1220'ler

Binyıllar:	2. binyıl
Yüzyıllar:	12. yüzyıl 13. yüzyıl 14. yüzyıl
Onyıllar:	1200'ler 1210'lar 1220'ler 1230'lar 1240'lar
Yıllar:	1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229

1220'ler, 1 Ocak 1220 günü başlayıp 31 Aralık 1229 günü sona eren Jülyen Takvimi'nin on yılıdır.

Olaylar

1220

• İlkbahar - Cengiz Han liderliğindeki Moğol ordusu (yaklaşık 100.000 kişi), Buhara'ya doğru yaklaşık 450 kilometrelik dondurucu bir kum ve çalılık olan Kızılkum Çölü'nü geçti. Bu sırada Harezmşahlar Devleti'nin hükümdarı Alâeddin Muhammed, başkenti Semerkant'ta güçlü bir savunma hazırladı. Şubat ayında Cengiz Han, yaklaşık 20.000 kişilik bir garnizon tarafından savunulan Buhara'ya yaklaşır ve Buhara Kuşatması başlar. Şehir yönetimi kapıları Moğollara açar, ancak şehrin kalesini savunan Türk kuvvetleri on iki gün daha dayanır. Şehrin Cuma Camii'nde yaptığı konuşmada Cengiz Han, "Ben Tanrı'nın gazabıyım" demiştir.
• Mart - Cengiz Han liderliğindeki Moğol kuvvetleri Semerkand'ı kuşattı, şehir 20 savaş filinden oluşan bir tugay da dahil olmak üzere yaklaşık 40.000 adam tarafından savunuldu. Bir hafta sonra garnizonun teslim oldu. Şehrin yaklaşık 100.000 kişilik nüfusu köleleştirildi veya katledildi. Şehir ise yerle bir edildi.

1221

• Şubat – Barış antlaşmasıyla teslim olan Merv (o zamanki dünyanın en büyük şehirlerinden birisiydi), Herat ve Nişabur şehirleri Moğollara karşı isyan başlattı. Cengiz Han, isyanları bastırmak için oğlu Tuluy'u görevlendirdi. Çağdaş tarihçiler, isyanı bastırmak Mogolların yaptığı soykırımda bir milyondan fazla insanın sistemli şekilde öldürüldüğünü tespit etmiştir.
• Kafkasya'ya ilk Moğol Akını'nın başlaması.
• 16 Haziran - Almanya'daki Türingen Dükalığı'ndaki Erfurt şehrinin Yahudi nüfusu, dini bir cinayet iftirasının ardından katledildi. Kalabalık, Yahudilerin toplandığı sinagoga saldırdı. Sinagog da dahil olmak üzere Yahudi mahallesi yerle bir edildi, birçok Yahudi işkence gördü ve öldürüldü.
• Kasım – Bizans İmparatoru I. Theodoros 16 yıllık saltanatının ardından öldü ve yerine damadı III. İoannis geçti.

1222

• 1 Mayıs - 1222 Kıbrıs depremi gerçekleşti. Büyüklüğü tahmini olarak 7.0-7.5 idi ve Libya ile İskenderiye'de gözlemlenmiş bir tsunamiye yol açtı. En şiddetli biçimde Lefkoşa, Limasol ve Baf'ta hissedildi.
• Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın yakınından geçti (önceki: 1145 ; sonraki : 1301-1302).
• Padova Üniversitesi kuruldu.
• Gurlular hanedanının başkenti Firuzkuh (günümüz Afganistan'ında) Moğol İmparatoru Ögeday Han tarafından yok edildi.

1223

• 4 Ocak - II. Germanos, İznik imparatoru III. İoannis'in izniyle patrikhanenin merkezini Konstantinopolis'ten İznik'e taşıdı ve Doğu Ortodoks Kilisesi'nin Konstantinopolis Patriği olarak göreve başladı.
• 18 Ocak

• Kardeşi Kral IV. Giorgi'nin dört ay önce Moğollara karşı Hunan Muharebesi'nde aldığı yaralar sonucu ölmesinin ardından Rusudan, Gürcistan'ın yeni kraliçesi olur.
• 28 Aralık'taki başarısız bir saldırının ardından Moğol general Mukali, Çin'in Fengxiang kalesine ikinci bir saldırı düzenledi ve yine başarısız oldu.

