Asa
 | Bu madde veya bölümünde nesnel araştırmalara ve kaynaklara dayanmaksızın sadece Kitab-ı Mukaddes'in birincil kaynak olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız. Maddeye uygun bir biçimde kaynak ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
 |
Antik İsrail
İsrailoğulları
Kabileler
Devletler
Krallar
Savaşlar
Diğer
|
Asa (İbranice: אָסָא; Yunanca: Ασα; Latince: Asa), Yehuda Krallığı'nın üçüncü, Davud Hanedanlığı'nın beşinci kralıydı. Süleyman oğlu Rehoboam'ın torunu, Abijam'ın oğluydu. Tanah'a göre 41 yıl hükümdarlık yaptı.[1] Saltanatı MÖ 913-910 ila MÖ 873-869 tarihleri arası sürdü. Ardılı olarak yerine oğlu Jehoşafat geçti.[2] Thiele'nin kronolojisine göre[3] Asa hastalandı ve krallığını oğlu Jehoşafatla paylaştı; ortaklaşa sürdürülen krallığın ikinci yılında Asa öldü.
Tanrıya gönülden bağlı olan Asa putatapan törenlerinde fuhuş yapanları ülkeden kovdu; Atalarının yaptığı bütün putları yok etti.[4] Hükümdarlığının ilk otuz beş senesi barış içinde geçti. Otuz altıncı senesinde ise İsrail Kralı Baaşa Yehuda'ya karşı saldırı hazırlıklarına başladı.[1] Asa, Aram Şam kralı I. Ben-Hadad'la ittifak kurup İsraille ticareti kesmesini ve onlara saldırmasını istedi.[5] Tanah'ta ayağından rahatsızlanan Asa'nın "Hastalığında RAB'be yöneleceğine hekimlere başvurduğu" anlatılır.[1] Halkı tarafından sevilen ve doğrucu bir kral olan Asa'nın krallığının varlığı I. Ben-Hadad'la yapılan ittifaka borçlu olduğu düşünülür.
Putların kaldırılışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Asa, peygamber Azariah'ın, ulusal alanda sıkı bir Yahudiliğe bağlı kalınması tavsiyesine kulak verdi.[6] Yahudilik dışı ibadetleri ve putları kaldırdı ve halk Tanrı'ya olan bağlılıklarını gösterdi.[7] Ana Kraliçe Mikaya da komşu halkların tanrılarına taptığı için ayrıcalıkları elinden alındı. Ayrıca fuhuşu yasaklayıp bu suçu işleyenleri cezalandırdı. Putperestlikten Yahudiliğe geçiş süreci on beş yıl sürdü. Sürecin sonu Kudüs'teki Süleyman Tapınağında kurbanlar kesilerek kutlandı.[8] Bu zamanda, gerek I. Yarovam'ın ölümünden sonra İsrail'deki taht kavgaları yüzünden gerekse Yehuda'nın altın çağını yaşaması sebebiyle, başta Efraim ve Menaşe kabileleri olmak üzere birçok kuzeyli Asa'nın ülkesine göç etti.
Savaşlar ve savunma projeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Otuz beş yıllık barış fırsatından yararlanan Asa, büyükbabası Rehoboam tarafından inşa edilen kaleleri güçlendirdi. Mısır destekli Etiyopyalı Zerah binlerce asker ve üç yüz savaş arabasıyla Mareşa'ya ilerledi; iki ordu Mareşa yakınlarında Sefata Vadisi'nde savaş düzeni aldı; Asa ona karşı durmak için 580.000 askeriyle yola çıktı; Asa ordusuyla onları Gerar'a kadar kovaladı ve savaşı kazandı.[9] Tanah, Zerah'ın bir firavun mu yoksa ordu generali mi olduğunu açıklamaz. Savaşın Yehudalılarca kazanılmasıyla Mısırlılar birkaç asır sonraki Josiah dönemine kadar bir daha Yehuda'ya saldırmadılar.
Asa'nın otuz altıncı yılında İsrail Kralı Baaşa Yehuda'ya savaş açtı.[1] Seder Olam ve ardından gelen yorumcular bu otuz altıncı yılın Asa'nın hükümdarlık yılından ziyade Birinci İsrail Krallığı'nın bölünüşünün otuz altıncı yılı olduğunu savunurlar.[10] Baaşa Kudüs'e on beş kilometreden daha yakın bir mesafedeki Ramah'ta kale inşa ettirdi. Yehuda ordusu istikrarsızdı ve başkenti baskı altındaydı. Asa, Tapınaktaki altın ve gümüşleri, kendisini koruması için Aram Şam Kralı I.Ben-Hadad'a gönderdi. Buna karşılık olarak da Ben-Hadad İyon'a, Dan'a ve Naftali kabilesinin önemli şehirlerine saldırdı ve Baaşa geri çekilmek zorunda kaldı. Asa ve Yehudalılar Baaşa'nın Ramah'ın yapımında kullandığı taşlarla keresteleri alıp götürdüler; Asa bunlarla Geva ve Mispa kentlerini onardı.[11]
Son yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Bilici Hanani, Asa'nın Tanrı yerine Aram kralına güvendiğini söyleyince Asa buna kızdı ve Hanini'yi hapse attırdı.[12] Krallığının otuz dokuzuncu yılında ayağından hastalanınca "Tanrı yerine doktorlardan medet umdu".[1] Thiele'nin kronojisine göre hastalanan Asa oğlu Jehoşafat'ı tahta geçirip birlikte krallık yaptılar. Çifte krallığın ikinci senesinde ölen Asa, Kudüs'te atalarının yanına yaptırdığı mezara gömüldü.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f "2 Tarihler 16:13". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
- ^ "2 Tarihler 17:1". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
- ^ Edwin Thiele, The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings, (1st ed.; New York: Macmillan, 1951; 2d ed.; Grand Rapids: Eerdmans, 1965; 3rd ed.; Grand Rapids: Zondervan/Kregel, 1983). ISBN 0-8254-3825-X, 9780825438257
- ^ "1 Krallar 15:8-14". 9 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
- ^ "2 Tarihler 16:2-6". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
- ^ "2 Tarihler 15:1-7". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
- ^ "2 Tarihler 15:12-15". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
- ^ "2 Tarihler 15:10-11". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
- ^ "2 Tarihler 14:9-15". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
- ^ Thiele, Mysterious Numbers 84
- ^ "2 Tarihler 16:6". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
- ^ "2 Tarihler 16:7-10". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
