I. Aleksios (Trabzon imparatoru)
| I. Aleksios Αλέξιος Α' Μέγας Κομνηνός | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Romalıların İmparatoru ve Otokratı | |||||
 Arması | |||||
| Trabzon imparatoru | |||||
| Hüküm süresi | 1204 - 1 Şubat 1222 | ||||
| Önce gelen | Makam oluşturuldu | ||||
| Sonra gelen | I. Andronikos Gidos | ||||
| Doğum | y. 1182 Konstantinopolis, Bizans İmparatorluğu | ||||
| Ölüm | 1 Şubat 1222 Trabzon, Trabzon İmparatorluğu | ||||
| Eş(ler)i | Theodora Aksuhina | ||||
| Çocuk(lar)ı | I. İoannis Aksuh I. Manuil Megas Komninos Komnini | ||||
| |||||
| Hanedan | Komninos Hanedanı | ||||
| Babası | Manuil Komninos | ||||
| Annesi | Rusudan | ||||
I. Aleksios Megas Komninos (Yunanca: Αλέξιος Α΄ Μέγας Κομνηνός) (yaklaşık 1182 - 1 Şubat 1222), 1204 yılından 1222 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun ilk imparatorudur. Manuil Komninos ile III. Giorgi'nin kızı Rusudan'ın en büyük oğludur. Böylece Bizans İmparatoru I. Andronikos'un torunudur. Andronikos tahtan indirilip, 1185 yılında öldürüldü. Manuil aynı zamanda kör edildi ve sonrasında tarihi kayıtlarda ismi geçmemesine istinaden muhtemelen öldürüldü. Geride iki çocuk bıraktı: Aleksios ve David. Anneleri Rusudan onları Gürcistan ya da Karadeniz'in güney sahillerine kaçırdı.
İmparatorluğun kurulması
[değiştir | kaynağı değiştir]
Nisan 1204 tarihinde, Dördüncü Haçlı Seferi, Konstantinopolis'i almadan önce, 22 yaşında[1] Aleksios, teyzesi Gürcü kraliçesi Tamar'ın sağladığı birliklerle Trabzon'u ele geçirdi.
Komninos Hanedanı, Karadeniz'de eskiye dayalı uzun süreli ilişkiler nedeniyle sevilmekteydiler. Büyükbabası Andronikos, Trabzon ile Sinop arasına Oinaion kalesini yaptırmıştı. Aleksios, Roma İmparatoru ve Büyük Komninos (Yunanca: Μέγας Κομνηνός, Megas Komnēnos) ünvanlarını almıştır fakat bu ünvan Georgios Akropolitis'in vakayinamelerine kadar görülmemektedir. Yuhannes Bessarion'un Bizans tarihinde yazdığına göre bu ünvan ve Trabzon hanedanı en az 257 yıl ve daha uzun sürmüştür. Yeni devlet, Herakleia'dan doğuya Trabzon'un kendisi ve sonrası Gürcü sınırında Soterioupolis'e kadardır. Aleksios Kırım'ın bazı bölgelerini Trabzon'a haraca bağlamıştır. Cherson, Kerç ve onların hinterlandları, Deniz ötesi anlamına gelen Perateia ismiyle bir vilayet haline getirilmiştir. Sinop'un Anadolu Selçuklu Devleti'ne kaybedilmesi, İznik İmparatorluğu ile doğrudan bağlantının kaybolmasına neden olmuştur. Trabzon'un dış ilişkileri Gürcistan, Anadolu Selçuklu Devleti, özellikle Cenevizliler olmak üzere İtalyan deniz şehirleri ve Erzurum ve Erzincan bulunan küçük emirliklere odaklanmıştır.
I. Theodoros, İznik İmparatorluğu'nu kurmuş; Theodore Mangaphas, Philadelphia'yı almış ve Manuil Maurozomes ise Maeander'da kızını Küçük Asya'nın büyük kısmının hükümdarı Anadolu Selçuklu Sultanı I. Gıyaseddin Keyhüsrev'e vererek kendini güvenlik altına almıştı. Uzaktaki Kilikya'da bulunan Ermeni Krallığı ve Troad'daki Ermeni ahalisi bir tehdit oluşturmuyordu. Konstantinopolis Latin İmparatorluğu ile yapılan anlaşma ile Paflagonya Latin İmparatoruna verilmiştir.
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Aleksios Trabzon soylusu Theodora Aksuhina ile evlenmiştir. Bu evlilikten:
Aleksios, 18 yıllık hükümdarlık sonrası 40 yaşında 1 Şubat 1222 tarihinde ölmüştür. En büyük oğlu henüz küçük olduğu için taç damadı Andronikos'a geçmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Mihail Panaretos, History p. 266 Lambros.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
- Toumanoff, Cyril, "On the relationship between the founder of the Empire of Trebizond and the Georgian Queen Thamar" in Speculum vol. 15 (1940) pp. 299–312.
- W. Miller, Trebizond: The Last Greek Empire of the Byzantine Era, Chicago 1926.
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: İmparatorluk kuruldu |
 Trabzon imparatoru 1204-1222 |
Sonra gelen: I. Andronikos |
