İsrailoğulları

İsrailoğulları (İbranice: בני ישראל‎, romanize: Bnei Yisra'ael), İshak'ın oğlu İsrail'in 12 oğlunun yarattığı, kabile ve monarşik olarak bir dönem Kenan'ın bir bölümünde hâkimiyet kurmuş bir İbrani konfederasyonuydu.^[1]^[2]^[3]^[4]^[5] Arkeolojik delillere göre İsrailoğulları, antik Transürdün ve Filistin'in yerlileri olan Kenanlılardan farklı bir topluluktu.^[6] Sümer kökenli İbranilerin, Sümerin dağılışından sonra kabileler halinde Verimli Hilal'e dağıldığı, önce Haran'a (günümüzde Harran, Şanlıurfa) sonra ise Güney Kenan'a (günümüzde İsrail ve Filistin) göç ettiği ve bölgeyi zorla ele geçirmediği (savaşarak değil) arkeolojik açıdan doğrulanmıştır.^[7]^[8]

İsrailoğulları, modern Yahudilerin ve Sâmirîlerin hâlâ izini sürdükleri etnik kökenleridir.^[9]^[10]^[11]^[12]^[13] Özellikle günümüz Yahudileri, İsrailoğlu Yehuda'nın soyundan ilerlemişlerdir.^[14]^[15]^[16] Kayıp On Kabile'den olmayan Leviyiler de Yehuda'nın Krallığına sığınmışlardır ve sayılarının az olmasından ötürü zamanla kendilerini Yahudī olarak nitelendirmişlerdir.^[17]^[18]^[19]^[20]

Çocuklar

Tanah'a göre İsraillilerin hikâyesi, bütün bir günün yarısı boyunca Tanrı'nın meleğiyle güreştiği gizemli bir olayın ardından İsrail (Y'israel) ismini alan, İbrahim'in torunu ata Yakup'a dayanır. Yakup'un on iki oğlu (doğum sırasına göre): Reuben, Şimon, Levi, Yehuda, Dan, Naftali, Gad, Aşer, İssakar, Zevulun, Yusuf, Bünyamin.^[21]

Çocukların annelerine göre dağılımı:

Leah: Reuben, Şimon, Levi, Yehuda, İssakar, Zevulun
Rahel: Yusuf, Bünyamin
Bilhah: Dan, Naftali
Zilpah: Gad, Aşer

