Hotakîler
Hotakîler امپراتوری هوتکیان د هوتکيانو ټولواکمني | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1709-1738 | |||||||||||
 | |||||||||||
 Hotaki İmparatorluğu'nun 1728 sonlarındaki haritası | |||||||||||
| Başkent | Kandehar (1709-1722), (1725-1738) İsfahan (1722-1729) | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Peştuca (şiir) Farsça (şiir) | ||||||||||
| Resmî din | Sünnilik | ||||||||||
| Hükûmet | Mutlak monarşi | ||||||||||
| Hükümdar | |||||||||||
| |||||||||||
| Tarihî dönem | Yeni Çağ | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| İran tarihi dizisinin bir parçası |
|---|
 |
|
Zaman çizelgesi |
Hotakî hanedanı (1709 - 1738) Afgan kökenli Gilzai Boyu'ndan (Peştunlar) gelen Mir Üveys Han Hotak tarafından, bugünkü Afganistan'ın Kandehar şehrinde kurulmuştur. Mirüveys ve destekçileri 1709 yılında İran'da hüküm süren Safevî yönetimi zamanında ortaya çıktılar. Mirwais Han yönetime Pers Kralları'nı temsilen gelen Gürcistan doğumlu Kandehar valisini öldürerek başladı. Ardından Mirüveys bölgede bulunan diğer valilerin de öldürülmesini istesi, bunun ile birlikte Afganlar tüm Iran ordusunu mağlup etti ve ordu Safeviler'in başkenti İsfahan'ı da terk etmek zorunda kaldı.
Mirüveys Han 1715 yılında sağlık problemleri nedeni ile yaşamına yitirdi ve yerine Afganlar'dan oluşan bir ordu ile İran'ı işgâl eden bir komutan olan oğlu Mir Mahmud Hotakî geçti. Mir Mahmud 1722 yılında İsfahan şehrini ele geçirdi ve kendini İran Şahı ilân etti. Fakat büyük çoğunluk Fars kökenli olduğundan Mir Mahmud'un hükümdarlığı tepki topladı ve tanınmadı. Hotakî hanedanının egemenliği süresince bu nedenle büyük isyanlar yaşandı ve mutlak hâkimiyeti kurmayı zorlaştırdı. Aynı süreçte süregelen kan davaları nedeni ile oldukça zayıflayan hanedan İsfahan'da yerlilerin çıkardığı isyanın ardından Safevî soyundan gelen 3.000'den fazla kişinin de öldürüldüğü bir isyanla tamamen ortadan kalktılar. Hotakîler 1729'da Afşar hanedanının önderi Nadir Şah tarafından Damgan Savaşı'nda yenildiler ve Afganistan'a geri püskürtüldüler.[1][2]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Prof. D. Balland, "Ašraf Ghilzai", in Encyclopædia Iranica, Online Edition 2006, (LINK 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ Encyclopaedia Britannica - The Hotakis (from Afghanistan)...Link 11 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- (İngilizce)Encyclopaeda Britannica - The Hotakis (from Afghanistan)11 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- (İngilizce)Afghan Hero and National Leader - Mirwais Neeka (Mirwais Khan)9 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- (İngilizce)Aryana Site - Mir Wais Hotaki
- (İngilizce)Afghanland - Mirwais Khan Hotak11 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- (İngilizce)Aryana Site - Mir Mahmud Hotaki
 Hotakîler | |
|---|---|
 Dürrânîler | |
 Barakzay Emirliği | |
 Barakzay Krallığı | |
 Sakkavist Emirliği | |
İtalik yazı 1944–47 kabile ayaklanmaları sırasında Doğu ilindeki isyancı kralı göstermektedir. | |