• İlkbahar- Yaklaşan Moğol ordusuna karşı, Peçenek ordusu Terek Nehri ovalarında toplandı ve Alan, Çerkez ve Don Kıpçak/Kuman kuvvetleriyle birleşti. Moğol ordusu Kafkas Dağları'nı geçti ama dar dağ geçitlerinde sıkıştı. Moğol generalleri Subutay ve Cebe, Peçeneklere bir elçi göndererek onları Kafkas halklarıyla olan ittifaklarını bozmaya ikna eder. Moğol süvarileri Kafkasya bölgesini işgal etti ve köleleri, sığırları ve atları alarak köyleri tahrip ederek geri çekildi.
• 31 Mayıs - Kalka Nehri Muharebesi gerçekleşti.
• 24 Aralık – Roma Katolik Kilisesi'ndeki Fransisken Tarikatı'nın kurucusu Assisili Peder Francis (Giovanni di Pietro di Bernardone), Noel'i İsa'nın doğumunu canlandırarak kutlama geleneğini başlattı. Papa III. Honorius'tan izin alan Francis, İtalya'nın Greccio kenti yakınlarındaki bir mağarada, Matta İncili ve Luka İncili'nde anlatılan İsa Mesih'in doğumuyla ilgili olayların gerçek insanlar ve hayvanlar kullanılarak canlandırıldığı bir gösteri düzenledi.

1224

• Livonya Haçlı Seferi gerçekleşti. Livonyalı Kılıç Kardeşleri, Estonları mağlup etti ve Estonya bölgesindeki kaleleri geri aldı.
• Theodoros Komnenos Dukas, Selanik'i ele geçirdi ve de facto Selanik İmparatorluğu'nu kurdu.
• Suğdak Seferi gerçekleşti.
• Napoli Üniversitesi kuruldu.
• Poimanenon Muharebesi
• Muvahhid halifesi Yûsuf el-Müstansır, 1224'ün başlarında evcil inekleriyle oynarken kazara boynuzlanarak beklenmedik şekilde, varisi olmadan ölmüştür. Saray bürokratları, İbn Cem'i önderliğinde, yaşlı büyük amcası I. Abdülvahid'in Marakeş'te yeni halife olarak seçilmesini hızla sağlamışlardır. Ancak Marakeş'in kararının aceleci ve anayasaya aykırı olması, Endülüs'teki amcaları Nasır'ın kardeşlerini kızdırmıştır. Hemen halefiyete itiraz etmişler ve kendi Halifeleri Abdullah el-Adil'i seçmişlerdir.

1225

• Sonbahar – Subutay, Moğol İmparatoru Cengiz Han tarafından Tangutlara karşı yeni bir sefer için atandı. Ordusuyla Gobi Çölü'nü geçti ve güneye, Batı Xia'ya doğru ilerledi. Bu sırada, altmışlı yaşlarının ortalarındaki Cengiz Han, bir av sırasında yaralandı. Muhtemelen omuzu çıktı veya bir kaburgası kırılan Cengiz Han dinlenmeye çekildi.
• Delhi Sultanlığı'nın Gurlu hükümdarı Şemseddin İltutmuş, Moğol saldırısını püskürterek Bengal'i aldı. Rakibi Gıyaseddin İvaz, İltutmuş'un ilerleyişini durdurmak için bir ordu topladı ancak ona haraç ödeyerek ve hükümdarlığını kabul ederek savaşmadan geri çekildi.
• Yaz – Garni Muharebesi: Celâleddin Harezmşah komutasındaki Harezm birlikleri, Garni'de yaklaşık 70.000 kişilik Gürcü ordusunu yendi. Gürcü Kraliçesi Rusudan'ın sarayı Kutaisi'ye taşındı, Gürcistan'ın başkenti Tiflis, Harezmliler tarafından kuşatıldı.

1226

• Yaz – Moğol imparatoru Cengiz Han, Moğol istilasına destek vermeyen Batı Şia (Xi Xia) vassal krallığını cezalandırmak için Tangutlara karşı bir sefer başlattı. 100.000 kişilik büyük bir ordu toplayarak Batı Xia'nın ikinci büyük şehri olan Liangzhou'yu kuşattı. Liangzhou direnmeden teslim oldu. Cengiz Han, sonbaharda Helan Dağları'nı geçti ve Kasım ayında Lingwu'yu kuşattı. Bu arada, Batı Şia İmparatoru Xianzong öldü ve yerine yeğeni Mo (veya Li Xian) geçti.
• Alanya'da Kızılkule'nin yapımı tamamlandı.

1227

• Çobanoğulları Beyliği kuruldu (dağılışı 1309).
• Alamut Kuşatması gerçekleşti.

1228

• Mengüçlü Beyliği yıkıldı (kuruluşu 1080).
• Hafsi Devleti kuruldu (dağılışı 1574).
• Bolnisi Muharebesi gerçekleşti.

1229

• Mielec kenti kuruldu.
• Resûlîler kuruldu (dağılışı 1454).

