Yeni Yol
Yeni Yol | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | YENİ YOL YY (gayriresmî) |
| Genel başkan | Celal Mümtaz Akıncı |
| Liderler | Mahmut Arıkan (Saadet Partisi) Ahmet Davutoğlu (Gelecek Partisi) Ali Babacan (Demokrasi ve Atılım Partisi) |
| TBMM Grup Başkanı | Bülent Kaya |
| TBMM Grup Başkan Vekilleri | Selçuk Özdağ Mehmet Emin Ekmen |
| Kuruluş tarihi | 13 Ocak 2025) |
| Önceli | Millet İttifakı (2018-2023) Saadet ve Gelecek İttifakı (2023-2025) |
| Merkez |  Ankara |
| Gazete(ler) | Milli Gazete |
| İdeoloji | Parlamenterizm Saadet Partisi: Milli Görüş Antisiyonizm Sosyal muhafazakârlık Gelecek Partisi: Muhafazakârlık Ekonomik liberalizm DEVA Partisi: Liberal muhafazakârlık neoliberalizm |
| Siyasi pozisyon | Merkez sağ |
| Resmî renkler | Mavi ve beyaz |
| TBMM (YENİ YOL) | 21 / 600 |
| TBMM (Toplam) | 22 / 600 |
Yeni Yol[1] Saadet Partisi, Gelecek Partisi ve DEVA Partisinin ortak meclis grubu kurabilmek için 13 Ocak 2025 tarihinde oluşturdukları bir siyasi partidir.[2] Genel başkanı eski Anayasa Mahkemesi üyesi Celal Mümtaz Akıncı'dır.[3] Kendi bünyesinde 21, kurucu partilerinin bünyesinde 1 olmak üzere TBMM'de toplam 22 milletvekili vardır. Bu hâliyle meclisin 6. büyük grubudur.
Resmî olarak bir siyasi parti olan Yeni Yol; aslında farklı siyasi görüşlere sahip Saadet, Gelecek ve DEVA partilerinin bir araya gelerek oluşturduğu bir meclis grubudur. Bu oluşumda yer alan partiler, kendi özgün siyasi kimliklerini, ideolojilerini ve parti programlarını korumakta ancak ortak konularda birlikte hareket etmektedirler. Bu sayede daha etkili bir muhalefet bloku oluşturmayı, meclisteki karar alma süreçlerine daha güçlü bir şekilde etki edebilmeyi ve farklı kesimleri daha iyi temsil edebilmeyi hedeflemektedir.
Hukuki yapısı ve adlandırılması
[değiştir | kaynağı değiştir]TBMM'de meclis grubu kurabilmesi için bir siyasi partinin en az 20 milletvekilline sahip olması gerekir. Grubu olan partiler, olmayanlara göre yasama faaliyetlerinde daha avantajlıdır. Yeni Yol, da bu avantajlardan yararlanmak isteyen ama yeterli şartı sağlayamayan üç farklı siyasi partinin kurduğu bir meclis grubudur.[3] Ancak Türkiye'de böyle bir yapıyı kurabilmek için gerekli yasal düzenlemeler olmadığından bir siyasi parti olarak kurulmuştur. Aslında Türkiye'de partiler arası ittifaklar kurulabilse de bu ittifakların seçim barajını birlikte aşmak dışında bir işlevi bulunmamaktadır.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı kayıtlarında "Yeni Yol" olarak,[1] TBMM kayıtlarında da "YENİ YOL" olarak geçen bu oluşum, kurucuları tarafından bir parti değil, bir meclis grubu olduğu için genellikle "Yeni Yol Grubu" ya da kısaca "Yeni Yol" olarak anılmaktadır.[4]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]2023 genel seçimleri ve ortak liste görüşmeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]2023 seçimleri öncesinde yapılan seçim sistemi değişikliği, küçük partilerin ittifak çatısı altında bile milletvekili çıkarma şansını zorlaştırdı. Bu değişiklik üzerine, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi ile ortak liste oluşturmayı gündeme getirdi. Ancak DEVA Partisinin, Saadet Partisi listelerinden seçime girmeyi kabul etmemesi nedeniyle üçlü ittifak kurulamadı.[5][6][7][8] Bunun yerine, Saadet Partisi, Gelecek Partisi, DEVA Partisi; Cumhuriyet Halk Partisi listelerinden seçimlere katıldı. Seçim sonucunda Saadet Partisi ve Gelecek Partisi 10'ar, DEVA Partisi ise 15 milletvekili kazandı.