Yakup, Yakup'un oğulları ve çevrelerindeki diğer İbraniler, Kenan'daki toprak bereketsizliğinden ötürü oluşan kıtlık sebebiyle, küçük yaşlardan beri Yusuf'un bulunduğu yere, Mısır'a yerleşmek zorunda kaldılar. Geldiklerinde sayıları yaklaşık 70 olan İbranilerin, dört jenerasyon sonra toplam sayıları 600,000'e dayanmıştı. Bu artışın hızından endişe duymuş Mısır Firavunu, önce İbranileri köleleştirir ve sonra tüm erkek İbrani çocuklarının öldürülmesini emreder. Levi'nin üçüncü kuşak soyundan gelen bir kadın (Yohebed) yeni doğmuş oğlunun öldüreleceğini bildiğinden onu sağlam bir dokuma sepete koyar ve Nil Nehri'nin aşağısına gönderir. Onu bulan Mısırlılar ona Moşeh veya Moşe ismini verdiler. İbraniler köle statüsünde olduğundan dolayı İbrani bir bakıcı bakılır; annesi Yohebed gönüllü olur ve Moşe ile annesi yeniden bir araya gelir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Finkelstein, Israel, (Ed.) (1996). "Ethnicity and origin of the Iron I settlers in the Highlands of Canaan: Can the real Israel stand up?" [Kenan Dağlarındaki Demir Çağı yerleşimcilerinin etnik kökenleri ve kökeni: Gerçek İsrail ayağa kalkabilir mi?] (İngilizce): 198-212.
^ Finkelstein, Israel, (Ed.) (1988). "The archaeology of the Israelite settlement" [İsrail yerleşiminin arkeolojisi] (İngilizce). Kudüs, İsrail Keşif Topluluğu [en]: 198-212.
^ Finkelstein, Israel; Ben-Zvi, Izhak, (Ed.) (1994). "From nomadism to monarchy: archaeological and historical aspects of early Israel" [Göçebelikten monarşiye: erken İsrail'in arkeolojik ve tarihi yönleri] (İngilizce): 198-212.
^ Finkelstein, Israel, (Ed.) (1996). "The archaeology of the United Monarchy: an alternative view" [Birleşik Monarşi arkeolojisi: alternatif bir görüş]. Levant 28.1 (İngilizce): 177-187.
^ Finkelstein, Israel; Silberman, Neil Asher, (Ed.) (1996). "Kitâb-ı Mukaddes Ortaya Çıktı: Arkeolojinin Yeni, Eski İsrail Vizyonu ve Kutsal Metinlerin Kökeni" (İngilizce): 198-212.
^ Tubb 1998, ss. 13–14
^ McNutt 1999, s. 47.
^ Noll, K. L.; Silberman, Neil Asher, (Ed.) (1996). "Canaan and Israel in Antiquity: An Introduction" [Antik Çağda Kenan ve İsrail: Giriş]. A&C Black (İngilizce): 164. 11 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi16 Aralık 2020. It would seem that, in the eyes of Merneptah's artisans, Israel was a Canaanite group indistinguishable from all other Canaanite groups. [...] It is likely that Merneptah's Israel was a group of Canaanites located in the Jezreel Valley.
^ Ostrer, Harry (2012). Legacy: A Genetic History of the Jewish People. Oxford University Press (8 Mayıs 2012 tarihinde yayınlandı). ISBN 978-0195379617.
^ Eisenberg, Ronald (2013). Dictionary of Jewish Terms: A Guide to the Language of Judaism. Schreiber Publishing (23 Kasım 2013 tarihinde yayınlandı). s. 431.
^ Gubkin, Liora (2007). You Shall Tell Your Children: Holocaust Memory in American Passover Ritual. Rutgers University Press (31 Aralık 2007 tarihinde yayınlandı). s. 190. ISBN 978-0813541938.
^ "Reconstruction of Patrilineages and Matrilineages of Samaritans and Other Israeli Populations From Y-Chromosome and Mitochondrial DNA Sequence Variation" (PDF). 15 Nisan 2005 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. (855 KB), Hum Mutat 24:248–260, 2004.
^ Yohanan Aharoni, Michael Avi-Yonah, Anson F. Rainey, Ze'ev Safrai, The Macmillan Bible Atlas, 3rd Edition, Macmillan Publishing: New York, 1993, p. 115. A posthumous publication of the work of Israeli archaeologist Yohanan Aharoni and Michael Avi-Yonah, in collaboration with Anson F. Rainey and Ze'ev Safrai.
^ Raymond P. Scheindlin (1998). A Short History of the Jewish People: From Legendary Times to Modern Statehood. Oxford University Press. ss. 1-. ISBN 978-0-19-513941-9. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. Israelite origins and kingdom: "The first act in the long drama of Jewish history is the age of the Israelites"
^ Facts On File, Incorporated (2009). Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East. Infobase Publishing. ss. 337-. ISBN 978-1-4381-2676-0. 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. "The people of the Kingdom of Israel and the ethnic and religious group known as the Jewish people that descended from them have been subjected to a number of forced migrations in their history"
^ Harry Ostrer MD (2012). Legacy: A Genetic History of the Jewish People. Oxford University Press. ss. 26-. ISBN 978-0-19-997638-6. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
^ Ann E. Killebrew, Biblical Peoples and Ethnicity. An Archaeological Study of Egyptians, Canaanites, Philistines and Early Israel 1300–1100 B.C.E. (Archaeology and Biblical Studies) 6 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Society of Biblical Literature, 2005
^ Schama, Simon (18 Mart 2014). The Story of the Jews: Finding the Words 1000 BC–1492 AD. HarperCollins. ISBN 978-0-06-233944-7. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
^
* "In the broader sense of the term, a Jew is any person belonging to the worldwide group that constitutes, through descent or conversion, a continuation of the ancient Jewish people, who were themselves the descendants of the Hebrews of the Old Testament."
- "The Jewish people as a whole, initially called Hebrews (ʿIvrim), were known as Israelites (Yisreʾelim) from the time of their entrance into the Holy Land to the end of the Babylonian Exile (538 BC)."
Jew 23 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Encyclopædia Britannica 26 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "Israelite, in the broadest sense, a Jew, or a descendant of the Jewish patriarch Jacob" Israelite 2 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Encyclopædia Britannica 26 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ The Jews in the time of Jesus: an introduction (İngilizce) s. 18 12 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Stephen M. Wylen, Paulist Press, 1996, 215 sayfa, ss. 18–20

Kur'an
Tanah (Eski Ahit)

Yahudilik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Antik İsrail ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Finkelstein, Israel, (Ed.) (1996). "Ethnicity and origin of the Iron I settlers in the Highlands of Canaan: Can the real Israel stand up?" [Kenan Dağlarındaki Demir Çağı yerleşimcilerinin etnik kökenleri ve kökeni: Gerçek İsrail ayağa kalkabilir mi?] (İngilizce): 198-212.

[2] Finkelstein, Israel, (Ed.) (1988). "The archaeology of the Israelite settlement" [İsrail yerleşiminin arkeolojisi] (İngilizce). Kudüs, İsrail Keşif Topluluğu [en]: 198-212.

[3] Finkelstein, Israel; Ben-Zvi, Izhak, (Ed.) (1994). "From nomadism to monarchy: archaeological and historical aspects of early Israel" [Göçebelikten monarşiye: erken İsrail'in arkeolojik ve tarihi yönleri] (İngilizce): 198-212.