Önemli insanlar

• Abu Muhammad al-Wahid, Fas Muvahhid halifesi
• Abu Zakariya, İfrikiye'de Hafsîler'in ilk sultanı
• Adolf IV, Schauenburg ve Holstein kontu
• Alfonso IX, King of León and Galicia
• II. András, Macaristan ve Hırvatistan kralı
• II. Baudouin, Konstantinopolis Latin imparatoru
• Konrad I, Masovia ve Kujawy dükü ve Polanya yüksek dükü
• IV. Konrad, Kudüs Krallığı
• Chiconquiauhtzin, Tlatoani of Azcapotzalco
• Chūkyō, Japonya imparatoru
• Dōgen, Japonya'da Budist okulu Sōtō'nun kurucusu
• XI. Erik, İsveç kralı
• III. Ferdinand, Kastilya ve Toledo kralı
• Assisili Francesco, Roma Katolik azizi
• II. Friedrich, Kutsal Roma imparatoru
• Cengiz Han, Moğol İmparatorluğu'nun ilk kağanı
• Go-Horikawa, Japonya imparatoru
• Go-Toba, Japonya imparatoru
• Papa IX. Gregorius
• III. Henry, İngiltere kralı, İrlanda lordu ve Akitanya dükü
• Papa III. Honorius
• Şemseddin İltutmuş, Delhi Sultanlığı'nın ilk sultanı
• Celâleddin Harezmşah, Harezmşahlar Devleti'nin son sultanı
• I. James, Aragon kralı ve Barcelona kontu
• Cuci, Mongol army commander and eldest son of Genghis Khan
• Jean de Brienne, Kudüs kralı ve Konstantinopolis Latin imparatoru
• I. John, İsveç kralı
• III. İoannis, İznik imparatoru
• Juntoku, Japonya imparatoru
• Al-Kamil, Ayyubid Sultan of Egypt
• II. Knut, İsveç kralı
• Leszek Biały, Sandomierz dükü ve Polonya yüksek dükü
• VIII. Louis, Fransa kralı
• IX. Louis, Fransa kralı
• Lý Chiêu Hoàng, Vietnam imparatoriçesi
• Lý Huệ Tông, Vietnam imparatoriçesi
• Manco Capac, ilk İnka imparatoru
• Ögeday, Moğol İmparatorluğu'nun ikinci kağanı, Cengiz Han'ın üçüncü oğlu
• Kara Olaf, Britanya Adaları kralı
• I. Otakar, Bohemya kralı
• Ramon Berenguer IV, Count of Provence and Count of Forcalquier
• Rǫgnvaldr Guðrøðarson, Britanya Adaları kralı
• Rujing, Caodong Budist keşiş ve Zen ustası
• II. Sancho, Portekiz kralı
• Stephen Langton, Archbishop of Canterbury
• Subutay, Moğol komutanı ve Moğol İmparatorluğu'nun baş askeri stratejisti
• Sukaphaa, Ahom'un ilk kralı
• Theodoros Komnenos Dukas, Epir despotu ve Selanik imparatoru
• Tuluy, Moğol komutanı ve Moğol İmparatorluğu'nun naibi, Cengiz Han'ın dördüncü oğlu
• Trần Thái Tông, Vietnam imparatoru
• Trần Thủ Độ, Vietnam İmparatorluğu'nun askeri komutanı ve naibi
• II. Valdemar, Danimarka kralı
• II. Yuri, Vladimir Büyük Knezi
• Yaroslav, Novgorod prensi
• Yûsuf el-Müstansır, Fas Muvahhid halifesi

Doğumlar

1220

• 1 Nisan - Go-Saga, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 88. imparatoru (ö. 1272)
• 30 Mayıs - Aleksandr Nevskiy, Novgorod'un Büyük Prensi ve Rus savaş kahramanı (ö. 1263)
• tarihi bilinmeyen
  • Alphonse de Poitiers, Poitiers ve Toulouse kontu (ö. 1271)
  • Celaleddin Firuz Halaci, Delhi Sultanı, Halacı hanedanının kurucusu (ö. 1296)
  • Roger Bacon, İngiliz bilim insanı ve filozof (ö. 1292)

1221

• 23 Kasım - X. Alfonso, Kastilya kralı (ö. 1284)
• tarihi bilinmeyen
  • II. Gıyâseddin Keyhüsrev, Türkiye Selçuklu Sultanı (ö. 1246)
  • II. Theodoros, İznik İmparatorluğu imparatoru (ö. 1258)
  • Müstasım, Abbâsî halifesi (ö. 1258)

1222

• 16 Şubat - Nichiren, Kamakura döneminde yaşamış ve Nichiren Budizmi'nin kurucusu olan Japon Budist keşiş (ö. 1282)
  • Kalavun, Mısır Memlûk Sultanı (ö. 1290)

