Çin'de konuşulan diller - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Dil aileleri
  • 2 Kaynakça

Çin'de konuşulan diller

  • Asturianu
  • বাংলা
  • Čeština
  • Dansk
  • English
  • Español
  • Français
  • हिन्दी
  • Bahasa Indonesia
  • Nederlands
  • Русский
  • Sardu
  • Slovenčina
  • Tagalog
  • Татарча / tatarça
  • Українська
  • Tiếng Việt
  • 中文
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Çin'deki diller sayfasından yönlendirildi)
Çin'deki dil grupları.

Ethnologue verilerine göre Çin'de toplam 298 yaşayan dil konuşulmaktadır.[1] Bu dillerin birçoğu, Çin'deki tanınmış etnik gruplar tarafından konuşulur. Çin'deki en yaygın dil yedi ana lehçe grubuna bölünür ve Hanyu (Çince (basitleştirilmiş): 汉语; Çince (geleneksel): 漢語; pinyin: Hànyǔ) olarak bilinir. Çin'de bu dille ilgili çalışmalar, kendine özgü bir akademik disiplin olarak düşünülmektedir.[2] Hanyu kapsamına giren lehçe grupları, birbirinden hem morfolojik hem de fonetik açıdan o kadar çok farklılık gösterir ki farklı bölgelerde konuşulan lehçeler karşılıklı olarak anlaşılmaz. Çince, Moğolca, Tibetçe, Uygurca ve Zhuangca, Çin'de en çok öğrenilen ve hükûmetten en çok destek gören dillerdir.

Mandarinin bir değişkesi olan Standart Çince (Çin'de Putonghua olarak bilinir), Çin anakarasındaki resmî dil olup Mandarinin konuşulduğu bölgelerde ve daha az oranda da anakaranın diğer bölgelerinde bir lingua franca olarak işlev göstermektedir. Çin'deki özerk bölgelerin kendi ek resmî dilleri vardır. Örneğin, Tibet Özerk Bölgesi'nde Tibetçe, İç Moğolistan'da ise Moğolca resmî dil olarak geçer. Anakaradaki dillerle ilgili kanunlar Hong Kong ya da Makao'da geçerli değildir; bu bölgelerin anakaradan farklı olan resmî dilleri vardır (Kantonca, İngilizce ve Portekizce).

Dil aileleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin sınırları içerisinde yaşayan milletlerin konuştuğu diller aşağıdaki dokuz dil ailesine aittir.

  • Çin-Tibet dil ailesi - Hanlar ve Tibetliler dâhil olmak üzere 19 resmî etnik grup tarafından konuşulur.
  • Tay-Kaday dil ailesi - Zhuang, Buyei, Dai, Dong ve Li halkları tarafından konuşulan çeşitli diller; 9 resmî etnik grup.
  • Hmong-Mien dil ailesi - 3 resmî etnik grup.
  • Avustroasya dil ailesi - 4 resmî etnik grup (De'ang, Blang, Gin ve Wa halkları).
  • Türk dil ailesi - 7 resmî etnik grup (Uygurlar, Kazaklar, Salarlar vs.).
  • Moğol dil ailesi - 6 resmî etnik grup (Moğollar, Donşianlar vs.).
  • Tunguz dil ailesi - 5 resmî etnik grup (Mançular, Hezhelar vs.).
  • Korece
  • Hint-Avrupa dil ailesi - 2 resmî etnik grup (Ruslar ve Tacikler).
  • Avustronezya dil ailesi - 1 resmî etnik grup (Gaoshan)