Ortak grup görüşmeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Seçimlerin ardından, Saadet Partisi, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi arasında TBMM'de bir grup kurmak amacıyla görüşmeler yapıldı. Bu görüşmelerde, Saadet Partisi çatısı altında veya yeni kurulacak bir partinin çatısı altında etkin bir iş birliği modeli oluşturulması müzakere edildi. Ancak, DEVA Partisinin önerilen modellere mesafeli yaklaşması ve görüşmelerden çekilmesiyle süreç, Saadet Partisi ve Gelecek Partisi arasında devam etti.
Saadet-Gelecek Grubunun kurulması ve mücadelesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Saadet Partisi ve Gelecek Partisi, 6 Temmuz 2023'te ortak bir grup kurarak TBMM'de temsil edilmeye başladı. 12 Temmuz 2023'te gerçekleştirilen ilk grup toplantısıyla grup çalışmalarına başladı. Saadet ve Gelecek Grubu, TBMM'de etkin bir şekilde faaliyet gösterdi, bu süreçte birçok genel görüşme, kanun teklifi ve soru önergesi gibi çalışmalar yapıldı. Öğretmenlere yapılan mülakatların söz verildiği gibi kaldırılmaması, KYK yurtlarına yapılan zamlara karşın bursların yetersiz kalması ve emekli aylıklarının son derece yetersiz olması gibi konular meclis gündemine taşındı. Ayrıca, 7 Ekim 2024'ten beri Gazze'de uygulanan soykırımı sürekli gündemde tutarak bu konuda kamuoyunun bilinçlenmesini sağladılar, bununla ilgili Mısır ve Gazze'ye bir seyahat düzenlediler ve AK Parti iktidarını bu konuda sürekli sıkıştırarak net bir tavır almasını talep ettiler. Her hafta düzenlenen grup toplantılarıyla, ortak politikaların belirlenmesi ve grup üyelerinin etkin katılımı sağlandı. Ancak, Saadet Partili Hasan Bitmez'in ölümünün ardından grup düştü. CHP Kütahya Milletvekili Ali Fazıl Kasap'ın Saadet Partisine katılmasıyla grup yeniden kuruldu ve bir yıl daha çalışmalarına devam etti. Ancak, Gelecek Partisinden Mustafa Nedim Yamalı'nın istifasıyla grup tekrar düştü.
Yeni Yolun kuruluşu
[değiştir | kaynağı değiştir]Saadet Partisi, TBMM'de güçlü bir muhalefet grubu oluşturma amacını sürdürerek, DEVA Partisi ile yeniden görüşmelere başladı. Bu görüşmeler sonucunda, DEVA Partisinden iki milletvekili Saadet Partisine katıldı ve grup yeniden kuruldu. Ancak, kalıcı bir çözüm arayışı devam etti. Saadet, Gelecek ve DEVA partileri arasında yapılan görüşmelerin sonucunda, 10 Ocak 2025 tarihinde Yeni Yol kuruldu. Yeni Yol, kurucu partilerin tüzel kişiliklerini koruyarak faaliyet göstermeyi amaçlamakta olup, her bir partinin milletvekillerinin bir kısmı kendi partilerinde kalarak faaliyetlerine devam ederken diğerleri Yeni Yol çatısı altında birleşti. Bu yeni parti, Türkiye'deki siyasi yapıda alternatif bir muhalefet bloku oluşturmayı hedeflemektedir.
Üyeler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Katılma Tarihi | Parti | Genel Başkan | Siyasi Pozisyon | İdeoloji | TBMM | YENİ YOL Milletvekili | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 13 Ocak 2025 (6 Temmuz 2023, Saadet-Gelecek Grubu olarak) |
SAADET Saadet Partisi |
|
Mahmut Arıkan | Sağ | Millî Görüş Antisiyonizm Parlamenterizm |
9 / 600
|
8 / 22
| |
| Gelecek Partisi Gelecek Partisi |
_(cropped).jpg)
|
Ahmet Davutoğlu | Merkez Sağ ve Sağ | Muhafazakârlık Ekonomik liberalizm |
4 / 600
|
4 / 22
| ||
| 13 Ocak 2025 | DEVA Partisi Demokrasi ve Atılım Partisi |
|
Ali Babacan | Merkez ve Merkez Sağ | Liberal muhafazakârlık Neoliberalizm Parlamenterizm |
9 / 600
|
9 / 22
| |
TBMM grubu
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeni Yol çatısı altında 21 milletvekillinden oluşan bir TBMM grubu vardır. Bu milletvekillerinin 9'u DEVA Partili, 8'i Saadet Partili, 4'ü Gelecek Partilidir. Ayrıca kendi bünyesinde Saadet Partisinin 1 milletvekili daha vardır. Bu üç partinin toplam milletvekili sayısı 22'dir.
