Germanyum tetraklorür
-chlorid_in_einem_Schlenkrohr..jpg)
| |||
| |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
Germanium tetrachloride Tetraklorogerman | |||
Diğer adlar Germanyum(IV) klorür | |||
| Tanımlayıcılar | |||
3D model (JSmol)
|
|||
| ChemSpider | |||
| ECHA InfoCard | 100.030.093 | ||
PubChem CID
|
|||
| RTECS numarası |
| ||
| UNII | |||
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|||
| |||
| |||
| Özellikler | |||
| Molekül formülü | GeCl4 | ||
| Molekül kütlesi | 214.40 g/mol | ||
| Görünüm | renksiz sıvı | ||
| Yoğunluk | 1,879 g/cm3 (20 °C) 1.844 g/cm3 (30 °C)[1] | ||
| Erime noktası | -49,5 °C (-57,1 °F; 223,7 K) | ||
| Kaynama noktası | 86,5 °C (187,7 °F; 359,6 K) | ||
| Çözünürlük (su içinde) | Çözünür, hidrolize uğrar | ||
| Çözünürlük | Eter, benzen, kloroform, karbon tetraklorürde çözünür. HCl'de çok çözünür | ||
| −72.0·10−6 cm3/mol | |||
| Kırınım dizimi (nD) | 1.464 | ||
| Yapı | |||
| tetrahedral[2] | |||
| Termokimya[3] | |||
Standart molar entropi (S⦵298)
|
245.6 J·mol−1·K−1 | ||
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)
|
−531.8 kJ·mol−1 | ||
Gibbs serbest enerjisi (ΔfG⦵)
|
−462.7 kJ·mol−1 | ||
| Tehlikeler | |||
| İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |||
| Ana tehlikeler | Korozif, gözyaşartıcı | ||
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
| Parlama noktası | yanıcı değil | ||
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | "MSDS" | ||
| Benzeyen bileşikler | |||
Diğer anyonlar
|
Germanyum tetraflorür Germanyum tetrabromür Germanyum tetraiyodür | ||
Diğer katyonlar
|
Karbon tetraklorür Silisyum tetraklorür Kalay(IV) klorür Kurşun(IV) klorür | ||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |||
| Bilgi kutusu kaynakları | |||
Germanyum tetraklorür, asidik bir kokuya sahip, renksiz, dumanlı bir sıvıdır. Saflaştırılmış germanyum metalinin üretiminde ara madde olarak kullanılır. Son yıllarda fiber optik üretiminde reaktif olarak kullanılması nedeniyle GeCl4 kullanımı önemli ölçüde arttı.
Üretimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Germanyumun ticari üretiminin çoğu, çinko ve bakır cevheri izabe tesislerinin baca tozlarının arıtılmasından elde edilir, ancak önemli bir kaynak, vitren adı verilen belirli kömür türlerinin yanmasından elde edilen külde de bulunur. Germanyum tetraklorür, germanyum metalinin veya onun oksidinin saflaştırılması işlemindeki bir ara maddedir.[4]
Germanyum tetraklorür, oksidin konsantre hidroklorik asit içinde çözünmesiyle doğrudan germanyum dioksitten üretilebilir. Elde edilen karışım, germanyum tetraklorürün diğer ürünlerden ve safsızlıklardan arındırılması ve ayrılması için fraksiyonel olarak damıtılır.[5] GeCl4, saf GeO2 üretmek üzere deiyonize su ile yeniden hidrolize edilebilir; bu daha sonra, germanyum metali üretmek üzere hidrojen altında indirgenir.[4][5]
Bununla birlikte germanyum dioksit üretimi, cevherden ekstrakte edilen germanyumun oksitlenmiş formuna bağlıdır. Bakır-kurşun-sülfür ve çinko-sülfür cevherleri, daha sonra sodyum klorat gibi bir oksitleyici ile germanyum dioksite oksitlenen germanyum disülfürü üretecektir. Çinko cevherleri kavrulur ve sinterlenir ve doğrudan GeO2 üretilebilir. Oksit daha sonra yukarıda verildiği gibi işlenir.[4]
Yüksek sıcaklıklarda klor ve germanyum metalinden klasik sentez de mümkündür.[6]
Kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Germanyum tetraklorür neredeyse yalnızca optik işlemler için bir ara madde olarak kullanılır. GeCl4, çeşitli benzersiz özelliklere ve uygulamalara sahip bir oksit cam olan germanyum dioksite doğrudan hidrolize edilebilir.
Fiber optik
[değiştir | kaynağı değiştir]Dikkate değer bir türevi germanyum dioksittir. GeO2 yüksek bir kırılma indeksine sahiptir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ P.W. Schenk (1963). "Germanium(IV) Chloride". G. Brauer (Ed.). Handbook of Preparative Inorganic Chemistry, 2nd Ed. 1. NY, NY: Academic Press. ss. 715-716.
- ^ Merz, K.; Driess, M. (2002). "Germanium(IV) chloride at 193 K". Acta Crystallogr. C. 58 (Pt 7). ss. i101-i102. doi:10.1107/S0108270102010351. PMID 12094027.
- ^ CRC handbook of chemistry and physics : a ready-reference book of chemical and physical data. 2016-2017, 97th. William M. Haynes, David R. Lide, Thomas J. Bruno. Boca Raton, Florida. 2016. ISBN 978-1-4987-5428-6. OCLC 930681942. 4 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024.
- ^ a b c "Germanium" Mineral Commodity Profile, U.S. Geological Survey, 2005.
- ^ a b "The Elements" C. R. Hammond, David R. Lide, ed.
- ^ "GeCl4 synthesis". account.e.jimdo.com. Technische Universitä Ilmenau. 31 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2020.
 | İnorganik kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |