Vize
Vize, bir ülkeye girmek veya bir ülkeden çıkmak için yetkili makamlardan alınması gereken izin.[1][2]
Vize, pasaporta, onu kullanarak ülkeye girilebilmesi için yapılan onaydır. Belgeyi geçerli sayma ve giriş çıkışta sorun olmadığını belirtir. Pasaportu veren otoriteyi yani devleti tanıma anlamı da taşır. Yabancıların Türkiye'ye girişinde pasaport dışında giriş vizesi de gereklidir. Umuma mahsus yabancı pasaportlara vize vermeye valilikler veya onların izniyle emniyet müdürlükleri ve kaymakamlıklar, yurt dışında ise konsolosluklar yetkilidir. Uygulamada sınır kapısında vize almaya bandrol vize denir. Bandrol vize harçlarını Dışişleri Bakanlığı belirler. Bununla birlikte yabancıların Türkiye'ye girişlerinde pasaport ve vize denetimi Emniyet'in, yani İçişleri Bakanlığı'nın denetimindedir. Vize, ikamet veya çalışma hakkı vermez, sadece geçici bir süre kalma hakkı sağlar. Üç tür vize vardır: Tek giriş vizesi (bir yıl, sadece bir giriş için), sayısız giriş vizesi (birden çok giriş için), transit vizesi (başka ülkelere gitmek için Türkiye'den geçmek üzere tek transit ve çift transit -gidiş dönüş-lüdür). Türkiye'ye dönüş vizesi yabancılara verilir, süresi bir yıldır. İkamet tezkereli yabancılardan bu vize aranmaz, buna "vize bağışıklığı" denir. PK'ye göre, emniyet izniyle, uçaktan uçağa aktarmalarda yabancılar havaalanı dışına çıkabilir. Genelde iki devlet arasında vize anlaşmaları yapılır. Ancak vize uygulamaları veya vize muafiyeti tek taraflı da olabilir. Avrupa Birliği ülkelerinin kendi aralarında vize zorunluluğu yoktur,[3] ancak birlik ülkeleri Türkiye'ye vize zorunluluğu uygulamaktadır. Bazı AB ülkeleri, başka bir AB ülkesinde sürekli oturan TC yurttaşlarını vizeden muaf tutmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti de bu ülkelerden bazılarına (örneğin Almanya, Bulgaristan, Yunanistan gibi), orada yaşayan Türkiye veya Türk kökenli yabancılara kolaylık sağlamak amacıyla vize uygulamaz.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Türk Dil Kurumu ve Dil Derneği'ne göre "vize" sözcüğü, Fransızca "visa" sözcüğünden türetiyor,[1][2] fakat Sevan Nişanyan Türkçe Etimolojik Sözlük'e göre "vize", özgün olarak Latince "videre" (görmek) fiilinin "visa" çekiminden alınmış İtalyanca "visa" (görüldü, görülmüştür) sözcüğünden türetiyor ve Türkçede ilk olarak 1889 yılında Ahmet Mithat tarafından "viza" olarak kullanılmıştır.[4] Fransız Centre national de ressources textuelles et lexicales'a göre Fransızca "visa" kelimesi de Latince "visa"'dan alınmıştır.[5] Ayrıca "vize"'nin İtalyanca karşılığı "visto"'dur.[6]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
1. tür Sovyet vizesi. Bu vizeyi alanlar geçici olarak ülke dışına çıkabiliyorlardı. -
2. tür Sovyet vizesi. Bu vizeyi alanlar ise Sovyet vatandaşlığından çıkartılıp ülkeye kabul edilmiyorlardı.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Güncel Türkçe Sözlük - vize". Türk Dil Kurumu. 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2009.
- ^ a b "Türkçe Sözlük - vize". Dil Derneği. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2009.
- ^ "National case-law - EUR Lex". eur-lexeuropa.eu. 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- ^ "Türkçe Etimolojik Sözlük - vize". Sevan Nişanyan Etimolojik Sözlük. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2009.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Etymologie de VISA" (Fransızca). Centre national de ressources textuelles et lexicales. 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2009.
- ^ "English-Italian Dictionary - visa" (İngilizce). WordReference. 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2009.
Wikimedia Commons'ta vize ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