Yeni Yol grubunda görev yapan milletvekilleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| # | Adı | Seçim Bölgesi | Görevi | Asıl Partisi | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Bülent Kaya | İstanbul (III) | TBMM Grup Başkanı | Saadet Partisi | |
| 2 | Mesut Doğan | Ankara (III) | Milletvekili | ||
| 3 | Şerafettin Kılıç | Antalya | |||
| 4 | Mehmet Atmaca | Bursa (I) | |||
| 5 | Necmettin Çalışkan | Hatay | |||
| 6 | Birol Aydın | İstanbul (I) | |||
| 7 | Mustafa Kaya | İstanbul (II) | |||
| 8 | Mehmet Karaman | Samsun | |||
| 9 | Selçuk Özdağ | Muğla | TBMM Grup Başkanvekili | Gelecek Partisi | |
| 10 | Mustafa Bilici | İzmir (II) | TBMM Katip üyesi | ||
| 11 | Cemalettin Kani Torun | Bursa (II) | Milletvekili | ||
| 12 | Sema Silkin Ün | Denizli | |||
| 13 | Mehmet Emin Ekmen | Mersin | TBMM Grup Başkanvekili | Demokrasi ve Atılım Partisi | |
| 14 | Sadullah Kısacık | Adana | Milletvekili | ||
| 15 | Sadullah Ergin | Ankara (I) | |||
| 16 | İdris Şahin | Ankara (II) | |||
| 17 | Ertuğrul Kaya | Gaziantep | |||
| 18 | Hasan Karal | İstanbul (I) | |||
| 19 | Elif Esen | İstanbul (I) | |||
| 20 | Medeni Yılmaz | İstanbul (III) | |||
| 21 | İrfan Karatutlu | Kahramanmaraş | |||
Kendi partilerinde görev yapan milletvekili
[değiştir | kaynağı değiştir]| # | Adı | Seçim Bölgesi | Görevi | Partisi | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Mahmut Arıkan | Kayseri | Saadet Partisi Genel Başkanı | Saadet Partisi | |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı - Yeni Yol". Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı. 17 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2025.
- ^ "Yeni Yol grubunun Genel Başkanı Celal Mümtaz Akıncı oldu". Gazete Duvar. 1 Ekim 2025. 11 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2025.
- ^ a b "Gelecek, DEVA ve Saadet 'Yeni Yol' çatısı altında buluştu". BBC News Türkçe. 8 Ocak 2025. 11 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2025.
- ^ "Mahmut Arıkan Yeni Yol Grubu ilk toplantısında konuştu: Yakında enflasyon için parayı bulan Lidyalıları suçlayacaklar". Milli Gazete. 15 Ocak 2025. 5 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025.
- ^ "Seçim Yasası: İttifak düzenlemesi neden getirildi, muhalefet aleyhine sonuç doğurur mu?". BBC News Türkçe. 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023.
- ^ "AKP ve MHP'nin ittifak yasası Meclis'te… İşte detaylar". Sözcü. 23 Şubat 2018. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023.
- ^ "Yeni seçim yasası ve ittifaklar: Kritik değişiklikler!". NTV. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023.
- ^ "İktidar neyi hedefledi, Millet İttifakı ne yapacak? – DW – 16.03.2022". dw.com. 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023.
| Türkiye'deki siyasi ittifaklar | |
|---|---|
| TBMM'de temsil edilenler |
|
| Diğer etkin ittifaklar | |
| Eski ittifaklar | |
| İlgili konular | |
| İdeoloji |  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Genel Başkanlar |
| ||||
| Yönetim Kurulu |
| ||||
| Milletvekilleri |
| ||||
| Kişiler | |||||
| Ulusal Üyelik |
| ||||
| Önceli |
| ||||