösterilir. Aynı yer için ortalama güneş zamanı ise, yıl boyunca görünen güneş zamanıyla olan farklarının ortalaması sıfır olacak şekilde ayarlanmış sabit bir saatin göstereceği zamandır.^[1]

Zaman denklemi, Dünya'dan bakıldığında Güneş'in gök küresindeki ortalama konumundan açısal olarak sapmasını temsil eden bir eğri olan günsekizinin doğu veya batı bileşenidir. Astronomik gözlemevleri tarafından yılın her günü için derlenen zaman denklemi değerleri, almanaklarda ve gök günlüklerinde yaygın olarak listelenmiştir.^[2]^[3]^:14

Zaman denklemi, iki sinüs dalgasının toplamı ile yaklaşık olarak ifade edilebilir (aşağıdaki açıklamaya bakınız):

D=6.240\,040\,77+0.017\,201\,97(365.25(y-2000)+d)

\Delta t_{ey}=-7.659\sin(D)+9.863\sin \left(2D+3.5932\right)

[dakika]

burada $d$ mevcut yılın 1 Ocak'tan itibaren geçen gün sayısını, $y$ ise yılı temsil eder.

Kaynakça

^ Maskelyne, Nevil (1767). The Nautical Almanac and Astronomical Ephemeris. Londra: Commissioners of Longitude.
^ Milham, Willis I. (1945). Time and Timekeepers. New York: Macmillan. ss. 11-15. ISBN 978-0780800083.
^ British Commission on Longitude (1794). Nautical Almanac and Astronomical Ephemeris for the year 1803. London, UK: C. Bucton. 12 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Zaman denklemi ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

NOAA Güneş Hesaplayıcısı

[Maskelyne67-1] Maskelyne, Nevil (1767). The Nautical Almanac and Astronomical Ephemeris. Londra: Commissioners of Longitude.

[Milham-2] Milham, Willis I. (1945). Time and Timekeepers. New York: Macmillan. ss. 11-15. ISBN 978-0780800083.

[BCL-3] British Commission on Longitude (1794). Nautical Almanac and Astronomical Ephemeris for the year 1803. London, UK: C. Bucton. 12 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024.

[1]

[2]

[3]

g t d Zaman ölçümü ve standartları
Zaman Kronometri Büyüklük sıralaması Metroloji
Uluslararası standartlar	UTC UTC farkı Evrensel Zaman ΔT DUT1 IERS ISO 31-1 ISO 8601 Uluslararası Atomik Zaman 12 saatlik zaman 24 saatlik zaman Barisentrik koordinat zamanı Sivil zamanı Yaz saati uygulaması Yermerkezli Koordinat Zamanı Tarih değiştirme çizgisi Artık saniye Güneş zamanı Karasal Zaman Zaman dilimi
Eski standartlar	Barisentrik Dinamik Zaman Efemeris zamanı Greenwich Ortalama Zamanı Baş meridyen
Fizikte zaman	Mutlak zaman ve mekan Uzayzaman Kuantum zamanı Zaman koordinatı Kozmolojik onyıl Ayrık zaman Planck devri Planck zamanı Doğru zamanı Görelilik kuramı Zaman genişlemesi Yerçekimsel zaman genişlemesi Zaman etki alanı T-simetri
Zaman ölçme bilimi	Saat Astraryum Atom saati Komplikasyon Zaman denklemi Zaman kaydetme cihazların tarihçesi Kum saati Deniz kronometresi Deniz kum saati Elektronik saat Güneş saati Kol saati Su saati
Takvim	Astronomik Pazar harfleri Epakt Ekinoks Miladi İbrani Arakatkı Hicri Jülyen Artık yıl Ay Ay-güneş Yedi günlük hafta Güneş Gündönümü Tropikal yıl Haftanın günü Haftanın günleri
Arkeoloji ve jeoloji	Kronolojik tarihleme Jeolojik zaman cetveli Uluslararası Stratigrafi Komisyonu
Astronomik kronoloji	Galaktik yıl Nükleer zaman ölçeği Devinme Yıldız günü
Zaman birimleri	An Ay Lustrum Dakika Gelgit Gün Hafta İki hafta Milenyum Onyıl Saat Saeculum Saniye Sarsma Sinodik ay Sotik döngü Yıl Yüzyıl
İlgili konular	Kronoloji Süre Ruhsal kronometri Metrik zaman Sistem saati Paranın zaman değeri Kronometre