1223

• I. Baybars, Mısır Memlûk Sultanı (ö. 1277)
• Ebü’l-Berekât Nesefî, Hanefi fıkıh, kelam ve tefsir alimi (ö. 1310)

1225

• VI. Davit, Bagrationi hanedanına mensup Gürcü kralı (ö. 1293)
• Bar Hebraeus, felsefeci, tarihçi, şair, gramer uzmanı, müfessir, ilahiyatçı ve dönemin Süryani Katolikos'u (ö. 1286)
• Thomas Aquinas, Dominik keşiş ve filozof, aziz (ö. 1274)

1226

• 21 Mart - I. Carlo, Fransa Kralı VIII. Louis ile Blanche Kastilli'nin en küçük oğlu (ö. 1285)
• 24 Nisan - Sultan Veled, Mevlana Celaleddin Rumi'nin oğlu, Mevlevîliğin asıl kurucusu ve ikinci piri (ö. 1312)
• tarihi bilinmeyen
  • Alâeddin Atâ Melik Cüveynî, Farslı bir Moğol tarihçisi (ö. 1283)

1227

• 30 Eylül - IV. Nicolaus, papa (ö. 1292)

1228

• Şihâbüddin Ahmed el-Karafî, Berberi kökenli Maliki fıkıh ve tefsir bilgini (ö. 1285)

Ölümler

1220

• 7 Ocak - I. İzzeddin Keykâvus, Türkiye Selçuklu Sultanı (d. 1180)
• tarihi bilinmeyen
  • II. Veera Ballala, Hoysala imparatoru (d. 1173)
  • Wolfram von Eschenbach, Alman şövalye ve şair (d. y. 1170)

1221

• I. Theodoros, İznik İmparatorluğu imparatoru (d. y. 1174 / 1175)
• III. Hasan, Elemûtlar-Nizârî Devleti hükümdârı (d. 1187)
• Alâeddin Muhammed, Harezmşahlar Devleti'nin Harezmşah unvanı ile hükümdarı
• Ferîdüddin Attâr, İranlı mutasavvıf, şair, hekim ve eczacı (d. 1142 - 1245)
• Necmüddin Kübra, Kübreviyye tarikatı şeyhi (d. 1145)

1222

• 1 Şubat - I. Aleksios, Trabzon İmparatorluğu'nun ilk imparatoru (d. y. 1182)

1223

• 18 Ocak - IV. Giorgi, Bagratlı Hanedanı mensubu Gürcü kralı (d. 1191)
• 8 Mart - Wincenty Kadłubek, Krakow psikoposu ve Polonya tarihçisi (d. 1161)
• 14 Temmuz - II. Philippe, Fransa Kralı (d. 1165)

1224

• 1 Temmuz - Hōjō Yoshitoki, Kamakura şogunluğu shikkeni. (d. 1163)
• tarihi bilinmeyen
  • Xia Gui, Çinli ressam
  • Yûsuf el-Müstansır, Muvahhid halifesi

1225

• 6 Ekim - Nâsır veya Nâsır Lidînillâh, Abbasi halifesi (d. 1158)
• tarihi bilinmeyen
  • Afdal bin Selâhaddîn, Eyyubiler Suriye Sultanı (d. 1169)

1226

• 10 Temmuz - Zâhir, Abbâsî halifesi (d. 1176)
• 8 Kasım - VIII. Louis, Capet Hanedanı üyesi Fransa Kralı (d. 1187)
• tarihi bilinmeyen
  • Assisili Francesco, Fransisken Tarikatı'nın kurucusu olan keşiş ve sonradan Hristiyan azizi (d. 1181 / 1182)

1227

• 18 Mart - III. Honorius, papa (d. 1148)
• 17 / 18 Ağustos - Cengiz Han, Moğol komutan, hükümdar ve Moğol İmparatorluğu'nun kurucusu (d. 1162)
• tarihi bilinmeyen
  • Cuci, Cengiz Han'ın en büyük oğlu (d. 1185)
  • Leszek Biały, Polonya prensi (d. 1186)
  • Muazzam bin Adil, Eyyubiler Suriye Sultanı (d. 1176)
  • Süleyman Şah, Osmanlı İmparatorluğu'nun resmî olarak kurulmasına giden süreçte önemli bir yere sahip olan Kayı boyu beyi, Kaya Alp'in oğlu, Ertuğrul Gazi'nin babası, Osman Gazi'nin dedesi (d. 1178)

1228

• Robert, Latin İmparatorluğu imparatoru

1229

• Yâkût el-Hamavî, gezgin, coğrafya ve tarih bilgini (d. 1178 / 1179)