Deva-i misk helvası

Deva-i misk helvası
Ülke(ler)	Türkiye
Bölgesi	Edirne
Yaratıcısı	Osmanlı mutfağı
Türü	Tatlı
Tipi	helva
Ana malzemeler	şeker, baharatlar, yumurta akı ve potasyum bitartarat (asitlik düzenleyici)

Deva-i misk helvası, bir çeşit helvadır. Malzemesi şeker, baharatlar, yumurta akı ve potasyum bitartarat (asitlik düzenleyici) içerir. Deva-i misk helvası 06.01.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

Tarihçe

Osmanlı saray mutfağında önemli bir yere sahip olan Deva-i Misk Helvası, hoş kokulu ve vücuda faydalı bir tatlı olarak bilinir. Bu helvanın yapımında tarçın, karanfil, zencefil ve yenibahar gibi çeşitli baharatların yanı sıra toplam 41 farklı baharat, yumurta akı ve bal kullanılır. Osmanlı döneminde tatlılarda ve şerbetlerde aroma verici olarak kullanılan misk, Asya dağlarında yaşayan özel bir ceylan türünün karın derisinin altındaki keseden elde edilen, hoş kokulu koyu renkli bir maddedir. Dilimizde yer alan “mis gibi kokmak” deyimi de misk kelimesinden türemiş olup zamanla “k” harfi düşmüştür.

Edirne’nin Osmanlı başkenti olduğu döneme dayanan Deva-i Misk Helvası ile ilgili üç farklı anlatım bulunmaktadır. İlk rivayete göre, Edirne’de şekerlemecilik yapan bir Mısırlı usta, ürettiği tatlılardan birini II. Murat’a sunmuş. Padişah, tattığı bu lezzetin adını sorduğunda ustanın bir isminin olmadığını söylemesi üzerine, tatlıya “her derde deva” anlamına gelen “deva-i misk” adını vermiştir. İkinci anlatıya göre, Edirne sarayında bir sultan hastalanmış ve hiçbir çare bulunamamışken, Mısırlı bir usta özel bir macun hazırlamış ve bu tatlı sayesinde sultan iyileşmiştir. Üçüncü rivayet ise Deva-i Misk Helvası’nın, sarayda güçsüz ve zayıf düşen şehzadeler ile devlet erkânının kuvvetlenmesi için üretildiğini öne sürmektedir.

Osmanlı döneminde Edirne’de bu helva halka ücretsiz olarak dağıtılır ve belirli günlerde II. Bayezid Şifahanesi’nde insanlara sunulurdu. Günümüzde ise Edirne’deki ünlü şekerlemecilerde bu özel lezzeti bulmak mümkündür. Deva-i Misk Helvası, 2021 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenerek coğrafi işaret almıştır.