Burun (coğrafya)

Burun

Ümit Burnu

Burun, deniz ya da gölde bulunan dışa çıkıntılı karanın son kısmı olup, 3 tarafı su ile çevrilmiş kara anlamına gelir. Çoğunlukla fener bulunur. Eğer büyükse yarımada denir. Körfez veya koyun karşıtıdır. Burun oluşumunda dirençli kayaçlar (granit, kireç taşı) etkilidir.

Burunlar yüksek enerjili dalgalar, kayalık kıyılar, yoğun erozyon ve sarp kayalıklarla karakterizedir.

Plaj İstikrarı

Plajların ilerleme gerileme gibi jeolojik dinamik özellikleri vardır. Plajı dalgalar, gel-git, rüzgâr ve akıntılar etkiler. Plaj istikrarını insanda etkiler (baraj, sıvı çekilmesi) Burun ve Koy plaj sedimantasyonu 3 şekilde sınıflandırılır:

• Kıyı sürüklenmesi
• Tortu birikimi
• Erozyon

Dalgalar genellikle burundan etrafa ve sahile doğru yayılır. Dinamik denge oluştuğunda plaj tortulları eşit oranda yayılır veya aşınır. Plajlara yakın nehirler tortu sağlar. Eğer nehir yoksa plaja aşınmaya uğrar. Kararsız plajlar genellikle insan etkisinin (dalga kıran) bir sonucudur. Kararsız plajlarda sürekli erozyon ya da biriktirme devam eder, plaj dengeye ulaşana kadar bu aşınım ve birim devam edecektir.

Kaynakça

1. Easterbrook, Don (1999). Surface Processes and Landforms (2nd ed.). Prentice Hall.
2. "Landforms, Erosion, and Longshore Drift". 2001. Retrieved 9 October, 2012.
3. Schwartz, M. (2005). "Encyclopedia of Coastal Science". Springer. ISBN 978-1-4020-1903-6 p399
4. Benedet, L., Klein, A., and Hsu, J. (2004). "Practical Insights and Applications of Empirical Bay Shape Equations". ICCE.