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Languages of China 9 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi – from Lewis, M. Paul (ed.), 2009. Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International.
  2. ^ Dwyer, Arienne (2005). The Xinjiang Conflict: Uyghur Identity, Language Policy, and Political Discourse (PDF). Political Studies 15. Washington: East-West Center. ss. 31-32. ISBN 1-932728-29-5. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ocak 2017. Tertiary institutions with instruction in the languages and literatures of the regional minorities (e.g., Xinjiang University) have faculties entitled Hanyu xi ("Languages of China Department") and Hanyu wenxue xi ("Literatures of the Languages of China Department"). 
Taslak simgesiÇin ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Taslak simgesiDil ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
  • g
  • t
  • d
Çin Çin'de konuşulan diller
Resmi (ulusal)
  • Standart Mandarin
Resmi (bölgesel)
Bölge seviyesinde
  • İngilizceHK
  • KantoncaHK/MC
  • MoğolcaNM
  • PortekizceMC
  • TibetçeXZ
  • UygurcaXJ
  • ZhuangcaGX
İl seviyesinde
  • Bai
  • Buyeice
  • Hani
  • Hmong
  • Kam (Dong)
  • Kazakça
  • Kırgızca
  • Korece
  • Lisuca
  • Qiang
  • Tai Lü
  • Tai Nüa
  • Tujia
  • Yi
  • Zaiwa
  • Zhuangca
Çin Dilleri
  • Gan
  • Hakka
  • Huizhou
  • Jin
  • Min
  • Pinghua
  • Wu
  • Xiang
  • Yue
Bölge veya il seviyesinde resmiyeti
olmayan diğer azınlık dilleri
  • Amdo Tibetçesi
  • Baima
  • Bonan
  • Bunu
  • Buryatça
  • Choni
  • Derung
  • Doğu Yugurca
  • Donşianca
  • Evenkice
  • Eynuca
  • Fuyü Gırgıs
  • Gelao
  • Hani
  • Hlai
  • İli Türkçesi
  • Jiamao
  • Kalmukça
  • Khams Tibetçesi
  • Khmu
  • Lakkia
  • Lop
  • Mançuca
  • Maonan
  • Mien
  • Monguor
  • Nanay
  • Naşi
  • Nusu
  • Oroçence
  • Oyratça
  • Özbekçe
  • Pa-Hng
  • Pumi
  • Rusça
  • Salarca
  • Sarıkolca
  • Sarı Uygurca (Batı Yugurca)
  • She
  • Sui
  • Tai Dam
  • Tatarca
  • Tuvaca
  • Vaca
  • Vahanca
  • Vietnamca
Kreol/karma diller
  • E
  • Hezhou
  • Kök Monçakça
  • Lingling
  • Makao Kreolü
  • Maojia
  • Sanqiao
  • Tangwang
  • Wutun
İşaret dilleri
  • Çin İşaret Dili
    • Hong Kong İşaret DiliHK/MC
  • Tibet İşaret DiliXZ
Nesli tükenmiş diller
  • Ba-Şu
  • Cücence
  • Hitay
  • Sakaca
  • Siyenpice
  • Tabgaçça
  • Tohar
  • Tuyuhunca
  • GX = Guangksi
  • HK = Hong Kong
  • MC = Makao
  • NM = İç Moğolistan
  • XJ = Sincan
  • XZ = Tibet
  • g
  • t
  • d
Çin Çin konuları
Tarih
Kronoloji
Antik Çin (Xia Hanedanı • Shang Hanedanı • Zhou Hanedanı) • Çin İmparatorluğu (Çin Hanedanı • Han Hanedanı • Üç İmparatorluk • Jin Hanedanı • Güney Kuzey Hanedanları • Sui Hanedanı • Tang Hanedanı • Beş Hanedan On Krallık • Kuzey Song Hanedanı • Yuan Hanedanı • Ming Hanedanı • Çing Hanedanı)
Çağdaş dönem
