Uçuş seviyesi
Uçuş seviyesi[1] (FL), herhangi bir hava taşıtının standart atmosfer basıncı hattına göre irtifası. FL, İngilizce flight level kavramının kısaltmasıdır.
Standart basınç (QNE) 1013,25 hPa (mb) veya 29,92 inHg'dir. Hava taşıtlarının altimetrelerine bu değer girildiğinde altimetre ölçeği taşıtın "bu basınç hattına göre" yüksekliğini gösterir. Uçuş seviyesi nominal bir irtifadır ve uçağın gerçek irtifasını yansıtmayabilir. Standart basınç hattı çoğunlukla deniz seviyesine eşit olmadığından FL -hemen hemen hiçbir zaman- taşıtın deniz seviyesinden yüksekliğine (AMSL) ya da yerden yüksekliğine (AGL) eşit değildir.
Gösterimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Uçuş seviyeleri 100 feetlik aralıklarla belirtilir. Altimetrede feet cinsinden okunan değerin 100'e bölünmesi (2 sıfır atılması) ile bulunur ve 10.000 feet altında FLxx, 10.000 feet ve üzerinde ise FLxxx formatında gösterilir ve İngilizce olarak telaffuz edilir. Örneğin standart basınca göre 29.500 feet'te uçan bir taşıtın uçuş seviyesi FL295, 9.000 feet'tekininki FL90'dur.
ICAO standartlarına göre uçuş seviyelerindeki rakamlar tek tek telaffuz edilir:[2]
- FL110: Flight level one one zero
- FL55: Flight level five five
Ancak karışıklıkları önlemek için çift sıfırlı seviyeler yüz ve katları şeklinde ifade edilebilir:[2]
- FL100: Flight level one hundred
Geçiş irtifası (TA)
[değiştir | kaynağı değiştir]
Uçuş esnasında hava taşıtının katettiği arazinin rakımı sürekli değiştiği için alçak seviyelerde altimetreye bölgesel QNH değeri girilir ve AMSL değerine göre (deniz seviyesine göre) uçuş gerçekleştirilir. Ancak bölgeler arası QNH farkları nedeniyle hava taşıtları arasında emniyetli dikey ayrımı (en az 500 feet) sağlamak güçleşir. Bu sorunu gidermek amacıyla her ülke için bir geçiş irtifası (Transition Altitude) belirlenir. Örneğin Birleşik Krallık'ın geçiş irtifası 3000 ft, Almanya'nınki 5000 ft,[3] Türkiye'ninki 10.000 ft[4] ve ABD'ninki 18.000 ft'tir.[5] Ancak bazı kontrollü hava sahalarındaki geçiş irtifaları o ülkenin standart geçiş irtifasından farklı olabilir.
Tırmanıştayken geçiş irtifası katedilirken altimetreye standart basınç değeri (1013,25 hektopaskal) bağlanır. Geçiş irtifası ve üzerinde altimetre AMSL irtifasını değil, uçuş seviyesini (FL) göstermeye başlar.
Alçalışta ise genellikle geçiş irtifasından 500 feet yukarıda olan geçiş seviyesinde altimetreye QNH veya bazen QFE değeri bağlanır. Bu nedenle geçiş seviyesi ve altında altimetre AMSL veya AGL irtifasını gösterir. Geçiş seviyesi, irtifa değil de uçuş seviyesi olarak belirlendiğinden geçiş irtifası ile arasındaki fark (geçiş katmanı) gerçekte 500 feetten fazla veya az olabilir.
Geçiş irtifası (TA) ile geçiş seviyesi (TRL) arasındaki bölgeye geçiş katmanı denir. Geçiş katmanının kalınlığı bölgesel QNH değerine göre değişir.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Pooley, Dorothy ve David Robson. The Air Pilot's Manual 3: Air Navigation. 6. baskı. Shoreham, West Sussex: Pooley's Air Pilot Publishing, 2010.
- ^ HAVACILIK METEOROLOJİSİ İLE İLGİLİ TANIMLAR 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hezarfen. Erişim:25 Ekim 2012.
- ^ a b CAP 413 Radiotelephony Manual 1.4.2. 17 Kasım 2011.
- ^ ET AIP 1.7-1 Enroute. ' Temmuz 2011.
- ^ "AIS Supplement. 13 Aralık 2012". 29 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2013.
- ^ Pooley's sf 122.
- ^ Pooley's sf 124.
| Hava araçları | Askerî uçak • Balon • Cayrokopter • Hafif hava aracı • Helikopter • Paraşüt • Paramotor • Planör • Uçak • Yamaç paraşütü • Yelken kanat • Yolcu uçağı • Zeplin |
|---|---|
| Uçuş türleri ve safhaları | Alet uçuşu • Aerobasi • Bekleme • Gece uçuşu • Görerek uçuş • İniş • Kalkış • Kol uçuşu • Meydan turu • Rule • SFVR • Yaklaşma |
| Kurum ve kuruluşlar | |
| Mürettebat | |
| Lisans ve derecelendirmeler | |
| Havacılık tıbbı | |
| Hava sahaları | |
| Hizmetler ve birimler | |
| Belge ve yayınlar | |
| Sürat | |
| Yükseklik | |
| Atmosfer | |
| Seyrüsefer yardımcıları | |
| Hava tahmin ve raporları | |
| Acil durum ve kazalar | |
