Ekolojik genetik

Ekolojik genetik, canlılar arasındaki ilişkiler ve canlılarla ortamları arasındaki ilişkiler bağlamında genetiğin araştırmasıdır. Moleküler genetik genlerin yapı ve işlevlerini moleküler seviyede incelerken, ekolojik genetik (ve onunla ilgili bir saha olan popülasyon genetiği) doğal canlı topluluklarında fenotipik evrim üzerinde çalışır. Bu alandaki araştırmalar, ekolojik düzeyde anlamlı olan özellikler üzerinedir. Bir diğer deyişle, bu araştırma konuları bir canlının sağ kalımını ve üremesine etki eden biyolojik uyumla ilgili özellikler ile ilgilidir, örneğin, çiçek açma zamanı, kuraklığa dayanıklılık, cinsiyet oranları gibi.

Araştırmalar çoğu zaman böcekler ve kısa nesil süresi olan diğer canlılar üzerinde yapılır, çünkü bunlarda evrimsel değişiklikler daha çabuk gözlemlenebilir.

Tarih

Doğal topluluklar üzerinde çalışmalar daha evvel de yapılmış olsa da, bu sahanın İngiliz biyolog E.B. Ford (1901-1988) tarafından 20. yüzyılın başlarında kurulmuş olduğu genel olarak kabul edilir. Ford Oxford Universtesi'nde Julian Huxley'den genetik öğrenmiş ve 1924'te doğal toplulukların genetiği üzerinde araştırma yapmaya başlamıştır. Ekolojik Genetik (Ecological Genetics) konu üzerindeki onun 1964 tarihli büyük eseridir.

Diğer kayda değer genetik genetikçiler arasında Theodosius Dobzhansky sayılabilir, Dobzhansky meyve sineklerindeki kromozom polimorfizmleri üzerinde çalışmıştır. Rusya'da genç bir genetikçiyken Dobzhansky Sergei Chetverikov tarafından etkilenmişti. Chetverikov de bu sahanın öncülerinden sayılmayı hakkeder ama onun katkılarının önemi ancak çok sonraları takdir edilebildi.

Philip Sheppard, Cyril Clarke, Bernard Kettlewell ve A.J. Cain Ford'dan kuvvetle etkilenmişlerdir. Bunların kariyerleri ikinci Dünya Savaşı sonrasında başlar. Toplu olarak bu araştırmacıların lepidoptera ve insan kan grupları üzerindeki çalışmaları bu akademik sahayı yerleştirmiştir. Doğal topluluklarda seleksiyon olduğu daha evvelden şüpheyle karşılanırken bunun nasıl olduğunun ayrıntılarını aydınlatmışlardır.

Bu tür çalışmalar uzun vadeli maddi destek gerektirir, ayrıca hem ekoloji hem de genetik konusunda sağlam bir eğitime sahip olmak gerekir. Bazı araştırma projeleri bir araştırmacının kariyerinden daha uzun sürebilir. Örneğin taklitçilik üzerine araştırmalar 150 yıl önce başlamış olmasına rağmen hâlâ dinamik şekilde sürmektedir.

Kaynakça

• Ford E.B. (1964). Ecological Genetics
• Cain A.J. and W.B. Provine (1992). Genes and ecology in history. In: R.J. Berry, T.J. Crawford and G.M. Hewitt (eds). Genes in Ecology. Blackwell Scientific: Oxford. (Provides a good historical background)
• Conner, J.K. and Hartl, D. L. "A Primer of Ecological Genetics". Sinauer Associates, Inc.; Sunderland, Mass. (2004) Provides basic and intermediate level processes and methods.