Çin Cumhuriyeti (1912-1949) • Çin Halk Cumhuriyeti (Çin Komünist Partisi • Çin-Sovyet ayrılığı • Yüz Çiçek Kampanyası • Büyük İleri Atılım • Büyük Çin Kıtlığı • Çin Kültür Devrimi • Kızıl Muhafızlar • Çin ekonomik reformu • 1989 Tiananmen Meydanı Olayları)
Ulusal semboller ve tatiller
Arma • Bayrak • Millî marş • Resmî tatiller
Coğrafya ve çevre
Politik coğrafya
Başkent • İdari yapılanma (Eyaletler) • Şehirler
Fiziksel coğrafya
Adalar • Çöller • Dağlar (Geçitler • Sıradağlar) • Denizler (Bohai Denizi • Doğu Çin Denizi • Güney Çin Denizi • Sarıdeniz) • Göller • Millî parklar • Nehirler • Uç noktaları
Çevre sorunları
Çevre kirliliği
Ekonomi ve altyapı
Ekonomi reformu ("Çin Yüzyılı") • Enerji • GSYİH • Küreselleşme • Para birimi • Tarım • Ulaşım (Havayolları) • Yoksulluk
Hukuk ve toplum
Anayasa • "Çin değerleri ile sosyalizm" • "Çin Rüyası" • Demografi (Tek çocuk politikası) • Diller • Din • Eğitim (Üniversiteler) • Etnik gruplar • Fuhuş • Halk sağlığı (Gıda güvenliği • HIV/AIDS) • İnsan hakları (LGBT) • İntihar • Kolluk kuvvetleri • Uyrukluk Kanunu • Yoksulluk • Zaman
Siyaset ve ulusal savunma
Devlet Başkanı • Dış ilişkiler • Propaganda • Silahlı kuvvetler • Siyasi partiler (ÇKP - Genel Sekreter - Politbüro) • Tek Çin politikası (Tayvan'ın siyasi durumu) • "Tek ülke, iki sistem" • Yolsuzluk
Bilim ve teknoloji
Bilim • Enerji • İcatlar • İnternet (Sansür) • Mimari • Ulaşım • Uzay programı
Kültür, sanat ve spor
Arkeoloji • Çay kültürü • Dans • Dövüş sanatları • Edebiyat (Şiir) • Felsefe • Kültür • Medya • Mimari • Mutfak • Müzik • Opera • Posta tarihi ve posta pulları • Sanat • Sinema • Spor
  • g
  • t
  • d
Asya'da konuşulan diller
Egemen devletler
  • Afganistan
  • Azerbaycan
  • Bahreyn
  • Bangladeş
  • Bhutan
  • Birleşik Arap Emirlikleri
  • Brunei
  • Çin
  • Doğu Timor
  • Endonezya
  • Ermenistan
  • Filipinler
  • Güney Kore
  • Gürcistan
  • Hindistan
  • Irak
  • İran
  • İsrail
  • Japonya
  • Kamboçya
  • Katar
  • Kazakistan
  • Kıbrıs Cumhuriyeti
  • Kırgızistan
  • Kuveyt
  • Kuzey Kore
  • Laos
  • Lübnan
  • Maldivler
  • Malezya
  • Mısır
  • Moğolistan
  • Myanmar
  • Nepal
  • Özbekistan
  • Pakistan
  • Rusya
  • Singapur
  • Sri Lanka
  • Suriye
  • Suudi Arabistan
  • Tacikistan
  • Tayland
  • Türkiye
  • Türkmenistan
  • Umman
  • Ürdün
  • Vietnam
  • Yemen
Sınırlı tanınmış
olan devletler
  • Abhazya
  • Filistin
  • Güney Osetya
  • Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
  • Tayvan
Bağımlı ve
diğer bölgeler
  • Ağrotur ve Dikelya
  • Britanya Hint Okyanusu Toprakları
  • Christmas Adası
  • Cocos Adaları
  • Hong Kong
  • Makao
  • Kategori Kategori
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Çin%27de_konuşulan_diller&oldid=33283655" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Çin taslakları
  • Dil taslakları
  • Çin'deki diller
Gizli kategoriler:
  • Webarşiv şablonu archiveis bağlantıları
  • Tüm taslak maddeler
  • Sayfa en son 21.21, 18 Haziran 2024 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Çin'de konuşulan diller
Konu ekle