[4] Finkelstein, Israel, (Ed.) (1996). "The archaeology of the United Monarchy: an alternative view" [Birleşik Monarşi arkeolojisi: alternatif bir görüş]. Levant 28.1 (İngilizce): 177-187.

[5] Finkelstein, Israel; Silberman, Neil Asher, (Ed.) (1996). "Kitâb-ı Mukaddes Ortaya Çıktı: Arkeolojinin Yeni, Eski İsrail Vizyonu ve Kutsal Metinlerin Kökeni" (İngilizce): 198-212.

[6] Tubb 1998, ss. 13–14

[FOOTNOTEMcNutt199947-7] McNutt 1999, s. 47.

[8] Noll, K. L.; Silberman, Neil Asher, (Ed.) (1996). "Canaan and Israel in Antiquity: An Introduction" [Antik Çağda Kenan ve İsrail: Giriş]. A&C Black (İngilizce): 164. 11 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi16 Aralık 2020. It would seem that, in the eyes of Merneptah's artisans, Israel was a Canaanite group indistinguishable from all other Canaanite groups. [...] It is likely that Merneptah's Israel was a group of Canaanites located in the Jezreel Valley.

[9] Ostrer, Harry (2012). Legacy: A Genetic History of the Jewish People. Oxford University Press (8 Mayıs 2012 tarihinde yayınlandı). ISBN 978-0195379617.

[10] Eisenberg, Ronald (2013). Dictionary of Jewish Terms: A Guide to the Language of Judaism. Schreiber Publishing (23 Kasım 2013 tarihinde yayınlandı). s. 431.

[11] Gubkin, Liora (2007). You Shall Tell Your Children: Holocaust Memory in American Passover Ritual. Rutgers University Press (31 Aralık 2007 tarihinde yayınlandı). s. 190. ISBN 978-0813541938.

[evolutsioon.ut.ee-12] "Reconstruction of Patrilineages and Matrilineages of Samaritans and Other Israeli Populations From Y-Chromosome and Mitochondrial DNA Sequence Variation" (PDF). 15 Nisan 2005 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. (855 KB), Hum Mutat 24:248–260, 2004.

[13] Yohanan Aharoni, Michael Avi-Yonah, Anson F. Rainey, Ze'ev Safrai, The Macmillan Bible Atlas, 3rd Edition, Macmillan Publishing: New York, 1993, p. 115. A posthumous publication of the work of Israeli archaeologist Yohanan Aharoni and Michael Avi-Yonah, in collaboration with Anson F. Rainey and Ze'ev Safrai.

[Scheindlin1998-14] Raymond P. Scheindlin (1998). A Short History of the Jewish People: From Legendary Times to Modern Statehood. Oxford University Press. ss. 1-. ISBN 978-0-19-513941-9. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. Israelite origins and kingdom: "The first act in the long drama of Jewish history is the age of the Israelites"

[Incorporated2009-15] Facts On File, Incorporated (2009). Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East. Infobase Publishing. ss. 337-. ISBN 978-1-4381-2676-0. 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. "The people of the Kingdom of Israel and the ethnic and religious group known as the Jewish people that descended from them have been subjected to a number of forced migrations in their history"

[MD2012-16] Harry Ostrer MD (2012). Legacy: A Genetic History of the Jewish People. Oxford University Press. ss. 26-. ISBN 978-0-19-997638-6. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.

[17] Ann E. Killebrew, Biblical Peoples and Ethnicity. An Archaeological Study of Egyptians, Canaanites, Philistines and Early Israel 1300–1100 B.C.E. (Archaeology and Biblical Studies) 6 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Society of Biblical Literature, 2005

[Schama2014-18] Schama, Simon (18 Mart 2014). The Story of the Jews: Finding the Words 1000 BC–1492 AD. HarperCollins. ISBN 978-0-06-233944-7. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.

[19] * "In the broader sense of the term, a Jew is any person belonging to the worldwide group that constitutes, through descent or conversion, a continuation of the ancient Jewish people, who were themselves the descendants of the Hebrews of the Old Testament."
"The Jewish people as a whole, initially called Hebrews (ʿIvrim), were known as Israelites (Yisreʾelim) from the time of their entrance into the Holy Land to the end of the Babylonian Exile (538 BC)."
Jew 23 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Encyclopædia Britannica 26 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[20] "The Jewish people as a whole, initially called Hebrews (ʿIvrim), were known as Israelites (Yisreʾelim) from the time of their entrance into the Holy Land to the end of the Babylonian Exile (538 BC)."

[20] "Israelite, in the broadest sense, a Jew, or a descendant of the Jewish patriarch Jacob" Israelite 2 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Encyclopædia Britannica 26 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[wylen-21] The Jews in the time of Jesus: an introduction (İngilizce) s. 18 12 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Stephen M. Wylen, Paulist Press, 1996, 215 sayfa, ss. 18–20

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]