Uzziya
 | Bu madde veya bölümünde nesnel araştırmalara ve kaynaklara dayanmaksızın sadece Kitab-ı Mukaddes'in birincil kaynak olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız. Maddeye uygun bir biçimde kaynak ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
 |
Antik İsrail
İsrailoğulları
Kabileler
Devletler
Krallar
Savaşlar
Diğer
|
Uzziah veya Uzziya (İbranice: עֻזִּיָּהוּ Uziyahu, anlam: Tanrı gücümdür;[1] Yunanca: Οζίας; Latince: Ozias), ayrıca Azariah (İbranice: עֲזַרְיָה; Yunanca: Αζαρις; Latince: Azarias) olarak da bilinir. Amaziah'ın oğlu ve halk tarafından seçilen Yehuda Kralıydı.[2][3] Catholic Encyclopedia'ya göre Azariah ismi kitap yazılırken yapılmış bir hatadır.[4] Matta İncilinde İsa ile aynı aile ağacından olduğu belirtilir.
Uzziah, Yehuda kralı olduğu zaman on altı yaşındaydı[2] ve kırk iki yıl krallık yaptı. William F. Albright'a göre MÖ 783 - MÖ 742 seneleri arasında hükümdarlık yaptı. Edwin R. Thiele'ye göre ise MÖ 792/791'de babası ile ortak krallık yaptı ve babası MÖ 768/767'de öldüğünde tek başına kral oldu. MÖ 751/750'de cüzzama yakalanınca yerine oğlu Yotham geçti ve Uzziah MÖ 740/739'da öldü.[5] Uzziah'ın krallığının son yılında İsrail'in başına Pekah geçti. Catholic Encyclopedia ise Uzziah'ın iktidarlık yıllarının MÖ 809 - MÖ 759 olduğunu belirtir.[6]
Dini inanç
[değiştir | kaynağı değiştir]Uzziah tahta on altı yaşında geçti. Yehuda Krallığı'nın Jehoşafat döneminden sonraki en varlıklı dönem Uzziah'ın dönemidir. Dinamik ve yetenekli bir kraldı, "gitgide güçlenen Uzziya'nın ünü Mısır sınırına dek ulaştı."[7] Peygamber Zekeriya hayattayken onun etkisiyle Tanrı'ya sadık bir hükümdardı ve "Tanrı'nın gözünde doğru olanı yaptı"[8][9] Kudüs'te yetenekli kişiler tarafından dizayn edilmiş ok ve büyük taş fırlatan makineler yaptırdı.
Fakat ardından kibirine yenik düştü. Tanrı'ya sadakatinden ödün verdi ve altar'da Tanrı için buhur yaktı.[10] Baş rahip Azariah kralın bu cüretkar hareketini görünce seksen kişilik rahipler grubuyla kralın karşısına dikildi[11] ve "Ey Uzziya, RAB'be buhur yakmaya hakkın yok!, Ancak Harun soyundan kutsanmış kâhinler buhur yakabilir. Kutsal Yer'den çık! Çünkü sen RAB'be bağlı kalmadın; RAB Tanrı da seni onurlandırmayacak!" dedi.[12] Bu sırada şiddetli bir deprem oldu ve Tapınak'ta bir delik açıldı; kuvvetli güneş ışınları kralın yüzüne vurunca kral anında cüzzama yakalandı.[13]
Haddi olmayarak buhur yaktığı için bir anda cüzzama yakalanan Uzziah[14] Tapınak'tan çıkarıldı ve saray dışında farklı bir yerde yaşamaya devam etti.[15][16][17] Hükûmet, kralın oğlu Yotham'a devredildi[15] ve ikisinin birlikte krallık yaptığı bu dönem on bir yıl sürdü.
Uzziya ölünce, deri hastalığına yakalandığı için onu atalarının yanına, kral mezarlığının ayrı bir yerine gömdüler.[18][19]
Uzziah Tableti
[değiştir | kaynağı değiştir]Kudüs'ün İbrani Üniversitesi profesörü E.L. Sukenik'in 1931'e Zeytin Dağı'nda yaptığı kazılarda Uzziah Tableti'ni buldu. Üzerinde MS 30 ila 70 yıllarına ait Aram stiliyle İbranice "Yehuda Kralı Uzziah'ın kemikleri burada yatar... Açmayın!" yazar. Bu tabletin MÖ 8. yüzyılda yaşamış Uzziah'ın gerçek mezarı olup olmadığı tartışma konusudur. Birçok uzmanın görüşüne göre Uzziah'ın mezarı İkinci Tapınak döneminde buraya taşındığıdır.
Uzziah zamanında deprem
[değiştir | kaynağı değiştir]Amos kitabında büyük bir depremden bahsedilir. Peygamber Amos, Yehuda'nın başında Uzziah ve İsrail'in başında Joaş oğlu Jeroboam'ın olduğu dönemde deprem olacağını iki yıl önceden öngördü.[20] Bundan iki asır sonra peygamber Zechariah ise başka bir depremin olacağını ve bu depremde de Uzziah zamanındaki gibi insanların kaçışacağını söylemiştir.[21] Jeologlar İsrail ve Ürdün'ü kaplayan bir bölgede adı geçen döneme ait büyük bir depremin kanıtını bulduklarına inanırlar.[22] Bu jeologlar altı sitenin en az 7.8 (büyük olasılıkla 8.2) şiddetinde bir depremin bölgedeki duvarları yıktığına dair deliller bulduklarını savunurlar[23]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ ""Ozias". Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913". 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ a b "2 Krallar 14:21". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ "2 Tarihler 26:1". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ http://oce.catholic.com/oce/browse-page-scans.php?id=a6c038fa9e05f8c9d68dffcf9e73b544 25 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Edwin R. Thiele, The_Mysterious_Numbers_of_the_Hebrew_Kings (3rd ed.; Grand Rapids, MI: Zondervan/Kregel, 1983) 217.
- ^ Driscoll, James F. "Ozias." The Catholic Encyclopedia. Vol. 11. New York: Robert Appleton Company, 1911. 30 November 2009 http://www.newadvent.org/cathen/11379a.htm 7 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., http://oce.catholic.com/oce/browse-page-scans.php?id=a6c038fa9e05f8c9d68dffcf9e73b544 25 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ "2 Tarihler 26:8-14". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ "2 Krallar 15:3". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ "2 Tarihler 26:4-5". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ "2 Tarihler 26:15-16". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ "2 Tarihler 26:17". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ "2 Tarihler 26:18". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ Josephus Flavius, Antiquities IX 10:4)
- ^ "2 Tarihler 26:19-21". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ a b "2 Krallar 15:5". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ "2 Krallar 15:27". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ "2 Tarihler 26:3". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ "2 Krallar 15:7". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ "2 Tarihler 26:23". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ "Amos 1:1". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ "Zechariah 14:5". 21 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ Steven A. Austin, Gordon W. Franz, and Eric G. Frost, "Amos's Earthquake: An Extraordinary Middle East Seismic Event of 750 B.C." International Geology Review 42 (2000) 657-671.
- ^ a.g.e, 657.
