Kontrollü uçuşta yere çarpma

Kontrollü uçuşta yere çarpma (CFIT), uçuşa elverişli bir hava taşıtının pilot kontrolündeyken bir maniaya çarpması veya suya düşmesi ile sonuçlanan kaza. CFIT, İngilizce Controlled flight into terrain kavramının kısaltmasıdır. Bu kaza türünde pilotlar genellikle sona ana kadar tehlikenin farkına varamazlar.

Nedenler

Her tecrübe seviyesinden pilotlar CFIT kazalarına sebebiyet verebilir. Pilot yorgunluğu, durumun farkında olmama, altimetreye yanlış basınç değeri girme veya yön kaybı (kaybolma) gibi durumlar kazaya sebep olabilir. Kazalar genellikle aniden yükselen dağlık arazilerde oluşur ve kaza bölgesinde yoğun bulutlar, sis ve görüşü engelleyen etmenler görülebilir. CFIT genellikle havaalanı yakınlarında, uçağın iniş için alçaldığı sırada meydana gelir.

CFIT donanım arızasından kaynaklanabilir. Eğer arıza seyrüsefer ekipmanlarından birinin bir bölümünde oluşmuşsa bile bazen doğru çalışan ekipmanlardan gelen bilgilere rağmen mürettebatın uçağı yanlış yönlendirmesine sebebiyet verebilir.

Mücadele

CFIT kazalarıyla mücadele etmek için üreticiler ve uçuş emniyetinden sorumlu kuruluşlar bir radar altimetresi kullanan ve arazi yaklaşımını hesaplayan GPWS sistemini geliştirdiler. Bu sistem yeryüzü arazi veritabanı ve GPS sistemi eklenmesiyle EGPWS adıyla daha da geliştirilmiştir. Artık geliştirilmiş yer alçalış ikaz sistemi (EGPWS) diye bilinen sistem, hem donanımın ve hem de donanımın verdiği ikazlara uyma ve takip edilecek prosedürleri içeren sivil havacılıkta şart koşulan zorunlu bir sistemdir.

Dış bağlantılar

Prevention of Controlled Flight Into Terrain In General Aviation Operations(İngilizce)

g t d Havacılık
Hava araçları	Askerî uçak • Balon • Cayrokopter • Hafif hava aracı • Helikopter • Paraşüt • Paramotor • Planör • Uçak • Yamaç paraşütü • Yelken kanat • Yolcu uçağı • Zeplin
Uçuş türleri ve safhaları	Alet uçuşu • Aerobasi • Bekleme • Gece uçuşu • Görerek uçuş • İniş • Kalkış • Kol uçuşu • Meydan turu • Rule • SFVR • Yaklaşma
Kurum ve kuruluşlar	IATA • ICAO • EASA • EUROCONTROL • JAA
Mürettebat	Hostes • Kaptan pilot • Kontrol pilotu • Loadmaster • Pilot • Seyrüseferci • Silah sistem subayı • Sorumlu pilot • Uçak komutanı • Uçuş öğretmeni • Uçuş teknisyeni
Lisans ve derecelendirmeler	ATPL • JAR-FCL • NR • Pilot lisansı • CPL • PPL
Havacılık tıbbı	Barotravma • Dekompresyon hastalığı • g kuvveti • Hipoksi/Anoksi • İrtifâ rahatsızlığı • Jet lag • Kinetozis • Uçuş muayenesi
Hava sahaları	Kontrollü • Kontrolsüz • ATZ • CTA • CTR • Uçuşa yasak bölge • FIR • Havayolu • MATZ • Sınıflar • TMA/TCA
Hizmetler ve birimler	ACC • AFIS • A/G radio • ALRS • AMS • ATAS • ATC • ATIS • ATS • ATSOCAS • FIS • LARS
Belge ve yayınlar	AIP • NOTAM • Uçuş planı • Uçuşa Elverişlilik Yönergesi
Sürat	CAS • EAS • IAS • Mach sayısı • RAS • TAS • V süratleri • GS
Yükseklik	AAL • AGL • AMSL • DA • Geçiş irtifası • Geçiş katmanı • Geçiş seviyesi • İrtifâ • Maximum elevation figure • Minimum Safe Altitude • Minimum Sector Altitude • Rakım • Uçuş seviyesi (FL)
Atmosfer	DA • ISA • PA • QFE • QNE • QNH
Seyrüsefer yardımcıları	ACAS/TCAS • ADF • DF • DME • EGPWS • GPS • IFF • ILS • NDB • Nirengi • Radar • RNAV • TACAN • Transponder • VDF • VOR
Hava tahmin ve raporları	Meteoroloji kodları • AIRMET • ATIS • METAR • SIGMET • SPECI • TAF • TREND • VOLMET
Acil durum ve kazalar	CFIT • Ditching • Mayday • Pan-pan • SOS • Tehlike sinyali • Zorunlu iniş
Kategori • Commons • Vikiproje